مذاکرات صلح اوکراین در واشنگتن؛ شکستن بن‌بست یا نمایش دیپلماسی؟
نیویورک- ایرنا- کاخ سفید دو روز پس از نشست آلاسکا، صحنه گردهمایی برخی رهبران جهان برای مهار آتش جنگ اوکراین بود؛ نشستی که ولودیمیر زلنسکی و سران کلیدی اروپا به میزبانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در آن حضور داشتند و وعده‌هایی از برگزاری نشست سه‌جانبه ترامپ، زلنسکی و پوتین تا تضمین‌های امنیتی داده شد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، نشست مذاکرات صلح اوکراین در کاخ سفید گرچه با تمجیدهای ترامپ و رهبران اروپایی و تشکرهای پی در پی زلنسکی از آنان به ویژه از ترامپ و ابراز رضایت های ظاهری همراه بود اما پشت لبخندها و عکس‌های یادگاری، اختلافات و چالش های عمیق، هنوز سایه سنگینی بر چشم‌انداز صلح پایدار انداخته و این سوال را مطرح می سازد که آیا این مذاکرات می‌توانند نقطه عطفی در مناقشه طولانی‌مدت اوکراین باشد یا صرفا فصل جدیدی از مذاکراتی فرسایشی است؟
در نشست روز دوشنبه ۱۸ اوت ۲۰۲۵ برابر با ۲۷ مرداد ماه ۱۴۰۴ در کاخ سفید، که برخی آن را «تاریخی» خواندند، دونالد ترامپ میزبان اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا، کی یر استارمر نخست وزیر انگلیس، ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین، امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه، جورجیا ملونی نخست وزیر ایتالیا، فریدریش مرتس صدراعظم آلمان، الکساندر استاب رئیس جمهور فنلاند و مارک روته دبیرکل ناتو بود.
از جمله محور مذاکرات واشنگتن، تضمین های امنیتی برای اوکراین و تلاش برای فراهم کردن مقدمات برگزاری نشست سه‌جانبه میان ترامپ، پوتین و زلنسکی عنوان شد.
ترامپ در اظهارات خود گفت که ظرف یکی دو هفته آینده چشم‌انداز جنگ اوکراین مشخص می شود که آیا می توان این درگیری را به پایان رساند یا خیر؟
مذاکرات صلح اوکراین در واشنگتن؛ شکستن بن‌بست یا نمایش دیپلماسی؟
از آلاسکا تا واشنگتن؛ تماس ترامپ با پوتین و آغاز مقدمات نشست سه جانبه
نشست آلاسکا، میان ترامپ و همتای روس او، ولادیمیر پوتین روز جمعه ۱۵ اوت برابر با ۲۴ مرداد ماه برگزار شد و زمینه شکل گیری مذاکرات واشنگتن را فراهم کرد.
رئیس‌جمهوری آمریکا، پس از مذاکرات روز دوشنبه در کاخ سفید اعلام کرد که با ولادیمیر پوتین تماس گرفته و مقدمات برگزاری نشستی سه‌جانبه میان خود، پوتین و زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین را آغاز کرده است.
او تاکید کرد که این گام اولیه‌ای مهم برای پایان جنگی است که نزدیک به چهار سال ادامه داشته و گفت این نشست در مکانی مشخص خواهد شد که بعدا اعلام می‌شود.
ترامپ گفت که نشست روز دوشنبه با حضور رهبران اروپایی، رئیس‌جمهور اوکراین و دبیرکل ناتو بسیار موفق و تاریخی بود و تاکید کرد که همه طرف‌ها بر سر تضمین‌های امنیتی برای اوکراین توافق دارند و کشورهای اروپایی بخش زیادی از بار امنیت اوکراین را بر دوش می‌کشند.
او ابراز خوش‌بینی کرد که به زودی نتیجه‌ای مثبت در مسیر پایان جنگ حاصل خواهد شد.
مذاکرات صلح اوکراین در واشنگتن؛ شکستن بن‌بست یا نمایش دیپلماسی؟
چشم‌انداز پایان جنگ اوکراین همچنان مبهم
رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از تماس با پوتین گفت که ظرف یکی دو هفته آینده چشم‌انداز جنگ اوکراین مشخص خواهد شد و«ما تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا این نبرد وحشتناک را به پایان برسانیم.»
ترامپ که در پی بدست آورده جایزه صلح نوبل است، ادعا کرد که اگرچه تمایل شخصی زیادی برای حضور در نشست سه‌جانبه ندارد، اما حاضر است به خاطر نجات جان افراد، در این دیدار شرکت کند و با روسای جمهوری روسیه و اوکراین برای رسیدن به صلح پایدار همکاری کند.
او افزود که آتش‌بس ممکن است تنها توقف موقت کشتار باشد، اما توافق صلح پایدار در آینده نزدیک قابل دستیابی است.
ولودیمیر زلنسکی که در این مذاکرات حضور داشت و این بار برخلاف چند ماه گذشته مورد احترام قرار گرفت و پی در پی نیز از ترامپ قدردانی می کرد، بر حفظ تمامیت ارضی اوکراین متمرکز است.
رهبران اروپایی و ناتو ضمن حمایت از تلاش‌ها برای برقراری صلح، نسبت به پیچیدگی‌های این مسیر هشدار دادند.
مذاکرات صلح اوکراین در واشنگتن؛ شکستن بن‌بست یا نمایش دیپلماسی؟
دبیرکل ناتو: تضمین‌های امنیتی پیشرفت بزرگی برای صلح
مارک روته دبیرکل ناتو بر آمادگی ناتو برای حمایت قاطع از اوکراین تاکید کرد و گفت: اینکه آمریکا مایل به شرکت در تضمین‌های امنیتی است، یک گام بزرگ و پیشرفت واقعی است.
او همچنین از ترامپ برای شکستن بن‌بست مذاکرات و آوردن پوتین به میز گفت‌وگو تشکر کرد.
صدراعظم آلمان: آتش بس پیش نیاز مذاکرات جدی تر
فریدریش مرتس صدر اعظم آلمان نیز تاکید کرد: آتش‌بس پیش‌نیاز مذاکرات جدی‌تر است.
او با تاکید بر برقراری فوری آتش بس گفت: نمی‌توانم تصور کنم جلسه بعدی بدون آتش‌بس برگزار شود. باید روی این موضوع فشار بیاوریم.
به گفته او، دیدار رودررو میان پوتین و زلنسکی ممکن است ظرف دو هفته آینده انجام شود.
صدر اعظم آلمان در عین حال ب تاکتیک‌های مذاکره روسیه با اوکراین انتقاد کرد و گفت: «خواست روسیه که کی‌یف بخش‌های آزاد دونباس را واگذار کند، از نظر مقایسه‌ای معادل آن است که ایالات متحده مجبور شود فلوریدا را واگذار کند.»
ایده مکرون: چهار جانبه شدن مذاکرات و حضور نماینده اروپا
امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه نیز پیشنهاد داد که مذاکرات سه‌جانبه میان ترامپ ، پوتین و زلنسکی به یک نشست چهارجانبه تبدیل شود تا یک رهبر اروپایی هم در گفتگوها حضور داشته باشد.
او گفت: تضمین‌های امنیتی فقط برای اوکراین نیست، بلکه برای امنیت کل اروپا اهمیت دارد.
مکرون تاکید کرد که ارتش اوکراین باید قوی بماند تا صلح پایدار حفظ شود.
تمجید رئیس جمهوری فنلاند از پیشرفت مذاکرات
الکساندر استاب رئیس‌جمهوری فنلاند نیز از روند مذاکرات صلح اوکراین تجمید کرد و گفت: پیشرفت بیشتر از سه سال گذشته بوده است.
او افزود: «نشست کاخ سفید نمادی از همکاری اروپا و آمریکا برای کمک به اوکراین است.» با این حال درباره تعهد روسیه تردید داشت و گفت: «پوتین قابل اعتماد نیست.»
نخست وزیر ایتالیا: روندی نوین پس از چند سال جنگ
جورجیا ملونی نخست وزیر ایتالیا نیز در سخنانی گفت: یک روند نوین پس از چند سال جنگ ایجاد شده و امروز روز بسیار خوبی برای پیشرفت است.»
او گفت که ایتالیا آماده حمایت از تضمین‌های امنیتی و ادامه مذاکرات است.
تاکید انگلیس بر صلح واقعی با رویکردی درست
کی‌یر استارمر نخست وزیر انگلیس نیز گفت: جنگ اوکراین تاثیر عظیمی بر اروپا و بریتانیا داشته و باید با رویکردی واقعی و متحد به صلح برسیم.
او افزود: «با حمایت آمریکا می‌توانیم گام بزرگی به جلو برداریم و امروز روز تاریخی برای اوکراین و اروپا است.»
بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران سیاسی معتقدند که هرگونه توافق میان روسیه و اوکراین نیازمند امتیازات متقابل و تضمین‌های امنیتی واقعی است که هنوز به طور کامل شکل نگرفته‌اند.
مذاکرات صلح اوکراین در واشنگتن؛ شکستن بن‌بست یا نمایش دیپلماسی؟
زلنسکی و مسیر دشوار صلح
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در آغاز دیدارش ترامپ از میانجیگری آمریکا و میزبانی ترامپ و نیز سفر سران اروپا و دبیرکل ناتو به واشنگتن قدردانی کرد و با بیان اینکه روزانه افراد زیادی در جنگ کشته می‌شوند، تاکید کرد که این نبرد باید پایان یابد و برای این منظور به کمک آمریکا و اروپا نیاز دارد. او ضمن تاکید بر قدرت مردم اوکراین، اعلام کرد که کشورش برای برگزاری نشست سه‌جانبه با روسیه و آمریکا آماده است.
رئیس‌جمهور اوکراین در پاسخ به سوالی درباره برگزاری انتخابات در کشورش گفت که بدون توقف درگیری‌ها و برقراری آتش‌بس، امکان برگزاری انتخابات وجود ندارد و باید اقدامات لازم در پارلمان انجام شود. او تصریح کرد: «در دوران جنگ نمی‌توان انتخابات برگزار کرد.»
زلنسکی از برنامه جدید ناتو نیز که به کشورهای عضو اجازه می‌دهد سلاح‌هایی از آمریکا خریداری کرده و به اوکراین ارسال کنند، استقبال کرد و آن را گامی مهم دانست. او افزود که اوکراین به تجهیزات نظامی گسترده، آموزش و همکاری اطلاعاتی نیاز دارد و تجهیزات آمریکایی، مانند سامانه‌های پاتریوت، برای دفاع کشور حیاتی هستند.
او با اشاره به نقش کشورهای بزرگ همچون آمریکا در حمایت از اوکراین، خواستار تضمین‌های امنیتی و حمایت نظامی مستمر شد تا بتواند توافق صلحی پایدار و موثر به دست آورد.
مذاکرات صلح اوکراین در واشنگتن؛ شکستن بن‌بست یا نمایش دیپلماسی؟
پیچیدگی‌های مسیر صلح اوکراین؛ از امید تا واقعیت
مذاکرات صلح اوکراین در واشنگتن، اگرچه نمایشی برای آغاز مسیر صلح در اوکراین بود، اما در عمل با موانع عمیقی مواجه است. اظهارات ترامپ مبنی بر تماس با پوتین و احتمال برگزاری نشست سه‌جانبه، اگرچه از نگاه دیپلماتیک گامی مثبت محسوب می‌شود، اما آن را باید در چارچوب واقعیت‌های پیچیده‌ای که زلنسکی و پوتین هر دو با آن روبرو هستند، تحلیل کرد.
هرچند ترامپ سعی دارد نقش میانجیگری صلح خود را برجسته کند، اما زلنسکی به روشنی بر نیاز فوری به حمایت‌های نظامی و دیپلماتیک غرب تاکید دارد و از سوی دیگر، روسیه در موضع خود ثابت قدم مانده است.
از این رو، اگرچه این مذاکرات می‌تواند شروع یک فرایند دیپلماتیک باشد، اما هیچ تضمینی برای فرسایشی نشدن آن و موفقیتش وجود ندارد.
می توان گفت که آینده این مذاکرات نه تنها به اراده و تعامل مستقیم رهبران سه کشور بستگی دارد، بلکه به پشتیبانی مستمر رهبران اروپایی، تغییرات ملموس در میدان جنگ و توافقات پشت پرده دارد.
این مسیر دشوار و پر از ابهام، یا می تواند فرصتی برای پایان دادن به یک جنگ ویرانگر باشد و یا صرفا ژستی دیپلماتیک برای کسب امتیازهای سیاسی و تبلیغاتی به ویژه برای ترامپ.
