متفکر اسکاتلندی: فعال‌سازی اسنپ‌بک، بهای استقلال‌طلبی ایران در برابر استعمار آمریکا است
لندن – ایرنا – متفکر و فعال سیاسی اسکاتلندی تصمیم سه کشور اروپایی عضو برجام برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) و بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را نشانه‌ای آشکار از تبعیت مطلق اروپا از واشنگتن و تنبیه ایران به دلیل پافشاری بر استقلال‌طلبی خود در برابر استعمار آمریکا دانست.
میک نپیر روز سه‌شنبه (۱ مهر ۱۴۰۴) در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در لندن، تصریح کرد: «رأی اخیر شورای امنیت درباره اسنپ‌بک و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، نشان‌دهنده تداوم و حتی تعمیق وابستگی اروپا به ایالات متحده تحت دولت ترامپ در مقایسه با دولت‌های پیشین آمریکا است.»
وی با اشاره به مواضع خصمانه واشنگتن علیه ایران طی چهار دهه گذشته افزود: «از زمان سقوط رژیم دست‌نشانده آمریکا در سال ۱۹۷۹، سیاست ثابت ایالات متحده این بوده که یا رژیمی مطیع در تهران بر سر کار بیاورد و یا، در غیر این صورت، ایران و هر کشور دیگری در منطقه را که سلطه غرب را به چالش بکشد، تنبیه و تضعیف کند. آنچه امروز در شورای امنیت شاهد آن هستیم، ادامه همان سیاست است که اکنون به تشدید تحریم‌ها علیه دولت و مردم ایران منجر شده است.»
نپیر با اشاره به جمله مشهور ژنرال کاریل فون کلاوزِویتس نظریه‌پرداز نظامی پروسی (آلمان) که «جنگ ادامه سیاست است با ابزارهای دیگر»، تأکید کرد: «در دوره ترامپ ما شاهد برعکس شدن این معادله هستیم. آمریکا با نظامی‌گری افسارگسیخته خود، از شورای امنیت و ابزارهای دیپلماتیک برای ادامه جنگ استفاده می‌کند. تحریم‌ها و مکانیسم ماشه چیزی جز ابزارهای جنگی علیه ایران در پوشش دیپلماسی نیستند. به بیان دیگر، برای غرب سیاست همان ادامه جنگ است با ابزارهای دیگر.»
وی افزود: «دیدگاه واشنگتن، لندن، پاریس و برلین این است که تا زمانی که ایران و سایر کشورها هرگونه توهم برابری را کنار نگذارند و در برابر استعمار آمریکا زانو نزنند، روند مجازات و فشار ادامه خواهد داشت.»
این متفکر اسکاتلندی سپس با اشاره به سلطه غرب بر سازمان ملل گفت: «نظام بین‌المللی پس از سال ۱۹۴۵ به گونه‌ای طراحی شد که سلطه آمریکا و متحدانش تضمین شود. وی افزود: «با وجود کاهش نسبی قدرت ایالات متحده از آن زمان تاکنون، شواهد نشان می‌دهد که این ساختار همچنان در خدمت همان منافع عمل می‌کند و به زیان اکثریت کشورهای جهان است.»
نپیر اضافه کرد: «حتی زمانی که ابزارهای تطمیع و ارعاب آمریکا شکست می‌خورند، مانند مورد رژیم اسرائیل که هم در سطح افکار عمومی و هم در سطح حکومتی بیش از پیش منفور شده است، باز هم وتوی آمریکا مانع از آن می‌شود که سازمان ملل اقدامی عملی علیه آن رژیم انجام دهد.»
او در پایان این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: «این نظام از ابتدا در سال ۱۹۴۵ به سود آمریکا و متحدانش شکل گرفت و علی‌رغم چالش‌های فراوان، همچنان ساختاری دستکاری‌شده و ناعادلانه باقی مانده است. فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران تنها یک نمونه آشکار از استمرار این ساختار تبعیض‌آمیز در خدمت استعمار آمریکا است.»
به گزارش ایرنا، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان که طی سال‌های گذشته به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکرده‌اند، ششم شهریورماه «ابلاغیه» فعال‌سازی مکانیسم پس‌گشت (اسنپ‌بک) را به شورای امنیت ارسال کردند. بر اساس توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، موعد پایان برخی بندهای کلیدی توافق موسوم به «روز انتقالی» در آبان‌ماه فرا می‌رسد. تروئیکای اروپایی که در اجرای تعهدات اقتصادی خود ناکام بوده‌اند، اکنون مدعی هستند که همچنان «بدون ابهام» حق بازگرداندن تحریم‌ها را دارند، زیرا ایران تعهداتش را نقض کرده است.
این در حالی است که اقدامات ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای، پس از خروج آمریکا از توافق و ناتوانی اروپا در جبران خسارت‌ها، تدریجی، تحت نظارت آژانس و برگشت‌پذیر اعلام شده بود. سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران طی نامه‌ای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل با رد برداشت ناصواب تروئیکا از سازوکار حل‌وفصل اختلافات مندرج در برجام و موضوعات مرتبط با قطعنامه ۲۲۳۱ تأکید کرد: «از تمامی اعضای شورای امنیت می‌خواهیم دست رد به دغل‌کاری‌های سیاسی ناروا بزنند و نسبت به صیانت از یکپارچگی حقوق بین‌الملل و مرجعیت شورای امنیت اهتمام ورزند. مسیر پیش‌ِ رو در احترام متقابل است نه در اجبار.»
همچنین وزرای خارجه ایران، چین و روسیه با ارسال نامه مشترکی به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت، با رد تلاش سه کشور اروپایی برای احیای قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت علیه ایران تصریح کردند: اعلان ارسالی این کشورها بر خلاف رویه‌های مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و فاقد مبنای حقوقی لازم است و باید باطل و بلااثر در نظر گرفته شود.
شورای امنیت سازمان ملل هفته گذشته درباره پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی کره‌جنوبی به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورا درخصوص تداوم رفع تحریم‌ها علیه ایران رأی‌گیری کرد؛ اما این پیش‌نویس نتوانست ۹ رأی لازم از مجموع ۱۵ رأی اعضای شورا را کسب کند. چهار کشور چین، روسیه، پاکستان و الجزایر به قطعنامه یادشده رأی مثبت دادند، در حالی که ۹ کشور شامل انگلیس، فرانسه، ایالات متحده، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، یونان، پاناما و سومالی با آن مخالفت کردند و دو کشور گویان و کره‌جنوبی نیز رأی ممتنع دادند.
با رد این قطعنامه، مکانیسم موسوم به «اسنپ‌بک» بلافاصله فعال نخواهد شد، اما این روند عملاً به ابزاری برای افزایش فشار بر ایران و واداشتن کشورمان به پذیرش مطالبات آمریکا و سه کشور اروپایی در مهلت ۳۰ روزه تا ۵ مهر ۱۴۰۴ بدل شده است. گفتنی است سازوکار اسنپ‌بک در شرایط بی‌اعتمادی میان ایران و گروه ۱+۵ طراحی شد تا در صورت عدم اجرای تعهدات، تحریم‌های رفع‌شده بازگردند. با این حال، برجام بر دو پایه متوازن، یعنی تعهدات هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها استوار بود و خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ همراه با بازگشت تحریم‌ها و سیاست فشار حداکثری، به‌علاوه ناتوانی اروپا در عمل به وعده‌های اقتصادی، سال‌هاست این توازن را بر هم زده است.
