به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، نخستین کنفرانس ملی دیپلماسی و چالش‌های فرامرزی زیست محیطی، صبح امروز -یکشنبه ۷ اسفند- با پیام حسین امیرعبداللهیان وزیر امور امورخارجه علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست برگزار شد.
امیرعبداللهیان در این پیام تصریح کرد: دخالت‌های انسانی در چرخه‌های محیط زیست و تخریب آن از جمله منابع آب، انرژی و تخریب سرزمینی سبب شده‌اند تا توسعه و مدیریت جوامع دستخوش نگرانی های واقعی و فوری شوند.
وی مداخلات نظامی، جنگ و تروریسم را مثلث شومی دانست که در کنار تمام آثار خود تخریب گسترده محیط زیست و از بین بردن زیرساخت‌ها را به دنبال داشته است.
وزیر امور خارجه افزود: دخالت خارجی، پدیده تروریسم و ایجاد ناامنی در برخی کشورهای منطقه همه ظرفیت محدود این کشورها را معطوف نموده و چالش‌های زیست محیطی به اندازه کافی مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
وی ادامه داد: این وضعیت مدیریت پایدار محیط زیست را با موانع جدی روبه‌رو ساخته و تخریب سرزمینی را شدت بخشیده است.
وی افزود:در منطقه غرب آسیا جنگ‌ها و بحران‌های چند دهه اخیر زیرساخت‌های موجود برای همکاری در حوزه‌های مختلف از جمله محیط زیست را تضعیف کرده و یا از بین برده است.
امیرعبداللهیان این درگیری‌ها در منطقه را با آثار دهشتناک بر محیط زیست توصیف کرد و گفت: محیط زیست منطقه باید به عنوان کلیت واحد دیده شود و درگیری‌ها این کلیت واحد را تهدید می‌کند.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان افزود: نابودی منابع آبی و تلاب‌ها، آسیب منابع زیستی و تخریب سرزمینی، به گونه‌ای بوده است که در بهترین حالت نیازمند دهه‌ها همکاری نزدیک منطقه‌ای برای بازسازی این منابع عظیم است.
وی افزود: در این کنفرانس چالش نوظهور و فرامرزی تغییرات فرامرزی، طوفان های گرد و غبار، آلودگی دریایی و رودخانه‌های مرزی که مناطق گسترده‌ای از جهان و منطقه حساس کشور ما را دستخوش تبعات ناگوار ساخته مورد بررسی بررسی قرار می‌گیرد تا راه‌حل‌هایی برای کاهش تبعات آن از طرف کارشناسان ارائه گردد.
امیرعبداللهیان با تأکید براینکه چالش‌های زیست‌محیطی ارتباط تنگاتنگ با دیگر مسایل اقتصادی، بهداشتی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی و فرهنگی دارد، گفت: هرگونه همکاری در سطح منطقه‌ای نیازمند حمایت و همکاری نهادهای ذیربط داخلی و کارگزاری های بین‌المللی برای فراهم آوردن منابع مالی و فناوری های لازم و همچنین ظرفیت‌سازی جهت تحکیم و تداوم این همکاری‌ها می‌باشد.
وزیر امورخارجه با ابزار تاسف از بی‌مسیولیتی برخی دولت‌ها در این زمینه گفت: دولت‌های توسعه یافته که بیشترین سهم را در مداخلات نظامی و آلودگی محیط زیست به ویژه تغییرات اقلیمی داشتند، بر خلاف تعهدات مندرج در تعهدات بین‌المللی به مسئولیت‌های تاریخی خود توجهی ندارند.
وی افزود: تاسف بارتر آنکه بعضی از این کشورها سیاست های غیر قانونی خود نظیر تحریم‌های یک جانبه خود را بر محیط زیست هم تحمیل می‌نمایند در حالی که این همکاری‌ها خیر و منفعت جمعی را دنبال می‌کند.
وزیر امورخارجه در ادامه پیام خود گفت: در سطح منطقه‌ای گام‌های کوچکی برای نشان دادن اراده سیاسی جمعی جهت پرداختن به مهمترین چالش‌های زیست محیطی و مدیریت منابع به منظور تأمین همه جانبه حقوق نسل فعلی و آینده برداشته شده است.
امیرعبداللهیان اجرای این توافقات را علاوه بر اراده سیاسی، نیازمند منابع و همکاری مناسب و ضروری در حوزه‌های فنی و ظرفیت سازی دانست و توضیح داد: برای مثال تغییرات اقلیمی یکی از عوامل گسترش و افزایش تکرار و قدرت طوفان‌های گردوغبار هستند و این تغییرات بر روی الگوهای بارشی در بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای منشاء طوفان‌ها تأثیرات ناگواری داشته است.
امیرعبداللهیان با تاکید براینکه تغییرات اقلیمی به تنهایی برای توجیه این وضعیت کفایت نمی‌کند، افزود: تغییر اقلیم در کنار دخالت‌های بیش از اندازه و سوءمدیریت بشر در کنترل منابع آبی سبب بروز این وضعیت دشوار شده است.
وی گفت: در کشو ما آسیب‌های زیست‌محیطی از جمله تبعات ناشی از تغییر اقلیم، طوفان‌های گردوغبار و کمبود منابع آبی به موضوعی روزمره برای مردم برخی از استان‌ها بدل شده و تأثیرات ناگواری در این منطقه به جا گذاشته است.
وی جابه‌جایی جمعیت و تبعات درازمدت اجتماعی و اقتصادی تنها یکی از چالش‌های پیش‌رو دانست و گفت: مشارکت و همکاری نهادهای زیربط داخلی، در زمینه‌های تأمین امنیت غذایی و بهداشت، مدیریت پایدار منابع آب، جلوگیری از تخریب سرزمینی، حفاظت از رمحیط زیست و رشد و توسعه اقتصادی می‌تواند کاهش اثرات زیست محیطی را به همراه داشته باشد.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه وزارت امورخارجه در زمینه مقابله با طوفان‌های گردوغبار و تغییرات اقلیمی توانسته است نهادهای بین‌المللی و منطقه ای را بسیج نماید، گفت: تاکنون با این پیگیری‌های ایران چندین قطعنامه در مجمع عمومی سازمان ملل، برنامه محیط زیست و کمیسیون منطقه ای ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه به تصویب رسیده است.
وی افزود: امیدواریم این قطعنامه الهام بخش فعالیت‌های نهادهای بین‌المللی برای مقابله با بحران‌های زیست محیطی باشد و این گردهمایی نیز بتواند ابتکارات و راه‌حل‌های مناسبی در این خصوص ارائه نماید.
امیرعبداللهیان تأکید کرد: وزارت امور خارجه آماده همکاری دو و چندجانبه در راستای توسعه پایدار با کشورهای منطقه است و این همکاری‌ها را در برای ایجاد ثبات و آینده بهتر برای تمام مردم منطقه مفید می‌داند.
وزیر امورخارجه تبعات و معضلات زیست محیطی منطقه تنها متوجه چند کشور خاص ندانست و تصریح کرد: این تبعات تمامی منطقه غرب آسیا را متاثر نموده و توسعه و رفاه مردم این منطقه را دستخوش ناملایمات جدی کرده است.
امیرعبداللهیان افزود: سیل و خشکسالی مرزهای سیاسی و ملاحظات سیستم‌های سیاسی را رعایت نمی‌کند، پرهیز از همکاری‌های زیست محیطی برای هیچ کشوری چاره ساز نیست و این چالش‌ها در درازمدت و در فقدان همکاری به بحران‌های زیست محیطی بدل می‌شود و هزینه‌های بسیاری به کشورها تحمیل می‌کند که امیدواریم شاهد توسعه معنادار این همکاری‌ها میان دولت‌های منطقه باشیم.
وزیر امور خارجه گفت: کنفرانس ملی دیپلماسی زیست محیطی می‌تواند پیش درآمدی برای کنفرانس بین‌المللی مقابله با طوفان‌های گردوغبار در سال آینده در کشورمان باشد. کنفرانسی که وفق قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل و با هدف تعمیم همکاری‌های بین‌المللی در این حوزه برگزار خواهد شد.
در این نشست که در محل دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه برگزار شد، چهار موضوع محوری زیر مورد بررسی مقامات، کارشناسان، پژوهشگران، اساتید و دانشجویان دستگاه‌های دولتی و مراکز مختلف علمی، پژوهشی و دانشگاهی قرار گرفت.
الف) دیپلماسی و تغییرات آب و هوایی
ب) دیپلماسی و راهکارهای مقابله با پدیده گردوغبار
پ) دیپلماسی و مدیریت پایدار رودخانه‌ها و منابع آبی مشترک
ت) دیپلماسی و آلودگی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان.
