قراردادهای کشف پریمیوم پس از مدت ها بالاخره رنگ اجرایی به خود گرفته اند و این موضوع، پرسش های بسیاری را برای فعالان صنعت ایجاد کرده است.

ورس کالا اخیرا در اطلاعیه ای اعلام کرد که در روز شنبه ۲۶ تیر ماه، برای نخستین بار ۱۵۰۰ تن پی وی سی S65 شرکت پتروشیمی غدیر در قالب قرارداد کشف پریمیوم در بورس کالای ایران عرضه می شود.

از این رو برای اطلاع از جزئیات بیشتر گفت و گویی داشتیم با دکتر محمد متقی، رئیس دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی که در ادامه آن را مطالعه می کنید:

چه چیزی باعث شد پس از مدت‌ها قراردادهای کشف پریمیوم اجرایی شوند؟

در واقع این نوع قرارداد تا کنون در معاملات محصولات پتروشیمی انجام نشده است. البته قرارداد بلندمدت به روش کشف پریمیوم یکی از ابزارهای بورس کالا در جهت تنوع بخشی به معاملات است که در خصوص برخی کالاها از مثل وکیوم باتوم در بورس انرژی اجرایی شده است.

یکی از مطالبه های مهم سال های اخیر، صنایع پایین دستی پتروشیمی، تامین مناسب و مستمر خوراک بود بنحوی که بتوانند با ریسک کمتری در این زمینه نسبت به تولید مستمر برنامه ریزی و اقدام کرده و تعهدات و قراردادهای خود را با حاشیه سود مناسب پاسخ دهند.

در قراردادهای جاری مثل سلف، باید در زمان معامله کل مبلغ پرداخت شده و محصول در آینده تحویل گرفته شود که در این حالت تبعات ناشی از تغییر قیمت وکمبود محصول را بدنبال داشت. در نتیجه با پیگیری مستمر و اقدامات دفتر توسعه صنایع پایین دستی و مشورت کمیته تخصصی پتروشیمی قراردادهای بلند مدت با روش کشف پریمیوم و اجرایی شد که از مزایای بسیاری برخوردار است.

این مزایا را می توان به این ترتیب برشمرد:

تضمین فروش آتی: اطمینان عرضه کننده از فروش در آینده و خریدار از وجود محصول

کمک به رونق تولید: با توجه به استمرار دریافت مواد اولیه مطمئن

گارانتی معامله گران: معامله برد-برد برای هر دو طرف عرضه کننده و خریدار

مدیریت ریسک: پوشش ریسک های قیمتی(ناشی از نوسانات قیمت های جهانی و ارز) و همچنین ریسک تولید (ناشی از عدم وجود مواد اولیه)

حذف سفته بازان: ورود مصرف کنندگان عمده و واقعی بازار (تولید کنندگان پایین دستی)

بیمه تولید: هم عرضه کننده و هم مصرف کننده، استمرار تولید خود را بیمه می کنند

پیشنگری آینده: باتوجه به آنالیز روند تولید، قیمت های جهانی و عوامل موثر بر تجارت این محصولات هم عرضه کننده و هم مصرف کننده می توانند آینده بازار و حتی صادرات خود را برنامه ریزی کنند

به نظر شما عرضه محصولات پتروشیمی در قالب کشف پریمیوم می تواند به رونق بازار کمک کند؟

بله قطعا کمک خواهد کرد. اصولا ذات این نوع قراردها برای کمک به پایداری تامین مواد اولیه در دراز مدت است هم عرضه کننده و هم خریدار اطمینان پیدا می کنند که در هر فصل از سال در زمینه تولید و خرید محصول مشکلی ندارند و این مسئله مستقیما باعث رونق تولید در کشور خواهد شد.

طبق برآوردهای صورت گرفته میزان معاملات PVC-S65 در سال 99 حدود 76% از عرضه های شرکت های پتروشیمی را شامل شده است که به نظر می رسد با اجرای قراردادهای بلند مدت و همچنین استفاده از ابزار فروش اعتباری؛ میزان معاملات حداقل 10% افزایش یابد.

نقش دفتر توسعه صنایع پایین دستی در اجرایی شدن قراردادهای بلندمدت چه بود؟

یکی از وظایف مهم دفتر توسعه صنایع پایین دستی سیاست گذاری و برنامه ریزی هدایت و حمایت صنایع بالادستی و پایین دستی در راستای تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی است. در این راستا با بکارگیری ابزارهای متعدد سعی در پشتیبانی از صنایع تکمیلی و تولید کنندگان واقعی داریم، یکی از این ابزارها، قراردادهای بلندمدت است.

امسال که با نام تولید؛ پشتیبانی ها و مـانع زدایی ها از طرف مقام معظم رهبری نام گذاری شده است، این موضوع در در دستور کار شرکت ملی صنایع پتروشیمی قرارگرفت و در طی این مدت با برگزاری جلسات متعدد کارشناسی با همه ذینفعان و تصویب آن در کمیته تخصصی تنظیم بازار پتروشیمی، ضمن تشریح مزایای این نوع قراردادها برای عرضه کننده و خریدار و بررسی وضعیت بازار محصولات در فصول مختلف، PVC را به عنوان اولین عرضه به روش پریمیوم انتخاب نموده و انشالله با عرضهPVC-S65 پتروشیمی غدیر در روز 26 تیر 1400و استمرار عرضه های سایر محصولات در آینده، رونق تولید را به همراه خواهد داشت و درسال مزین به شعار «تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها» انشالله یکی از موانع تولید مرتفع خواهد شد.

اجرایی شدن قراردادهای کشف پریمیوم، تاثیری بر کاهش فعالیت سفته بازان و تولید کننده نماها خواهد داشت؟

معاملات کشف پریمیوم که اولین تجربه آن در بورس فلزات لندن رقم خورد، راهکاری مناسب برای پوشش ریسکهای قیمتی و حذف سفته بازان از بازار است.

در این نوع قرارداد چون دوطرف قرارداد عرضه کننده ومصرف کننده واقعی می باشد و چون میزان عرضه ها در تناژ بالا می باشد و همچنین به دلیل تحویل کالا در آینده، قطعا سوداگران و سفته بازان که به دنبال سودهای مقطعی میباشند از بازار حذف خواهند شد.

آیا قراردادهای کشف پریمیوم ادامه خواهند داشت؟

قطعا این ابزار در سطح گسترده تری بکار گرفته خواهد شد و به کلیه محصولات پتروشیمی تعمیم پیدا خواهد کرد این اولین تجربه عرضه محصولات پتروشیمی در قالب کشف پریمیوم، با همکاری شرکت بورس کالایی و شرکت پتروشیمی غدیر برای محصول PVC-S65 به میزان 1500 تن است.

ما امیدوارم که انشالله قرارداد بلند مدت کشف پریمیوم در آینده در سطح گسترده ای مورد استقبال قرار گیرد.

به نظر شما صنایع پایین دستی از این عرضه ها استقبال خواهند کرد؟

همان گونه که در صحبت های قبلی اشاره کردم این موضوع در راستای وظایف و ماموریت های این دفتر قرار دارد و برنامه منسجمی در این زمینه داریم کمااینکه از مطالبات جدی تشکل ها و انجمن های صنایع پایین دستی، خصوصا انجمن فراگیر و ملی پلیمر در جلسات مختف بوده که خواستار اجرایی شدن قراردادهای بلند مدت به منظور تامین مستمر و به موقع مواد اولیه خود بوده اند.

از آنجایی که در قرارداهای بلند مدت معمولا عرضه ها در تناژهای بالایی انجام می شود و همچنین با تسهیلاتی که عرضه کنندگان قائل خواهند بود (از قبیل فروش اعتباری) مصرف کنندگان بزرگ بازار قطعا از این نوع قرارداد استقبال کرده و موجبات رونق تولید خواهدبود.

آینده این قراردادها را چگونه می بینید؟

با توجه به تجربه عرضه ها پریمیوم وکیوم باتوم در بورس انرژی و موفقیت و رضایت موجود آینده این قراردادهای را روشن میبینم.

در سال 96 که اولین عرضه پریمیوم وکیوم باتوم انجام شد، به دلیل حجم بسیار بالای عرضه (120هزارتنی) فقط یک خریدار موفق به خرید شد که درعرضه های بعدی با رفع موانع و آسیب شناسی عرضه ها، تعداد عرضه ها و همچنین خریداران به فزونی رفت، به طوریکه در سال1400 حدود 70 قرارداد عرضه پریمیوم وکیوم باتوم با حدود 130 شرکت خریدار برگزار شد. با توجه به تجربه ذکر شده و با عنایت به تنوع محصولات پتروشیمی، قطعا در آینده از قراردادهای بستری در این حوزه رونمایی خواهد شد.

سخن پایانی…

در پایان از همکاری تمام اعضاء محترم کمیته تخصصی تنظیم بازار پتروشیمی تشکر میکنم و در حال حاضر مذاکرات جدی و مستمری را با بانک های عامل درخصوص جذاب کردن قراردادهای اعتباری در دستور کار داریم که به عنوان مکمل رونق مناسبی را در بازار ایجاد خواهد کرد.