تهران-ایرنا- سایت کردستان ۲۴ (Kurdistan24) در گزارشی از کارزار فشرده ایالات متحده برای اعمال فشار بر عراق به منظور تاثیرگذاری بر روابط این کشور با جمهوری اسلامی ایران خبر داد.

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، سایت کردستان ۲۴ (Kurdistan24) در گزارشی با عنوان «از تحریم تا فهرست سیاه: کارزار آمریکا برای مهار ایران در عراق» نوشت: در اقدامی آشکار و معنادار که نشانگر تشدید فشارهای آمریکا بر بغداد است، «فؤاد حسین»، وزیر امور خارجه عراق، اعلام کرد ایالات متحده شش گروه مسلح عراقی را در فهرست «ممنوعه» قرار داده و عملاً آن‌ها را از هرگونه مشارکت در دولت آینده عراق بازداشته است.

این افشاگری که در یک گفت‌وگوی تلویزیونی صورت گرفت، ملموس‌ترین و از نظر سیاسی مؤثرترین گام واشنگتن در کارزار طولانی‌مدت آن برای محدود کردن نفوذ گروه‌هایی است که آمریکا آن‌ها را «نمایندگان ایران» می‌داند؛ اقدامی که واشنگتن آن را برای آنچه شکل‌گیری «روابط سالم» و تعامل دیپلماتیک موفق عراق با جامعه جهانی خوانده ضروری می‌داند.

وزیر خارجه عراق در گفت‌وگو با شبکه «الحدث»، موضع جدید و آشکار آمریکا را بیان کرد؛ موضعی که از هشدارهای کلی فراتر رفته و وارد مرحله حذف مستقیم سیاسی شده است. حسین گفت: «آمریکا نام شش گروه مسلح عراقی را در فهرست ممنوعه قرار داده است؛ گروه‌هایی که نمی‌توانند در دولت آینده عراق مشارکت داشته باشند.» این اظهارات نشانگر تغییری قاطع در سیاست واشنگتن است.

او در ادامه منطق پشت این اقدام بی‌سابقه را تشریح کرده و توضیح داد که هدف واشنگتن این است که بغداد بتواند بدون وابستگی به نهادهایی که حاکمیت و جایگاه بین‌المللی آن را تضعیف می‌کنند، در عرصه جهانی عمل کند. وزیر خارجه افزود: «آمریکا معتقد است این تصمیم را برای آن اتخاذ کرده تا عراق بتواند روابط دیپلماتیک موفقی با جامعه بین‌المللی داشته باشد و تعامل آسانی با تمام کشورها برقرار کند.»

این تحول چشمگیر، هرچند تشدیدی آشکار در فشارهای آمریکا محسوب می‌شود اما ریشه در موضعی دیرینه و ثابت دارد؛ نکته‌ای که حسین خود بارها بر آن تأکید کرده است. او تصریح کرد که این هشدارها از سوی واشنگتن «موضوع تازه‌ای نیست» و خاطرنشان ساخت که در دولت‌های مختلف آمریکا، این نگرانی‌ها همواره تکرار شده است. حسین گفت: «در دولت قبلی نیز آمریکا بارها به عراق هشدار داده بود، به‌ویژه درباره گروه‌هایی که دولت آمریکا درباره آن‌ها ملاحظاتی دارد و آن‌ها را وابسته و تحت حمایت ایران می‌داند.» اظهارات او در واقع تأیید رسمی یک نقطه اصطکاک بنیادی و پایدار در روابط راهبردی بغداد و واشنگتن است؛ اصطکاکی که اکنون به مرحله‌ای حساس و تعیین‌کننده رسیده است.

اعلام اخیر وزیر خارجه عراق به مجموعه‌ای از مواضع و اقدامات تند اخیر از سوی نهادهای مختلف دولت آمریکا معنا و وزن تازه‌ای می‌بخشد. در ابتدای ماه جاری، وزارت امور خارجه آمریکا یکی از قاطعانه‌ترین بیانیه‌های خود را منتشر کرد و خواستار پایان کامل فعالیت گروه‌های مسلح خارج از کنترل دولت عراق شد. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا که در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۵ و پس از گفت‌وگوی تلفنی «مارکو روبیو»، وزیر خارجه آمریکا، با «محمد شیاع السودانی»، نخست‌وزیر عراق منتشر شد، ادعا شده بود که وزیر خارجه آمریکا بر «ضرورت خلع سلاح شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران تاکید کرده‌است.»

این فشارهای دیپلماتیک و سیاسی، همزمان با یک کارزار اقتصادی قدرتمند دنبال شده است. در ۹ اکتبر ۲۰۲۵، وزارت خزانه‌داری آمریکا بسته جدید و قابل توجهی از تحریم‌ها را علیه چند بانک عراقی و به‌ویژه شرکت «المهندس جنرال» اعمال کرد. مقامات آمریکایی این شرکت دولتی را وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و شبه‌نظامیان قدرتمند «کتائب حزب‌الله» دانستند و آن را بازوی اقتصادی «الحشد الشعبی» توصیف کردند.

این اقدام نشان داد واشنگتن آماده است از اهرم‌های مالی خود برای هدف قرار دادن مستقیم زیرساخت‌های اقتصادی پشتیبان این گروه‌ها استفاده کند و حلقه فشار بر فعالیت‌های آن‌ها را تنگ‌تر سازد. در آن زمان، دولت عراق به‌تندی واکنش نشان داد؛ «باسم العوادی» سخنگوی دولت، این تحریم‌ها را «یک‌جانبه و غیرموجه» خواند و هشدار داد چنین اقداماتی «روح شراکت» میان دو کشور را تضعیف می‌کند.

اظهارات تازه وزیر خارجه عراق بر ادامه همین مسیر فشار تاکید دارد. او هفته گذشته نیز در مصاحبه‌ای تلویزیونی گفته بود که موضع آمریکا در قبال این گروه‌ها «شفاف و ثابت» است و افزود که موضع واشنگتن «نه تازه است و نه مبهم».

آن اظهارات بلافاصله پس از آن مطرح شد که واشنگتن شدیدترین هشدار نظامی سال‌های اخیر خود را به بغداد منتقل کرد. این هشدار در تماسی تلفنی پرتنش از سوی «پیت هگست»، وزیر جنگ آمریکا، با همتای عراقی‌اش «ثابت العباسی» اعلام شد. بنا بر روایت العباسی از این گفت‌وگوی ۱۱ دقیقه‌ای که از طریق کاردار آمریکا در بغداد منتقل شد، هگست به دولت عراق هشدار داد از هرگونه دخالت گروه‌های مسلح در عملیات آتی نظامی آمریکا «در مناطق نزدیک به عراق» خودداری کند و در پایان جمله‌ای تهدیدآمیز گفت: «این آخرین هشدار شماست، و خوب می‌دانید دولت فعلی چگونه واکنش نشان خواهد داد.»

ناظران سیاسی در بغداد این تهدید مستقیم را نقطه عطفی در روابط دو کشور دانستند و بر این باورند که «صبر راهبردی» واشنگتن به پایان رسیده است. «دکتر احسان الشمری» رئیس مرکز اندیشه سیاسی عراق، این هشدار را «پایان مرحله آزمون» در رویکرد آمریکا توصیف کرد. او گفت این گروه‌ها اکنون در برابر انتخابی سخت قرار دارند؛ یا باید «با دولت همسو شده و سلاح زمین بگذارند» یا خود را در معرض «اقدام نظامی احتمالی آمریکا» ببینند.

تحلیل مشابهی را کارشناس امنیتی «مخلد حازم» نیز در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» مطرح کرد و گفت: «آماده‌سازی‌های نظامی در منطقه آشکارا در جریان است و احتمالاً شامل عملیات هوایی هماهنگ علیه گروه‌های «مورد حمایت ایران» خواهد بود.»

این کارزار چندوجهی و هماهنگ، شامل تهدید نظامی، فشار دیپلماتیک و تحریم‌های فلج‌کننده دولت «محمد شیاع السودانی» را در موقعیتی فوق‌العاده حساس و شکننده قرار داده است. ائتلاف حاکم او، موسوم به «چارچوب هماهنگی شیعی»، مجموعه‌ای گسترده از نیروهایی را دربرمی‌گیرد که برخی از آن‌ها همان گروه‌هایی هستند که اکنون واشنگتن رسماً آن‌ها را دشمن معرفی کرده و در فهرست «ممنوعه» خود قرار داده است.

این واقعیت بدان معناست که نخست‌وزیر در تنگنایی جدی میان الزامات تعامل با مهم‌ترین شریک راهبردی بین‌المللی عراق، از یک سو و ضرورت حفظ ائتلاف حاکم داخلی‌اش که به‌شدت زیر نفوذ همین گروه‌های مسلح است، از سوی دیگر قرار گرفته است.

زمان‌بندی این تشدید فشارها، در آستانه انتخابات پارلمانی ۱۱ نوامبر عراق، وضعیت سیاسی کشور را پیچیده‌تر کرده و فشار خارجی عظیمی را بر محیط داخلی شکننده بغداد افزوده است.

«عباس عبود سالم» تحلیلگر سیاسی، راهبرد آمریکا را نمونه‌ای کلاسیک از سیاست «چماق و هویج» توصیف کرده است. به گفته او، در همان تماس تلفنی که وزیر جنگ آمریکا «آخرین هشدار» خود را ابلاغ کرد، درباره تداوم همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی، عملیات پهپادی مشترک و تحویل بالگردهای «بل» به عراق نیز گفت‌وگو شد.

این رویکرد دوگانه یعنی ارائه هم‌زمان همکاری و تهدید مجازات با هدف واداشتن بغداد به انتخابی نهایی میان وفاداری به شرکای بین‌المللی‌اش، به‌ویژه ایالات متحده، یا تداوم تساهل در برابر گروه‌های مسلح قدرتمندی است که در داخل عراق فعالیت می‌کنند.

افشاگری فؤاد حسین مبنی بر اینکه شش گروه از این نیروها اکنون رسماً از تصدی مناصب دولتی منع شده‌اند، تندترین بُعد این سیاست آمریکایی را نشان می‌دهد؛ اقدامی که هشدارهای انتزاعی را به مانعی سیاسی عینی بدل کرده و معادله تشکیل هر دولت آینده عراق را به‌کلی دگرگون می‌سازد و چالشی مستقیم برای ساختار کنونی قدرت در این کشور به وجود می‌آورد. اظهارات او نشان می‌دهد دوران هشدارهای مبهم به پایان رسیده و عراق اکنون وارد مرحله‌ای تازه و قاطع‌تر در روابط خود با ایالات متحده شده است؛ مرحله‌ای که می‌تواند چهره امنیتی کشور را به‌طور بنیادین تغییر دهد.

به گزارش ایرنا، «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری روز دوشنبه 12 آبان در پاسخ به پرسشی درباره تلاش های آمریکا برای تاثیرگذاری بر رابطه تهران و بغداد گفت: ما در هر گفت‌وگویی که با کشورهای همسایه، از جمله عراق، برگزار می‌کنیم، حتماً درباره مسائل امنیت منطقه‌ای و موضوعاتی که با امنیت ملی دو کشور مرتبط است، گفت‌وگو داریم. در همین چارچوب، این تهدیدهای آمریکا را نوعی مداخله در امور داخلی عراق می‌دانیم، به‌ویژه در آستانه انتخابات، که با هدف التهاب‌آفرینی و تأثیرگذاری بر فرایندهای داخلی یک کشور مستقل انجام می‌شود.

وی ادامه داد: بی‌تردید، چنین تهدیدهایی هم مغایر با اصل حاکمیت ملی و اصل احترام به استقلال عراق و هم نشانگر ماهیت مداخله‌جو و تجاوزکارانه ایالات متحده آمریکا است. حتما این‌گونه اقدامات و التهاب‌زایی‌ها هیچ تأثیری بر عزم مردم عراق نخواهد داشت؛ مردمی که مصمم‌اند بر اساس آنچه به صلاح خود و به نفع امنیت کشورشان می‌دانند، تصمیم بگیرند و عمل کنند.