اسلام‌آباد- ایرنا- پاکستان و عربستان سعودی به عنوان دو متحد سنتی در کنار دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس که از تامین‌کنندگان کمک‌های مالی به اسلام‌آباد شناخته می‌شوند، پیمان جدید دفاعی امضا کردند و این تحول درحالی صورت می گیرد که پاکستان به تازگی یک جنگ چهار روزه را با هند پشت سر گذاشته و عربستان نیز نگران بی‌عملی تعاملات دفاعی خود با آمریکا زیر سایه گسترش تجاوزات رژیم اسرائیل است.

به گزارش روز پنج‌شنبه خبرنگار ایرنا، با سفر محمد شهباز شریف نخست وزیر پاکستان به عربستان سعودی و دیدارش با محمد بن سلمان ولیعهد این کشور، پیمان دفاع راهبردی متقابل موسوم به اس‌ام‌دی‌اِی (SMDA) توسط سران دو کشور به امضا رسید. گفته می شود فیلد مارشال سید عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان که نخست وزیر کشورش را در این سفر همراهی می کند، نقش کلیدی را برای عقد این پیمان جدید با ریاض ایفا کرده است.

شریف روز گذشته پس از اینکه هواپیمای حامل وی وارد حریم هوایی عربستان شد، توسط چهار جنگنده اف-۱۵ نیروی هوایی سعودی مورد استقبال قرار گرفت که تا فرودگاه ریاض هواپیمای نخست وزیر پاکستان را اسکورت کردند.

تحول جدید در همکاری‌های سطح بالای دفاعی-نظامی پاکستان با عربستان تنها چند روز پس از دیدار شریف با ولیعهد سعودی در حاشیه اجلاس اضطراری سران کشورهای عربی-اسلامی در دوحه پایتخت قطر صورت می‌گیرد؛ جایی که محمد بن سلمان از سفر آتی نخست وزیر پاکستان به ریاض خبر داد.

کارشناسان پاکستانی امضای پیمان راهبردی دفاعی مشترک با عربستان سعودی را تحول چشمگیر تعبیر کرده و آن را آرایش جدید نظامی ریاض پس از پیامدهای جدی ناشی از تجاوزگری اخیر رژیم اسرائیل علیه قطر می دانند.

بر اساس این تحلیل ها، عربستان نگران بی عملی همکاری‌های دفاعی با آمریکا است که علیرغم روند همکاری قدیمی، رژیم اسرائیل دست به حمله به یک عضو مهم شورای همکاری خلیج فارس زد.

در اعلامیه مشترک سران پاکستان و عربستان درباره امضای توافق راهبردی دفاعی مشترک آمده است: این توافق‌نامه که نشان دهنده تعهد مشترک هر دو کشور برای تقویت امنیت خود و دستیابی به امنیت و صلح در منطقه و جهان است، با هدف توسعه جنبه‌های همکاری دفاعی بین پاکستان و عربستان و تقویت بازدارندگی مشترک در برابر هرگونه تجاوزی انجام می‌شود.

در این توافق‌نامه آمده است که هرگونه تجاوزی علیه هر یک از دو کشور، تجاوز به هر دو کشور تلقی خواهد شد.

تحولات خاورمیانه کاتالیزور عقد پیمان دفاعی ریاض-اسلام‌آباد

نخست وزیر پاکستان امروز در حساب رسمی کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که استقبال بی نظیر عربستان از هیات پاکستانی بیانگر عمق روابط راهبردی و برادرانه میان دو کشور است.

شریف با اشاره به گفت وگوهای مهمش با ولیعهد عربستان پیرامون تحولات منطقه‌ای و جهان اسلام افزود که اسلام‌آباد به نقش آفرینی ریاض برای گسترش همکاری‌های اقتصادی با پاکستان، سرمایه‌گذاری و تجارت اطمینان دارد.

عربستان در کنار دیگر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس از تامین کنندگان اصلی کمک‌های مالی به پاکستان در طول دهه‌های اخیر شناخته می‌شوند. اسلام‌آباد در زمان بحران اقتصادی و یا تلاش برای دریافت وام‌ های خارجی همواره چشم به کمک‌های مالی اعضای شورای همکاری خلیج فارس دوخته و در مقابل همکاری‌های سنتی و عمیقی بین آنان در حوزه‌های دفاعی، نظامی و امنیتی وجود دارد.

روزنامه فایننشال تایمز به نقل از یک مقام عربستانی نوشت: ما امیدواریم که این امر بازدارندگی ما را تقویت کند - تجاوز به یکی، تجاوز به دیگری است. این یک توافق دفاعی جامع است که از تمام ابزارهای دفاعی و نظامی که بسته به تهدید خاص ضروری تلقی می‌شوند، استفاده خواهد کرد.

این مقام سعودی افزود: پادشاهی عربستان همچنان به عدم اشاعه هسته‌ای متعهد است.

فایننشیال تایمز نوشت: اعتقاد بر این است که ریاض پس از امضای توافق‌نامه دفاعی پاکستان، واشنگتن را از آن مطلع کرده است.

این‌ نشریه بریتانیایی در گزارش خود آورد: پیمان جدید دفاعی با پاکستان نشان می‌دهد که پادشاهی عربستان مایل است اتحادهای امنیتی خود را متنوع کند زیرا به دنبال تقویت بازدارندگی خود است. توافق با پاکستان به عنوان یک قدرت هسته‌ای یک هفته پس از آن صورت می‌گیرد که کشورهای خلیج فارس از حمله [رژیم] اسرائیل به رهبران حماس در دوحه به شدت نگران هستند.

افتخار فردوس کارشناس برجسته دفاعی و ضد تروریسم در پاکستان درباره پیمان جدید دفاعی با عربستان گفت: تقویت بازدارندگی مشترک در برابر هرگونه تجاوز مهم‌ترین مؤلفه پیمان دفاعی پاکستان و عربستان سعودی است.

مشاهد حسین مفسر سیاسی و رئیس سابق کمیسیون امور دفاع مجلس سنای پاکستان در این خصوص گفت: توافق‌نامه دفاعی راهبردی مشترک به این شکل، اولین آن میان دو کشور مسلمان محسوب می‌شود که سه دلیل فوری و تاریخی دارد.

وی اظهار داشت: عملکرد موفق پاکستان در جنگ چهار روزه با هند، تجاوزگری سریالی [رژیم] اسرائیل در منطقه و آخرین آن علیه قطر و خیانت آمریکا به اعراب و چشم پوشی از تجاوز [رژیم] اسرائیل به متحد ظاهری‌اش یا متحد غیر سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) یعنی قطر باعث می شود تا اسلام‌آباد و ریاض یک آرایش جدید دفاعی-نظامی را ترسیم کنند.

مطیع اله جان مجری برجسته پاکستانی نیز گفت: به نظر می‌رسد پیمان دفاعی با عربستان سعودی، بازی را در منطقه تغییر می‌دهد. ایالات متحده به ظاهر به دلیل حمله [رژیم] اسرائیل به قطر و ادعای همدستی نیروهای آمریکایی مستقر در آنجا، اعتبار خود را به عنوان یک متحد دفاعی از دست داده است.

وی افزود: سعودی‌ها مدت‌هاست که به نیروهای پاکستانی به عنوان یک دستگاه امنیتی مسلمان معتبر و دارای قابلیت هسته‌ای، برای دفاع از اماکن مقدس نگاه می‌کنند.

به عقیده سید باقر سجاد کارشناس سیاست خارجی در پاکستان، لحن اظهارات رسمی در مورد امضای توافق‌نامه، خود گویای همه چیز است. هیچ‌کدام از طرفین چیزی قطعی‌ نمی‌گویند و ترجیح می‌دهند در منطقه ابهام بازی کنند.

وی افزود: گفتن اینکه تجاوزگری [رژیم] اسرائیل به قطر باعث این توافق‌نامه شد، اشتباه است، بلکه فقط فرصت مناسبی را برای امضای آن فراهم کرد.

پاکستان از نظر تاریخی حضور نظامی خود را در عربستان سعودی حفظ کرده است. گفته می شود «یک گردان» ارتش شامل تعداد زیادی سرباز، مشاور و واحدهای تخصصی برای اهداف امنیتی و آموزشی تحت توافق‌نامه‌های دوجانبه‌ای است که به دهه‌های ۶۰ و ۸۰ و میلادی برمی‌گردد.

نیروهای پاکستانی در حفاظت از اماکن مقدس، آموزش نظامی و مسئولیت مستشاری برای نیروهای عربستانی مشارکت داشته‌اند، که تعداد آنها در طول زمان متفاوت بوده و شامل پرسنلی از شاخه‌های مختلف نیروهای مسلح پاکستان می‌شود.