نشریه آمریکایی: بحران میان عربستان و قطر، به پیروزی بزرگ ایران انجامید

نشریه آمریکایی: بحران میان عربستان و قطر، به پیروزی بزرگ ایران انجامید

نشریه آمریکایی «نشنال اینترست آنلاین» با بیان اینکه «تحریم و محاصره قطر به دست عربستان و متحدانش به سود ایران بوده است»، نوشت: اقدامات نسنجیده عربستان، راه را برای پیروزی های دیپلماتیک اخیر ایران باز کرده است.

مجله آمریکایی دیروز (دوشنبه) در ادامه تفسیری به قلم «محمد ایوب» به عنوان عضو ارشد مؤسسه سیاست جهانی و استاد دانشگاه ایالتی میشیگان افزود: ایران در دور دیگری از جنگ سرد میان ایران و عربستان، که حال بر خاورمیانه سایه افکنده، پیروز شده است. این امر نتیجه حماقت و نابخردی خود عربستان است. ریاض با این باور که کار دوحه به التماس از عربستان خواهد کشید، قطر را به انزوایی دیپلماتیک محکوم کرد. عربستان گمان می کرد که قطر آن در به همسایه خود برای تجارت، رفت و آمد هوایی، غذا و دیگر کالاها وابسته است که تاب تحریم های سعودی را نخواهد داشت. اما دقیقا مخالف این امر اتفاق افتاده است. 
قطر خواسته های عربستان را مبنی بر تعطیل کردن شبکه الجزیره و از همه مهم تر قطع رابطه با ایران، باقدرت رد کرد و به دو دلیل عمده موفق به این کار شد. نخست اینکه ایران و ترکیه بلافاصله پس از اعمال تحریم ها با شکستن انزوای دوحه و فرستادن منابع از راه دریایی و هوایی به این شیخ نشین کوچک کمک کردند تا از پس تحریم ها بر بیاید و دیگر اینکه عربستان سعودی روی ارزشی که واشنگتن برای رابطه آمریکا و قطر قائل است، حساب نکرده بود. 
بزرگترین پایگاه هوایی آمریکا در قطر قرار دارد و پنتاگون از این پایگاه برای عملیات هوایی در افغانستان و سوریه استفاده می کند. به رغم اظهارات ضد قطری دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، که وی بدون توجه به اهمیت راهبردی دوحه برای واشنگتن به زبان آورد، واکنش وزارت امور خارجه آمریکا به این بحران در ملاء عام و در محافل خصوصی بسیار متفاوت بود. ریاض دریافت که هر تهدید به اعمال زوری علیه قطر، با مخالفت آمریکا روبه رو خواهد شد و اهداف بزرگ تر عربستان از همپیمانی راهبردی با واشنگتن را در خلیج فارس تحت الشعاع قرار خواهد داد. 
قطر تحت حمایت این دو عامل عربستان را به سخره گرفته است. دوحه در 23 اوت (اول شهریورماه) از تصمیم خود برای «محکم کردن رابطه دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران در تمامی زمینه ها» خبر داد و در پی مکالمه تلفنی ای که میان وزرای امور خارجه ایران و قطر برقرار شد، سفیر خود را به تهران فرستاد. 
از سرگیری رابطه دیپلماتیک با قطر پیروزی قابل توجهی برای ایران است و در تلاش های این کشور برای عادی سازی روابط خود با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، پیشرفت بزرگی محسوب می شود. 
آنچه که اهمیت دارد تاثیر از سرگیری رابطه ایران و قطر بر موضوع سوریه است. ایران در درگیری های سوریه، طرف بشار اسد را گرفته است و قطر همچون عربستان و ترکیه از گروه مخالفان که غالبا از سنی های افراطی هستند، حمایت می کند. قطر که اکنون مشغول مشکلاتش با عربستان است و در این راه حمایت ایران را دارد، احتمالا از حضور در مناقشه سوریه صرف نظر کرده و از حمایت مالی خود به مخالفان بشار اسد کاسته یا آن را متوقف می کند. 
موضوع مهم دیگر این است که از سرگیری رابطه ایران با قطر همزمان با بهبود روابط تهران و آنکارا مطرح شد. اقدام نسنجیده عربستان علیه قطر نیز در از سرگیری روابط تهران و آنکارا نقش داشت. ترکیه منافع بسیاری در قطر دارد. آنکارا در راستای طرح نمایش قدرت در خاورمیانه، در حال ساختن پایگاهی نظامی در قطر است. افزون بر این، امیر قطر و رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه روابط نزدیکی دارند و گزارش شده است که پادشاه قطر در زمان کودتای ژوییه 2016 (تیر 95) علیه اردوغان، 150 نیروی قطری در حمایت از وی به ترکیه فرستاد. 
حال نوبت ترکیه است تا لطف قطر را جبران کند. پارلمان ترکیه دستور فرستادن 3 تا 5 هزار سرباز ترک به قطر را داده است تا امیر قطر را در حفظ 'امنیت داخلی' یاری دهند. بنابراین، ترکیه قاطعانه رابطه خود را با عربستان قطع کرده و به رغم اختلاف هایی که با ایران بر سر مسئله سوریه دارد، در مورد دوحه با تهران متحد شده است. 
آنکارا و تهران هر دو به دنبال حل اختلاف هایشان بوده اند و به نظر می رسد که ترکیه در این راه بیشترین از خودگذشتگی را نشان داده است. این کشور پذیرفته است که نمی توان اسد را که تحت حمایت ایران است، با اعمال زور از قدرت برکنار کرد. تغییر در سیاست ترکیه زمانی مشخص شد که نخست وزیر این کشور در ملاء عام اعلام کرد که آنکارا می خواهد «با حضور تمامی مهره های اصلی درگیر از جمله بشار اسد رئیس جمهوری سوریه، به این بحران خاتمه دهد».
عقب نشینی ترکیه از مواضعی که در مورد سوریه داشت نیز پیروزی دیگری برای ایران محسوب می شود. تهران در حمایت از اسد مصمم و ثابت قدم بوده و در این راه به اعزام نیروهای حزب الله و عوامل سپاه قدس به این کشور ادامه می دهد.

**دیپلماسی ماهرانه ایران در نهایت نتیجه داد
اقدامات نسنجیده عربستان، راه را برای پیروزی های دیپلماتیک اخیر ایران باز کرده است.دیپلماسی ماهرانه و صبر بی پایان ایران در نهایت نتیجه داده است. از سرگیری رابطه ایران شیعه با ترکیه و قطر که هر دو از کشورهای سنی هستند، به این باور قدیمی که درگیری ها در خاورمیانه به اختلاف میان سنّیها و شیعیان مربوط می شود، پایان داده است. 
عربستان از این امر که غالب جمعیت جامعه عرب سنی مذهب هستند، در تبلیغات جنگ طلبانه خود استفاده می کند. اکنون روشن شده است که عامل رقابت این کشور با ایران تنها به سیاست بازی قدرت مربوط شده و ریشه در دشمنی های مذهبی ندارد. 
(«نشنال اینترست آنلاین» یک دوماهنامه آمریکایی است که در سال 1985 برای نخستین بار منتشر شد. مطالب این نشریه به سیاست خارجی محدود نیست و در آن به شیوه ای که تفاوت های فرهنگی و اجتماعی، ابداعات در زمینه فناوری و دین بر رفتار کشورها اثر می گذارد نیزپرداخته می شود.)

نظرات کاربران