نایب رئیس انجمن ملی صنایع پلیمر ایران معتقد است، رکود تورمی در برخی گریدها را می‌توان بوسیله کاهش قیمت٬ شرایط بهتر فروش و قراردادهای پریمیوم بالاخص توسط پتروشیمی‌ها کاهش داد. اما رقابت شدید در بازار PP داستان دیگری دارد.

مهندس سعید زکایی در گفت و گو با اینپیا در خصوص وضعیت کنونی بازار مواد اولیه پلیمری و شرایط رکود پس از یک دوره التهاب و رقابت شدید توضیح داد: طبیعت بازار مواد اولیه در ایران این است که وقتی انتظار افزایش قیمت ارز از سوی خریدار وجود دارد، تقاضا زیاد شده و زمانی که انتظار کاهش قیمت ارز وجود دارد، متقاضیان تا جایی که بتوانند خرید خود را به تعویق می اندازند و به این ترتیب معاملات کاهش می‌یابد. این موضوع در همه صنایع با شدت و حدت کم و بیش وجود دارد.

عضو هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران رکود حاکم در بازار را ناشی از عوامل مختلف دانست و گفت: مهم ترین عامل، نرخ ارز است اما عوامل دیگری همچون بوروکراسی های پیچیده اداری در مسیر واردات، مشکلات صادرات و موانع توسعه کسب و کار نیز به این رکود کمک می کند.

وی با بیان اینکه به طور کلی هر عاملی که تولید و صادرات را سخت کند و انگیزه خرید را کاهش دهد، در ایجاد رکود موثر است. ایشان افزود: اخیرا نرخ دلار آزاد از دلار نیمایی نیز کمتر شده و چون نرخ پایه خرید مواد اولیه بر اساس فرمول غیر شفاف صنایع تکمیلی بر اساس دلار نیمایی است، قیمت های خرید برای ما از قیمت های جهانی بسیار بیشتر می شود. این موضوع توان صادراتی را از تولیدکنندگان می گیرد و همین مساله می تواند منجر به ایجاد رکود شود.

زکایی تاکید کرد: البته این رکود درباره همه پلیمر ها صادق نیست، گریدهایی که عرضه از تقاضا کمتر است یا عرضه به تقاضا نزدیک است، به شدت متاثر از شرایط دلار٬ جریان سوداگری مواد و مهندسی عرضه هاست. این شرایط را در حال حاضر در اغلب گریدهای پلی پروپیلن مشاهده می‌کنیم. در شرایطی که انتظار کاهش قیمت‌ها ناشی از افت دلار می‌رود قطعا شرایط غیر طبیعی می تواند باعث ایجاد رقابت تا ۷۵٪ در بعضی گریدهای PP می‌گردد!

به طور منطقی وقتی عرضه محصولی در بازار کمتر از تقاضا باشد ضرورت واردات اجتناب ناپذیر است. اما وقتی مجوز واردات منوط به تایید کسانی است که بیشترین سود را از این رقابت می‌برند چگونه انتظار متعادل شدن بازار می‌توان داشت و نسخه‌هایی همچون گرید بندی٬ پاک کردن صورت مسٔله و دردسرهای جدی برای تولید کننده است. همچنین علاوه بر واردات٬ الزام پتروشیمی‌ها به افزایش تولید گریدهای ملتهب متناسب با میزان التهاب (در مقابل مهندسی گرید) و کنترل سوداگران بازار تنها با افزایش شفافیت توسط نظام ارزش افزوده متصل به سیستم بانکی میسر است. تجربه جهانی نشان داده است به جای ایجاد انواع سیستم‌های کنترلی و نظارتی موازی٬ ارتقا سیستم مالیاتی و بانکی و اتصال آن به یکدیگر٬ بهترین روش مدیریت سوداگران بازار بوده است.

رئیس کمیسیون فنی انجمن ملی صنایع پلیمر ایران گفت: در شرایط کنونی که بسیاری گریدها رقابت نمی خورد و خریدها کم می شود پتروشیمی ها هم مثل صنایع تکمیلی باید مشتری مداری داشته باشند و همانطور که زمانی از رقابت های شدید بازار سودهای کلان به دست می ‌آوردند، اکنون که بازار کودی است روش های تشویقی از جمله تخفیف ها، فروش زمان دار و... برای خریداران در نظر بگیرند.

زکایی خاطر نشان کرد: یکی از مشکلات بورس کالا در ایران این است که مکانیزم آن فقط افزایشی است. برای مثال پایه قیمت ها از حدود 5 درصد کمتر از قمیت جهانی شروع می شود و با رقابت بالاتر می رود اما هیچ روشی برای کاهش قیمت در زمان رکود ندارد. چگونه است که در بورس جهانی نفت قیمت منفی هم می شود اما پتروشیمی های ما باید فقط سود ناشی از رقابت (تا بیش از ۱۲۵ میلیون دلار در سال جاری) ببرند اما هیچگاه همچون صنایع تکمیلی ضرر و یا حتی عدم سود را تجربه نکنند!

این فعال اقتصادی ادامه داد: چنانچه صنایع پتروشیمی گله از کاهش خرید دارند الان بهترین وقت برای ارایه تخفیف٬ فروش زماندار و همچنین قرارداد پریمیوم است. در قرارداد پریمیوم٬ می توان پیش خرید برای ماه‌های آتی را بر اساس قیمت کشف شده در بورس در آن تاریخ بعلاوه یا منهای درصد مورد توافق در زمان قرارداد انجام داد. این قرارداد هم به نفع خریدار است و هم فروشنده و باعث می شود ریسک تغییرات شدید کاهش یا افزایش در آینده حداقل برای بخشی از نیاز قطعی مصرف کننده٬ کاهش یابد.