از مرز تا مرکز؛ اقتصاد، امنیت و انرژی در گفت‌وگوی تهران – اسلام‌آباد
اسلام‌آباد- ایرنا- سفر رسمی «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به پاکستان که با استقبال گرم مقام‌های عالی این کشور همراه شد، نقطه عطفی در مسیر تحکیم روابط تهران-اسلام‌آباد به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی، امنیتی و منطقه‌ای تلقی می‌شود؛ سفری که در چارچوب سیاست تقویت دیپلماسی همسایگی و توسعه پیوندهای منطقه‌ای دولت چهاردهم صورت گرفته و دستاوردهای ملموسی در سطح روابط دوجانبه به همراه داشته است.
به گزارش روز یکشنبه ایرنا، رئیس‌جمهوری ایران روز گذشته (شنبه) وارد لاهور و پس از زیارت آرامگاه علامه محمد اقبال، راهی اسلام‌آباد شد. در فرودگاه پایگاه هوایی نورخان اسلام‌آباد، پزشکیان با استقبال رسمی نخست‌وزیر پاکستان، «شهباز شریف»، همراه با شلیک ۲۱ توپ و حضور مقام‌های بلندپایه دو کشور، وارد پایتخت شد. این سطح از استقبال بیانگر عمق اهمیت این سفر در معادلات دو کشور و منطقه بود.
همگرایی فرهنگی، نقطه آغاز دیپلماسی
ادای احترام رئیس‌جمهوری ایران به آرامگاه اقبال لاهوری در نخستین گام سفر، حامل پیام فرهنگی مهمی بود. اقبال لاهوری، متفکر مسلمان و پل پیوند اندیشه‌های اسلامی در شبه‌قاره، همواره یکی از نقاط اتصال فرهنگی ایران و پاکستان بوده است. این اقدام، دیپلماسی فرهنگی را به عنوان بستری برای تعمیق روابط سیاسی و اقتصادی به‌نمایش گذاشت.
دیدارهای دوجانبه و اراده مشترک برای توسعه مناسبات
طی روز گذشته، دیدارهای جداگانه‌ای میان پزشکیان و اعضای هیات همراه با مقام های بلندپایه پاکستانی برگزار شد که در آنها دو طرف بر گسترش همکاری‌های اقتصادی، امنیتی، ترانزیتی و مرزی تأکید کردند و بر لزوم رفع موانع تجاری و ارتقای سطح مبادلات فی‌مابین به میزان ۱۰ میلیارد دلار در سال تصریح شد.
در همین راستا، وزیران دفاع و راه جمهوری اسلامی ایران که رئیس‌جمهوری را در این سفر همراهی می‌کنند، با همتایان پاکستانی خود دیدار و درباره همکاری‌های مرزی، امنیتی و حمل‌ونقل گفت‌وگو کردند. توسعه مناطق آزاد مرزی، به‌ویژه در منطقه ریم‌دان-گبد، و تسهیل انتقال زائران نیز از دیگر محورهای مورد توجه طرفین بود.
در این بین وزیران خارجه دو کشور نیز با یکدیگر دیدار و بر تعهد ۲ کشور برای تقویت روابط تهران و اسلام‌آباد، با تمرکز بر گسترش همکاری‌ها برای ثبات منطقه ای، تجارت و همکاری اقتصادی، تأکید کردند.
سید عباس عراقچی و اسحاق‌دار همچنین در مورد افزایش تعامل دوجانبه در زمینه‌های کلیدی مورد علاقه متقابل گفت‌وگو کردند.
پیام روشن به منطقه: دیپلماسی فعال در برابر تهدیدها
سفر پزشکیان به پاکستان در شرایطی صورت گرفت که منطقه با تحولات امنیتی و سیاسی پیچیده‌ای مواجه است؛ از جمله بحران غزه، تحرکات گروه‌های تروریستی در مرزها و فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌ها. در چنین بستری، پیام تهران و اسلام‌آباد روشن بود: اتحاد کشورهای مسلمان در برابر تهدیدهای مشترک و تلاش برای ایجاد چارچوب‌های مشترک منطقه‌ای.
در همین چارچوب، برخی از سیاستمداران این سفر را زمینه‌ساز شکل‌گیری ائتلاف‌های راهبردی اسلامی نظیر «ناتوی اسلامی» دانستند؛ ایده‌ای که در صورت اجرایی شدن، می‌تواند نقش‌آفرینی کشورهایی همچون ایران و پاکستان را در معادلات امنیتی منطقه ارتقا دهد.
توافقات اقتصادی و افق همکاری‌های بلندمدت
سفیر جمهوری اسلامی ایران در اسلام‌آباد پیش از آغاز سفر، از برنامه‌ریزی برای امضای چند سند همکاری در حوزه‌های گوناگون از جمله استاندارد، گردشگری، گمرک، تجارت تهاتری، حمل‌ونقل و تجارت مرزی خبر داده بود. در جریان این سفر، زمینه‌سازی برای امضای این اسناد و اجرایی شدن تفاهم‌نامه‌های پیشین در دستور کار قرار گرفت.
همچنین نشست‌هایی با فعالان اقتصادی، نخبگان تجاری و انجمن‌های بازرگانی پاکستان برگزار شد که در آن، دو طرف بر ضرورت استفاده از ظرفیت‌های متقابل، بهره‌گیری از ارزهای محلی در مبادلات مالی و توسعه مسیرهای زمینی و ریلی تأکید کردند.
به گزارش ایرنا، سفر رئیس‌جمهور اسلامی ایران به پاکستان را باید فراتر از یک سفر تشریفاتی ارزیابی کرد. این سفر نه‌تنها گامی عملی در مسیر توسعه دیپلماسی همسایگی و همکاری منطقه‌ای بود، بلکه با توجه به شرایط حساس منطقه، حامل پیام‌های راهبردی به بازیگران داخلی و خارجی است؛ رویکردی که انتظار می‌رود نتایج ملموس تر آن در روز دوم این سفر رسمی آشکارتر شود.
تحکیم پیوندهای ایران و پاکستان، نه‌تنها به ثبات دو کشور بلکه به آرامش و امنیت کل منطقه کمک خواهد کرد. در شرایطی که منطقه از تنگنای سیاست‌های مداخله‌جویانه و ناامنی‌های مزمن رنج می‌برد، همکاری دو کشور مسلمان، پرجمعیت و دارای مرزهای طولانی مشترک، می‌تواند الگویی برای تعامل مؤثر و سازنده در جهان اسلام باشد.
