35 هزار میلیارد تومان یارانه سوخت هواپیما به جیب چه کسی میرود
قیمت پایین سوخت هواپیما در ایران منجر شده که دولت سالانه 35 هزار میلیارد تومان بابت حمایت از سفرهای هوایی اقشار پردرآمد به شرکتهای هواپیمایی پرداخت کند درحالی که سهم مردم عادی از این یارانه تقریبا هیچ است.
اگر هزینه فرصت از دست رفته صادرات انواع فرآوردههای نفتی معادل یارانه پنهان انرژی در نظر گرفته شود، یکی از انتقادات جدی وارد بر نظام توزیع یارانه انرژی، مربوط به توزیع ناعادلانه آن بین دهکهای مختلف جامعه است، بدین صورت که اقشار ثروتمند به دلیل مصرف بالاتر سوخت ارزان، یارانه بیشتری از اقشار کمدرآمد دریافت میکنند.
به عنوان مثال، طبق آمار کنفرانس بهینهسازی انرژی ایران، در قیمت فعلی بنزین، دهک دهم درآمدی حدود 17.5 برابر دهک اول از یارانه سهم دارد که نشاندهنده توزیع ناعادلانه یارانه بنزین است اما تعبیه تعرفهگذاری پلکانی در گاز و برق باعث شده، سهم دهک دهم از یارانه گاز و برق نسبت به دهک اول 2.7 و 3.4 برابر باشد.
هر چند اختلاف نظرها و مناقشاتی درباره چگونگی برقراری عدالت در توزیع یارانه بنزین، گاز و برق وجود دارد اما به نظر میرسد کارشناسان درباره مسئله مصرف سوخت هواپیما و توزیع غیرعادلانه یارانه آن بین شرکتهای هواپیمایی و اقشار پردرآمد، اتفاق نظر داشته باشند.
*اختصاص یارانه سوخت هواپیما برای حمل و نقل اقشار پردرآمد
طبق گزارش مرکز آمار در بین خانوارهای ایرانی فقط حدود 0.06 درصد از خانوارها از هواپیما استفاده میکنند و هزینه سفر هوایی در سبد هزینههای آنها وجود دارد. تصویر 1، سهم هر دهک از تعداد خانوادههای پرواز کرده را نشان میدهد. همانطور که میبینید سهم سه دهک بالا نسبت به سایر دهکها قابل توجه است.