اندیشکده آمریکایی: حمله به کاراکاس ایالات متحده را منزوی می‌کند
تهران- ایرنا- اندیشکده استیمسون در گزارشی هشدار داده است که هرگونه اقدام نظامی واشنگتن علیه ونزوئلا می‌تواند از یک طرف به انزوای بین‌المللی ایالات متحده بیانجامد و جایگاه آن را در آمریکای لاتین بیش از پیش تضعیف کند و از طرف دیگر رویکرد تهاجمی دولت آمریکا نه‌تنها سودی ندارد، بلکه خطر بی‌ثباتی منطقه و تقویت جایگاه نیکلاس مادورو رئیس جمهوری ونزوئلا را در پی دارد.
به گزارش روز شنبه ایرنا، در هفته‌های اخیر، روابط میان ایالات متحده و ونزوئلا بار دیگر به نقطه اوج خود رسیده است. پس از آنکه ارتش آمریکا چند قایق غیرنظامی را در دریای کارائیب هدف قرار داد، واشنگتن اکنون از احتمال گسترش عملیات نظامی در خاک ونزوئلا سخن می‌گوید؛ اقدامی که می‌تواند منطقه را وارد بحرانی تازه کند. دولت ترامپ این تحرکات را بخشی از «مبارزه با کارتل‌های مواد مخدر» می‌خواند، اما بسیاری از ناظران در آمریکای لاتین آن را بهانه‌ای برای مداخله و فشار سیاسی بر کاراکاس می‌دانند. در مقابل، دولت نیکلاس مادورو رئیس جمهوری ونزوئلا این حملات را مصداق آشکار تجاوز و نقض حاکمیت ملی خوانده و اتحاد منطقه‌ای در برابر تهدیدهای خارجی را خواستار شده است. موج محکومیت از سوی کلمبیا، برزیل و سایر کشورهای آمریکای جنوبی نیز نشان می‌دهد که نگاه عمومی منطقه بیش از هر زمان دیگری نسبت به سیاست‌های تهاجمی واشنگتن بدبین است.
اندیکشده آمریکایی «استیمسون» (Stimson) در گزارشی با عنوان «هزینه‌های راهبردی آمریکا در صورت حمله به ونزوئلا» به این مساله پرداخته است که دولت ترامپ با حمله به قایق‌های غیرنظامی در دریای کارائیب موجی از محکومیت بین‌المللی را برانگیخته و اکنون احتمال حملات در خاک ونزوئلا را بررسی می‌کند؛ این سیاست تهاجمی، بی‌فایده و پرهزینه ارزیابی شده و رهبران آمریکای لاتین آن را نقض حاکمیت و تهدیدی برای ثبات منطقه می‌خوانند. این مطلب طی دو بخش منتشر خواهد شد، در بخش اول این مطلب آمده است:
اندیشکده آمریکایی: حمله به کاراکاس ایالات متحده را منزوی می‌کند
افزایش اقدامات نظامی آمریکا در کارائیب با واکنش تند کشورهای آمریکای لاتین روبه‌رو شده است؛ رهبران منطقه این حملات را نقض حاکمیت و گامی خطرناک به‌سوی بی‌ثباتی و انزوای بیشتر واشنگتن می‌دانند.
تصمیم دولت ترامپ برای حمله به قایق‌های غیرنظامی در دریای کارائیب موجی از محکومیت را از سوی کشورهای منطقه برانگیخته است. اکنون این دولت در حال بررسی اقدامات گسترده‌تری است، از جمله حملات هوایی در خاک ونزوئلا یا حتی تلاشی همه‌جانبه برای تغییر رژیم در این کشور. تجاوزگری آمریکا در کارائیب نه‌تنها سودی ندارد، بلکه خطر تبدیل شدن ایالات متحده به کشوری منزوی می‌شود. حملات اخیر آمریکا به چهار کشتی در کارائیب باعث شده گروه‌های داخلی و دولت‌های خارجی، واشنگتن را به رفتار غیرقانونی و جنگ‌طلبانه متهم کنند. اکنون بحث‌هایی درباره تشدید اقدامات نظامی در جریان است و گزارش‌ها حاکی از آن است که دولت ترامپ احتمال انجام حملات در خاک ونزوئلا یا حتی جنگی برای سرنگونی دولت «نیکلاس مادورو» را در سر داشته باشد. هر یک از سه مسیر مطرح‌شده یعنی ادامه حملات به کشتی‌های غیرنظامی، گسترش حملات هدفمند در ونزوئلا، یا تلاش برای تغییر رژیم، آمریکا را در موقعیتی بدتر قرار خواهد داد. رویکرد دولت ترامپ از نظر راهبردی نادرست است و بدون هیچ فایده مشخصی، خطر بی‌ثباتی بیشتر منطقه و دشمنی فزاینده با ایالات متحده را در پی دارد.
دولت ترامپ نشان داده که قصد دارد به‌طور یک‌جانبه سطح درگیری در منطقه را بالا ببرد. در ماه اوت، ترامپ فرمانی را امضا کرد که استفاده از ارتش آمریکا علیه کارتل‌های مواد مخدر در آمریکای لاتین را مجاز می‌کرد و چند هفته بعد پا را فراتر گذاشته و اعضای کارتل‌ها را «مبارزان غیرقانونی» نامید. این اقدامات در عمل بهانه‌ای برای استفاده گسترده‌تر از نیروی نظامی آمریکا تلقی می‌شود. رهبران آمریکای جنوبی نیز چنین برداشت کرده‌اند: نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا، نیروهای شبه‌نظامی مردمی را فعال کرد و از مردم خواست «از میهن دفاع کنند». «گوستاوو پترو»، رئیس‌جمهوری کلمبیا، در سخنرانی تندی در سازمان ملل متحد پیگرد جنایی ترامپ به‌دلیل حملات به کشتی‌ها را خواستار شد، و «لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا»، رئیس‌جمهوری برزیل، نیز در اجلاس اخیر بریکس از آمریکا خواست در کارائیب خویشتنداری نشان دهد.
همان‌طور که این تحلیل تأکید می‌کند، گسترش اقدام نظامی آمریکا علیه ونزوئلا و در دریای کارائیب پیامدهای جدی برای واشنگتن دارد و تقریباً هیچ فایده‌ای در بر ندارد. دولت ترامپ و کنگره آمریکا باید در رویکرد خود بازنگری کنند، وگرنه با خطر تبدیل شدن به کشوری مطرود روبه‌رو خواهند شد.
سه گزینه خطرناک
دولت ترامپ هنوز سیاست خود را در قبال ونزوئلا و دریای کارائیب به‌روشنی مشخص نکرده، اما سه گزینه تاکنون مطرح شده است: ادامه حملات به کشتی‌ها در کارائیب، اجرای حملات هدفمند در خاک ونزوئلا، یا تهاجم نظامی برای تغییر رژیم. در ادامه، پیامدهای هر یک از این گزینه‌ها برای ایالات متحده بررسی می‌شود.
ادامه حملات به کشتی‌های کارائیب
ایالات متحده تاکنون دست‌کم چهار حمله به کشتی‌های غیرنظامی در کارائیب انجام داده که به گزارش‌ها موجب کشته شدن ۲۱ نفر شده است. «گوستاوو پترو»، رئیس‌جمهوری کلمبیا، اعلام کرد در آخرین حمله، شهروندان کلمبیایی کشته شده‌اند و در پی آن نوشت: «منطقه جنگی جدیدی به نام کارائیب گشوده شده است.» آمریکا هم‌اکنون برخی از پیامدهای این رویکرد را تجربه می‌کند؛ از محکومیت گسترده کشورهای منطقه گرفته تا کاهش فعالیت‌های تجاری و تهدید به پیگرد حقوقی از سوی خانواده قربانیان.
ادامه این سیاست جنگ طلبانه آمریکا علیه ونزوئلا نه‌تنها دستاوردی ندارد، بلکه جایگاه مادورو را تقویت و روابط واشنگتن با همسایگانش را تضعیف می‌کند.
اگر آمریکا به سیاست حمله به غیرنظامیانی که نه محاکمه شده‌اند و نه درگیر نبرد بوده‌اند ادامه دهد، به‌احتمال زیاد با تحریم‌ها و مواضع خصمانه‌تری روبه‌رو خواهد شد. «نیتن سیلز»، سفیر ویژه و هماهنگ‌کننده امور ضدتروریسم آمریکا، در سخنرانی خود در سنای این کشور در سال ۲۰۲۲ درباره استفاده از حملات پهپادی هشدار داده بود که «تلفات غیرنظامی می‌تواند روابط ایالات متحده با دولت‌های شریک را تضعیف کند، حمایت عمومی از آن‌ها را از بین ببرد و در نتیجه بی‌ثباتی در کشورها و مناطقی ایجاد کند که برای امنیت ملی و منافع سیاست خارجی آمریکا حیاتی‌اند.»
بر اساس این گزارش، با نبود شواهدی مبنی بر ارتباط این کشتی‌ها با کارتل‌ها، حتی دولت‌هایی که پیش‌تر با آمریکا در زمینه مبارزه با مواد مخدر همکاری داشتند نیز این سیاست‌ها را اقدامی تحریک‌آمیز و تهدید تلقی خواهند کرد. «گوستاوو پترو» حتی پا را فراتر گذاشت و گفت این حملات «جنگی علیه تمام آمریکای لاتین» است.
افزون بر این، مادورو از این حملات به‌عنوان شاهدی بر امپریالیسم و زیاده‌روی آمریکا استفاده کرده و ادامه این روند می‌تواند به‌طور معکوس جایگاه او را در داخل تقویت کند. او در واکنش به تهدیدهای آمریکا نیروهای مردمی را بسیج کرده و در نقش کسی ظاهر شده که در برابر تجاوزگری آمریکا ایستاده است.
در عرصه بین‌المللی نیز محکومیت صریح کشورهای آمریکای لاتین، حتی آن‌هایی که مشروعیت انتخاب او را قبول ندارند، به مادورو اجازه داده است تا خود را بخشی از جبهه‌ای واحد علیه امپریالیسم جلوه دهد، امری که تلاش‌ها برای منزوی کردن کشورش را پیچیده‌تر می‌سازد.
ادامه این حملات همچنین بر فعالیت‌های تجاری در کارائیب تأثیر خواهد گذاشت. صنعت ماهیگیری، کشتیرانی و گردشگری می‌تواند از تداوم حملات آمریکا آسیب ببیند، که نه‌تنها به زیان مستقیم واشنگتن تمام می‌شود بلکه خشم کشورهای منطقه را نیز برمی‌انگیزد.
نگرانی از اینکه دولت ترامپ غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهد یا از فرآیندی مبهم و غیرقانونی برای تعیین اهداف استفاده می‌کند، فقط فعالیت‌های اقتصادی را بیشتر مختل خواهد کرد. از سوی دیگر، فواید احتمالی چنین سیاستی در کاهش قاچاق مواد مخدر به آمریکا نامشخص است.
این گزارش یادآوری می‌کند که ونزوئلا تولیدکننده فنتانیل نیست و مسیر اصلی قاچاق کوکائین به ایالات متحده از اقیانوس آرام و از خاک کلمبیا می‌گذرد. حتی اگر حملات بتواند میزان کوکائین قاچاق‌شده از کارائیب را کاهش دهد، بعید است این کاهش به کاهش ورود مواد مخدر به خاک آمریکا منجر شود؛ احتمالاً فقط مسیر قاچاق به مناطق دیگر تغییر خواهد کرد.
