کاهش شدید تولید و فروش در صنعت پلاستیک، کاهش پیش بینی ها برای متغیرهای حیاتی اقتصادی بنگاه های تولیدی در سه ماه آینده، افت تجارت تولیدکنندگان، اثرات روی حوزه زنجیره تامین و اثرات روی نیروی انسانی موضوعاتی هستند که در نظرسنجی اینپیا به آنها پرداخته شده است

به دنبال شیوع بیماری کرونا در کشور و مشکلاتی که در حوزه تولید در صنایع مختلف به طور عام و صنعت پلاستیک به طور خاص به همراه داشت پایگاه خبری و تحلیلی اینپیا با برگزاری یک نظرسنجی از فعالان این صنعت به بررسی آثار و نتایج این بیماری پرداخت. نتایج حاصل از این نظرسنجی دارای نکات جالب توجهی است که می تواند برای سیاست گذاری در این حوزه دارای فایده بوده و راهبردهای لازم را پیش روی سیاست گذاران این حوزه قرار دهد. در این گزارش نتایج نظرسنجی اینپیا به تفصیل مورد بررسی قرار می گیرد.

در رابطه با شرکت کنندگان این نظرسنجی ذکر نکات زیر در ابتدای این گزارش ضروری است:

1) سایز فعالیت سازمان 31.6 درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی بین 10 تا 50 نفر و 32.9 درصد بالای 100 نفر بوده است.

2) 64.3 درصد از کسانی که پاسخگوی سوالات اینپیا بوده اند در سمت مدیرعامل این شرکت ها مشغول فعالیت بوده اند و بعد از آن 11.4 درصد مدیران ارشد شرکت ها را به خود اختصاص داده است.

3) بیش از 77 درصد از شرکت کنندگان جزو مدیران حوزه فرآیندهای شکل دهی هستند و 11.4 درصد نیز در حوزه مواد اولیه و کامپاند و 8.6 درصد در حوزه ساخت ماشین آلات فعال هستند.

 اثر کرونا بر زنجیره تامین

یکی از بخش های مهم تاثیر گرفته از بیماری کرونا، زنجیره تامین این صنعت اعم از مواد، اقلام و قطعات بوده است. 47.8 درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی معتقدند ویروس کرونا باعث شده زنجیره عرضه کاهش یابد و حال آن که 36.2 درصد معتقدند این ویرو روی بخش تامین زنجیره اثری نداشته است. 15.9 درصد نیز معتقد به بهبود زنجیره تامین بوده اند.

57.1 درصد از شرکت کنندگان این نظرسنجی در بخش دیگری در پاسخ به این سوال که ظرف سه ماه آینده بیماری کرونا چه اثری روی زنجیره تامین شما بر جای خواهد داشت اعلام کرده اند روند کاهشی فعلی در این حوزه ادامه می یابد حال آن که 22.9 درصد معتقدند زنجیره تامین در سه ماه آتی بهبود خواهد یافت.

افت شدید فروش در نتیجه بیماری کرونا

فعالان صنعت معتقدند به دنبال تعطیلی و یا اختلالات فروش در بنگاه ها و از سوی دیگر تعطیلی بخش خرده فروشی در کشور در ماه های اخیر فروش در مجموع اهش یافته و حتی پیش بینی ها از کاهشفروش ظرف سه ماه آینده به قوت خود باقی است.

بر این اساس 85.7 درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی معتقدند فروش واحهایشان در ماه های اخیر و به دنبال شیوع کرونا کاهش یافته است این در حالی است که 11.4 درصد معتقدند فروششان بدون تغییر مانده است. همچنین 78.6 درصد از شرکت کنندگان همچنان معتقدند در سه ماه آینده فروششان کاهش خواهد یافت که آمار نگران کننده ای برای صنعت محسوب می شود. در این رابطه 11.4 درصد نیز معتقدند میزان فروش ظرف سه ماه آینده افزایش می یابد.

افت تولید متاثر از بیماری کرونا

تعطیلی و نیمه تعطیل شدن واحد تولیدی از یک سو، کاهش فروش از سوی دیگر، افت خرده فروشی و مشکلات نیروی انسانی همگی در این مدت باعث شد که به گفته 75.4 درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی طی سه ماه آینده نیز شاهد کاهش سطح تولید خواهیم بود. این در حالی است که 11.6 درصد نیز از ثبات میزان تولید خود این مدت خبر داده اند. این موضوع نشان می دهد متاسفانه هنوز مشکلات ناشی از بحران کرونا بر حوزه تولید در ماه های آینده ادامه داشته باشد.

افت شدید کرونا بر صادرات واحدهای پلیمری

در این بین یکی دیگر از متغیرهای مهم کاهش چشمگیر صادرات واحدهای تولیدی شرکت کننده در این نظرسنجی است. 84.8 درصد شرکت کنندگان می گویند وضعیت تجاری آنها در این دوره با بحران روبرو شده است. این بحران ناشی از چالش های داخلی و فرامرزی بوده است. به عبارتی نیمه تعطیل شدن بنگاه های تولیدی از یک سو و مشکلات مرزی برای تجارت مواد اولیه و محصول هر دو عامل مهمی برای بروز این بحران هستند. البته آنچه مسلم است به تدری و با بهبود وضعیت مرزها و تعهدات و پروتکل های بهداشتی با شرکای تجاری وضعیت تجارت بهبود خواهد یافت و در صورتی که موج جدیدی از بیماری آغاز نشود در سه ماه آینده وضعیت صادرات و واردات بهتر خواهد شد.

مهمترین چالش ها در بحران کرونا

مهمترین چالش در حوزه تولید دیگر موضوع مورد بررسی در این نظرسنجی بود. در این ارتباط در پرسشی از فعالان صنعت پلیمر مهمترین مشکل این فعالان را در این حوزه جویا شدیم. 72.9 درصد از شرکت کنندگان این نظرسنجی اعلام کردند کاهش نقدینگی مورد نیاز برای خرید مواد اولیه مهمترین چالش آنان در این دوره بوده است. حال آن که کمبود مواد اولیه و قطعات و کالاهای مورد نیاز در زنجیره تولید رتبه دوم را با 21.4 درصد به خود اختصاص داده است. 5.7 درصد نیز گفته اند در موضوع ذخیره سازی دارای مشکل هستند.

اثر کرونا بر عملکرد نیروی انسانی

یکی از مهمترین فاکتورهای تاثیرپذیر از بیماری کرونا، نیروی انسانی است. شیوع کرونا روی بخش های مختلفی از نیروی انسانی اعم از حضور در محل کار، بهره وری نیروی کار، فعالیت در منزل و ... اثر گذاشته است. 41.5 درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی اعلام کرده اند کرونا باعث دورکاری نیروی انسانیشان شده و در عین حال بهره وری نیروی انسانیشان نیز کاهش یافته است. البته 87.1 درصد از شرکت کنندگان اعلام کرده اند ماهیت فعالیت کمتر از یک چهارم نیروی انسانی آنها به گونه ای است که می توانند در منزل به فعالیت خود ادامه دهند.

در این بین 38.6 درصد نیز اعلام کرده اند به نیرویانسانی خود اجازه فعالیت دورکاری نداده اند حال آن که 31.4 درصد به صورت محدود به نیروی کار اجازه دورکاری داده اند. 6.2 درصد نیز معتقدند بدون آن که بهره وری نیروی انسانی آنها کاهش یافتهباشد به آنها اجازه کار در منزل را داده اند که رقم چندان قابل توجهی نیست و نشان می دهد تجربه فعالیت دورکاری در این ایام تجربه موافقی برای کارفرمایان و صنعت پلاستیک نبوده است.

با این حال کارفرمایان شرکت کننده در این نظرسنجی به روش های مقابله با بیماری نیز اشاره کرده اند و راهکارهایی که برای محافظت از نیروی انسانی به کار گرفته اند را اعلام کرده اند.

بر اساس این نظرسنجی 54.3 درصد از کارفرمایان اعلام کرده اند که اجرای پروتکل های بهداشتی را در دستور کار خود قرار داده اند و به این طریق از نیروی انسانی خود محافظت کرده اند. 22.9 درصد نیز اعلام کرده اند با چک کردن علایم در بدو ورود نیروی کار به واحد تولیدی و اجرای بخش هایی از پروتکل های بهداشتی از بروز نگرانیهای مربوط به نیروی کار کاسته شده اند. 14 درصد نیز تعطیلی واحدهای تولیدی خود را به عنوان یک راهکار اعلام کرده اند.