تهران- ایرنا- تالار دوم بازار ارز تجاری مرکز مبادله ایران، به عنوان یکی از محورهای بحث‌های اخیر در بازار ارز کشور، با هدف ایجاد شفافیت و کاهش معاملات غیررسمی راه‌اندازی شده است و بررسی‌های ایرنا نشان می‌دهد این تالار، صرفاً یک بستر پرداخت است و ماهیت آن با بازار ثانویه ارزی سال ۱۳۹۷ تفاوت دارد.

ثبات بخشی به بازار حواله ارز

همچنین، کاهش نوسانات نرخ ارز و افزایش ثبات در بازار حواله ارز از دیگر اهداف راه اندازی تالار دوم بازار ارز تجاری اعلام شده است. اهمیت این نکته آنجاست که واردکنندگان مجاز به معامله در تالار دوم، عمدتاً واردکنندگان کالاهای غیر ضروری هستند که کالاهای وارداتی ایشان از نیازهای اساسی کشور نیست؛ به همین جهت با این تقاضای ارز نباید همانند تقاضای ارز واردات کالاهای اساسی و کالاهای واسطه ای تولیدی برخورد شود.

چرا تالار دوم بازار ارز تجاری؟

به دلیل ماهیت کالاهای وارداتی تالار دوم، قیمت تمام شده این قبیل کالاها برای واردکنندگان اهمیت بالایی نداشته و ایشان حاضر به تامین ارز مورد نیاز خود در نرخ‌های نزدیک به بازار غیر رسمی هستند. این تمایل که منجر به کاهش کشش قیمتی آنها شده، افزایش نرخ حواله ارز را به دنبال خواهد داشت؛ در نتیجه، با حضور این گروه از واردکنندگان در تالار اول بازار ارز تجاری مرکز مبادله ایران، تقاضای کاذب برای افزایش نرخ حواله ارز در این بازار ایجاد شده و واردات کالاهای موردنیاز کشور نیز گران‌تر خواهد شد. با این استدلال، مرکز مبادله ایران با راه‌اندازی بستر معاملاتی گروه دوم بازار ارز تجاری، اقدام به جداسازی واردکنندگان خرد از عمده کرده است. به نظر می رسد این مرکز با این اقدام به دنبال ثبات بازار حواله ارز است.

پیگیری های خبرنگار ما از نهادهای مسئول نیز نشان می دهد، راه اندازی تالار دوم بازار ارز تجاری مرکز مبادله ایران با ترجیحات بازیگران این تالار همراه بوده و در راستای افزایش مطلوبیت ایشان بوده است.

افزایش کارایی بازار

براساس گزارش های میدانی ایرنا، یکی دیگر از مزایای بستر جدید، کاهش انحصار در بازار ارز است. پیش از این، برخی از صادرکنندگان و واردکنندگان بزرگ با استفاده از رانت اطلاعاتی و دسترسی به بازارهای غیررسمی، امکان کنترل نرخ‌ها را داشتند؛ اما با ایجاد این بستر شفاف، تمام فعالان خرد و متوسط نیز امکان دسترسی عادلانه‌تری به ارز پیدا کرده و رقابت در فضایی یکپارچه شکل می‌گیرد. این امر به کاهش نوسانات ناخواسته و افزایش کارایی بازار منجر می‌شود.

تاثیرات کلان اقتصادی

بر این اساس می توان گفت که از منظر کلان‌ اقتصادی، بستر جدید معاملات ارز تجاری نه‌ تنها به ثبات نرخ ارز کمک می‌کند، بلکه با هدایت جریان ارز به کانال‌های رسمی، امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای مدیریت ذخایر ارزی بانک مرکزی را فراهم می‌آورد. این موضوع به بهبود تراز پرداخت‌ها و کاهش فشار بر منابع ارزی کشور منجر شده و زمینه را برای سیاست‌گذاری‌های هدفمند در حوزه تجارت خارجی هموار می‌سازد.

انتظار می رود، این بستر جدید معاملات ارز منجر به افزایش عمق بازار ارز تجاری شده و با جذب عرضه و تقاضا از بازار غیر رسمی، گامی دیگر در تثبیت جایگاه بازار ارز تجاری به عنوان مرجع اصلی نرخ ارز است. بند الف ماده ۴۴ قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز این نهاد را موظف کرده بازار ارز را به گونه‌ای مدیریت کند که نوسانات نرخ ارز در این بازار به حداقل ممکن کاهش یابد. طبق نظر کارشناسان گام نخست در مدیریت بازار ارز، ایجاد بازاری منسجم و مرجع است که تمام معاملات ارزی کشور را در خود جای داده و در فرایندی شفاف آن‌ها را تسهیل و مدیریت کند.