هفته گذشته مرضیه طهماسبی مدیر مطالعات اقتصادی و توسعه بازار انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد درباره نامعادله خوراک گران در پتروشیمی ها سخنانی را مطرح کرد که یکی از کارشناسان این حوزه این گفته ها را رسیدگی کرد و در همین خصوص نظرات زیر را بیان نمود.

مرضیه طهماسبی در ابتدای سخنان خود اشاره کرده بود که  قیمت‌‌گذاری خوراک مایع باید به نحوی باشد که شرکت‌های تولیدکننده محصولات پتروشیمی بتوانند در بازار جهانی رقابت‌‌ کنند. طهماسبی معتقد است که رقابت‌‌پذیر بودن یکی از اصول محوری قانون نحوه قیمت‌‌گذاری خوراک مایع بوده و لازم است قانون‌‌گذار مجددا به این مساله محوری رجوع کند.

بررسی های انجام شده نشان می دهد، که بر اساس قیمت‌های جهانی نفتا ۴۰۰ دلار است و پروپیلن تنی 1000 دلار که سود حاصل از تبدیل نفتا به  پروپیلن  معادل ۴۰۰ دلار بر تن است.  اگر این پروپیلن به پلی پروپیلن تبدیل شود قیمت از این هم بالاتر می‌رود و بنابراین  تولید پروپیلن و پلی پروپیلن جز فعالیتهای با سود خوب محسوب می شود.

در جایی دیگر رئیس اسبق دفتر صنایع تکمیلی عنوان کرده بود که بخش عمده‌‌ای از محصول پروپیلن پتروشیمی‌‌ها از خوراک مایع تولید می‌شود. در کوره‌های الفینی هرچقدر تعداد کوره‌های مایع بیشتر شود، تولید محصول پروپیلن و در نتیجه پلی‌‌پروپیلن بیشتر می‌شود. کوره‌های الفینی اکثرا قابلیت استفاده از هر دو خوراک مایع و گاز را دارند. آنهایی که خوراک مایع استفاده می‌کنند میزان پروپیلن تولیدی‌‌شان بیشتر است، همین‌طور تامین‌‌کننده‌های اصلی خوراک شرکت‌هایی هستند که در بازار داخل به‌شدت دچار کمبود هستند، مثل پت و استایرن.

شرکت‌های پتروشیمی تولیدکننده پروپیلن طی سال‌های مختلف همیشه دغدغه کمبود خوراک مایع داشته‌‌اند و هیچ زمانی به ظرفیت کامل تولیدی خود نرسیده‌‌اند. با این حال به چند دلیل این کمبود خوراک در سال جاری تشدید شده است.

پیگیری های انجمن این موضوع را بهتر روشن کرد که تعداد کوره های مایع و گاز در یک واحد الفین مطابق طراحی اولیه و شرایط بهینه تولید است و اینطور نیست که بتوان همه آنها را به صورت مایع و گاز کارکرد.  لذا وابستگی تعداد کوره  ها به  مقدار تولید پروپیلن درست نیست.

همچنین در جایی از سخنانشان؛ طهماسبی گفت که نحوه قیمت‌گذاری خوراک مایع و گازی مشابه است و این در حالیست که قیمت خوراک مایع و گاز متفاوت است. گاز معمولا قیمت ثابتی دارد و سالیانه تعیین می شود در صورتی که قیمت خوراک مایع با قیمت جهانی تغییر می کند لذا این صحبت ایشان که نحوه قیمت گذاری مشابهی برای آنها عنوان کرده است درست نیست.

نکته دیگر قابل بررسی این بود که شرکت جدید خمین در ارتباط با کمبود پلی پروپیلن کشور اثر گذار است همین امر در جهش قیمتی میتواند موثرباشد، اما باید عنوان کردکه مجتمع خمین با ظرفیت اسمی ۱۵ تن در ساعت (۱۷۵ هزار تن در سال) عمل آن قدر نیست که بتوان قیمتها را تحت شعاع قرار دهد.

استفاده خوراک مایع محصول جانبی نفت نفت کوره تولید می کند که ارزش  کمی دارد (ایشان هم این موضوع را اشاره کردند ) اما پیشنهاد میگردد که استفاده از ال پی جی به جای نفتا ضمن  تولید مقدار کمتر  مازوت به دلیل تولید قابل توجه در کشور برای تولید پروپیلن خوراکی ایده الی است و می تواند  مشکلات کمبود خوراک را برطرف کند.

نکته  پایانی را هم در مورد سخنان ایشان و در مورد نفتا را میتوان اینگونه بیان نمود که مخلوط زایلن هایی  که در فرایند کراکینگ تولید می شود آنقدر نیست که بتواند مشوقی برای تولید پت باشد و عملاً عمده زایلن ها از طریق ریفرمر تولید می شود.