دستان خالی آمریکا در منطقه

مشاور امنیت ملی ترامپ و وزیر خارجه آمریکا که این روزها سیاست خارجی کشورشان محدود به این دو گزینه شده است و اختلاف های زیادی را در هیات حاکمه آمریکا برانگیخته اند، راهی منطقه خاورمیانه شدند تا شاید با یکی دو کشور کوچک بر طبل توخالی ایران هراسی خود بکوبند.
جان بولتون روز گذشته راهی منطقه شد و سفر خود را با دیدار با مقام های رژیم اشغالگر قدس آغاز کرد. او هدف از سفرش را گفت و گو درباره خروج نیروهای آمریکا از سوریه، چگونگی همکاری با متحدان خود برای مقابله با بازگشت داعش، ایستادن در کنار کسانی که در مقابله با داعش با آنها هستند و مقابله با آنچه که او رفتار بدخواهانه ایران نامید، برشمرد.
ترامپ در 19 سپتامبر اعلام کرد که تصمیم دارد نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج کند چرا که به اعتقاد وی کار مبارزه با داعش که هدف اصلی حضور نیروهای این کشور بوده، تمام شده است.
برای درک بهتر از چرایی چنین سیاست و طراحی آمریکا برای پس از خروج از نیروهای خود، برخی از توئیت های مرتبط رئیس جمهوری آمریکا از 19 دسامبر تا 24 دسامبر را مرور می کنیم:
او می گوید پس از پیروزی تاریخی ما بر داعش، اکنون زمان آن فرا رسیده است تا مردان جوان رشید ما به خانه هایشان بازگردند. به گفته ترامپ این تصمیم، تعجب آور نیست. رئیس جمهوری آمریکا می افزاید 6 ماه پیش که می خواستم این تصمیم را اجرا کنم، موافقت کردم که زمان بیشتری در آنجا بمانیم. روسیه، ایران، سوریه و دیگران در منطقه دشمن داعش هستند. ما آنجا کار می کردیم و اکنون زمان بازگشت به خانه و بازسازی آن است.
رئیس جمهوری آمریکا از دوران رقابت های انتخاباتی تاکنون بر شعار «بار دیگر آمریکا را اعتلا بخشیم» اصرار دارد، ادامه می دهد آیا آمریکا می خواهد پلیس خاورمیانه باشد، هیچ چیزی به دست نیاورد و تنها جان گرانبها و تریلیون ها دلار برای حفاظت از کسانی که در بیشتر مواقع به خاطر آنچه که ما انجام می دهیم، قدردانی نمی کنند؟
ترامپ با طرح این پرسش که آیا ما باید برای همیشه آنجا بمانیم، اضافه می کند روسیه، ایران، سوریه و بسیاری دیگر از خروج آمریکا بر خلاف آنچه که خبرهای جعلی می گویند، خوشحال نیستند چرا که اکنون آنها مجبورند با داعش و دیگرانی بجنگند که دوست ندارند بدون ما این کار را انجام دهند.
وی در مواجهه با برخی انتقادها نسبت به این تصمیم هم اظهار می کند ما تنها برای سه ماه قرار بود در سوریه بمانیم اما اکنون هفت سال است که آنجا هستیم. زمانی که من رئیس جمهور شدم داعش وحشی شده بود اما اکنون با بخش بزرگ آن مبارزه شده و بقیه کشورها از جمله ترکیه باید به راحتی با باقی مانده آنها مقابله کند. ما داریم به خانه باز می گردیم.
رئیس جمهوری آمریکا با بیان اینکه زمان برای تمرکز بر کشور خودمان است و اینکه جوانانمان را به خانه برگردانیم جایی که به آن تعلق دارند به قرارهای خود با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه هم اشاره می کند که در تماس با اردوغان درباره حضور دو طرف در سوریه و همکاری برای خروج آرام نیروهای آمریکا از این منطقه گفت و گو کرده است.
ترامپ در 23 سپتامبر بار دیگر تاکید می کند که نیروهای آمریکایی در حال بازگشت به کشور هستند و یادآور می شود با رئیس جمهوری ترکیه درباره تجارت بزرگ و گسترده هم صحبت کرده است.
وی با بیان اینکه رئیس جمهوری ترکیه قویا به من اطلاع داده است که او بقایای داعش در هر نقطه ای از سوریه را ریشه کن خواهد کرد، تصریح می کند او مردی است که می تواند این کار را انجام دهد. ترکیه اکنون در کنار ما است. نیروهای ما به کشور باز می گردند.
رئیس جمهوری آمریکا از مکاشفه دیگری هم سخن به میان می آورد و آن اینکه عربستان سعودی پذیرفته است به جای آمریکا به بازسازی سوریه کمک کند. آیا این خوب نیست که کشورهای بسیار ثروتمند منطقه به جای آمریکایی که پنج هزار مایل دورتر است، به بازسازی همسایگان خود کمک کنند؟
ترامپ در 24 سپتامبر هم اظهارات سناتور راند پال که در بسیاری موارد نسبت به عملکرد رئیس جمهوری آمریکا انتقاد دارد را توئیت می کند که گفته است آمریکا نباید جایگزین نظام های سراسر جهان شود، این مساله ای است که ترامپ در عراق به رسمیت شناخت. این کار بزرگترین فاجعه ای بوده که سیاست خارجی ما در دهه های گذشته به آن مبتلا شده است.
این اظهارات رئیس جمهوری آمریکا که در زمان های دیگر هم تکرار شده است، دو نکته را پررنگ می کند:
نخست آنکه حضور نیروهای آمریکایی در سوریه و آنچه که او مبارزه با داعش نامیده است به نفع ایران، روسیه و سوریه شده است در حالی که کشورهای منطقه باید با آن مبارزه کنند.
دوم آنکه بودن آمریکا در سوریه با توجه به تسلط دولت بر تمام مناطق آزاد شده از داعش، تنها هزینه های بازسازی این کشور را متوجه آمریکا می کند و ترامپ ترجیح داده است با بازگرداندن همان کشورهایی که با حمایت از تروریست ها، سوریه را ویران کرده اند، هزینه بازسازی را از جیب آنها پرداخت کند.
از این رو، سفر جان بولتون به سرزمین های اشغالی و ترکیه می تواند در جهت دستیابی به همین دو هدف باشد اما نکته دیگری هم مطرح است که البته ترامپ آن را فارغ از بودن یا نبودن در سوریه پیگیری خواهد کرد و نسبت به آن تعهد شدیدی نشان داده است، حمایت همه جانبه از رژیم صیونیستی است.
با اعلام تصمیم ترامپ برای خروج از سوریه، تعدادی از کارشناسان مسایل بین المللی که برخی از آنها از دیپلمات های پیشین آمریکا بودند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در نیویورک به این مساله توجه داده بودند که از حرف تا عمل ترامپ فاصله زیاد است و این برای نخستین بار نیست که چنین اتفاقی می افتد و دوم آنکه لابی های صهیونیستی درکاخ سفید نخواهند گذاشت که ترامپ این تصمیم خود را اجرایی کند.
بولتون هم با سفر به سرزمین های اشغالی و گفت و گو با نخست وزیر و رئیس موساد نشان داد که کاخ سفید از سوی این رژیم تحت فشار است و صهیونیست ها نمی خواهند بهانه خوبی که برای حضور آمریکایی ها در نزدیکی مرزهایشان ایجاد شده و آنها به واسطه این حضور دست به هرکاری زده اند را از دست بدهند.
آمریکا ادعا می کند که با داعش مبارزه کرده است اما این مبارزه با هیچ معیار حقوقی و بین المللی سازگاری ندارد و حتی شهری همچون رقه همچنان در تصرف غیرقانونی آنها قرار دارد و حمایت از حملات صهیونیست ها به مناطقی که در اختیار دولت بوده است هم نشان دهنده آن است که این ادعا فریب و پوششی برای تجاوزگری های متحد صهیونیست خود بوده است.
درستی این مطلب زمانی آشکارتر می شود که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی از دولت آمریکا طلب می کند تا بلندی های جولان را جزو سرزمین های این رژیم اشغالی شناسایی کند. آرزویی که کشورهای جهان بارها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با اکثریت آرا رد کرده و تاکید کرده اند که این منطقه جزء جدانشدنی سوریه است.
این درخواست موقعی با اما و اگرهای فراوان روبه رو می شود که جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگر برتر منطقه، نقش به سزایی در کمک های مستشاری به دولت قانونی و مشروع سوریه در مبارزه با داعش داشته است. این ارتباط قوی و مستحکم که از پیش از حملات تروریستی به این کشور هم وجود داشته است، قطعا نمی گذارد طرح شوم صهیونیست ها برای تصرف بخش دیگری از سرزمین های اسلامی اجرایی شود. از این رو، کاخ سفید سیاست ایران ستیزی را در دستور کار خویش قرار داده و تلاش دارد حول محور ایران هراسی، با این استدلال که دشمن دشمن ما دوست ما است، بین برخی از کشورهای منطقه با رژیم صهیونیستی و تسهیل در آنچه که معامله قرن نامیده اند، ارتباط ایجاد کنند.
بولتون درباره دیدار خود با نتانیاهو و رئیس موساد می گوید «ما درباره گسترش همکاری های تاریخی خود، پاسخ به تهدیدات ایران و همچنین همکاری برای خروج نیروهای آمریکا از سوریه تبادل نظر کردیم.»
او بار دیگر بر تعهد آمریکا برای تامین امنیت رژیم صهیونیستی تاکید می کند و می افزاید «همکاری آمریکا و اسرائیل هیچ گاه به این اندازه محکم نبوده است. تعهد آمریکا برای حمایت از حق اسرائیل در دفاع از خود هیچ گاه برداشته نخواهد شد.»
کاخ سفید برای هموار کردن این مسیر، مهره دیگر خود را به نام مایکل پمپئو هم روانه منطقه می کند.
یکی از مقام های ارشد وزارت خارجه آمریکا در تشریح اهداف این سفر روایتی دیگر از تصمیم ترامپ را افشا می کند به گونه ای که می گوید آمریکا خاورمیانه را ترک نمی کند و بر خلاف روایات دروغین درباره سوریه، ما به هیچ وجه بیرون نمی رویم.
او سفر وزیر خارجه آمریکا به منطقه را برای تحکیم این تعهد به شرکای آمریکایی دانست و با تکرار آنچه که او خطر ایران در منطقه دانست اظهار کرد پمپئو کار با شرکای منطقه ای و متحدان خود را برای مقابله با آنچه که فعالیت های بی ثبات کننده رژیم می نامد، ادامه خواهد داد.
قرار است پمپئو در این سفر به عمان، اردن، مصر، شورای همکاری خلیج فارس، قطر، بحرین، امارات متحده عربی، عربستان و کویت سفر کند به گونه ای که در مصر او به دنبال ایجاد همکاری های بیشتر برای روند سیاسی در لیبی، صلح خاورمیانه و ایران گفت و خواهد کرد.
در بحرین هم تمرکز اصلی او بر ایران است به گونه ای که منامه را خط مقدم استراتژی مقابله با تهران تعریف کرده اند. مقام های وزارت خارجه آمریکا دلیل این مساله را هم اتهام تکراری خود مبنی بر اینکه ایران می خواهد جمعیت شیعه در بحرین را از طریق قاچاق اسلحه و سایر ابزارها تحریک کنند، اعلام کرده اند.
همچنین بحرین پایگاه ناوگان پنجم آمریکا است.
وزیر خارجه آمریکا در شورای همکاری خلیج فارس هم حضور می یابد تا اهمیت اتحاد این شورا را که با اقدامات ولیعهد سعودی این روزها حال و روز خوبی ندارد، یادآور شود و بگوید که شکاف در این شورا به اهداف آمریکا در منطقه کمکی نمی کند.
پمپئو برای رسیدن به این مفهوم هم قطعا از چاشنی ایران هراسی استفاده خواهد کرد تا بگوید برای مقابله با این همسایه مسلمان که تا کنون همواره دست دوستی دراز کرده و خواستار ایجاد مجمع گفت و گوهای منطقه ای بوده است، نیازمند حل اختلاف بین شرکای کشورهای جنوبی خلیج فارس هستند.
او به دنبال آن است که با تغییرات انجام شده در عربستان سعودی، اختلاف بین دوحه و ریاض را برطرف کند.
با این حال اگرچه آمریکا سرمایه گذاری فراوانی برای بهبود روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی و همچنین مقابله نفوذ ایران در منطقه انجام داده است اما به طور مشخص تردید و تاخیر در اجرای تصمیم چند باره ترامپ برای خروج از سوریه، نشان از آن دارد که دستان آمریکا در منطقه خالی است و متحد قابل اتکایی ندارد. کاخ سفید و صهیونیست ها نگرانند اگر از منطقه بروند، تحولات به گونه ای پیش نخواهد رفت که برای آن آمده بوده بودند.