مطابق آمارها، مبادی عمده وارد‌کننده کالا به ایران به ترتیب ۱۰کشور «چین، امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی، ترکیه، آلمان، هند، فدراسیون روسیه، ایتالیا، برزیل و سوییس» است که میزان واردات کشور از ۱۰مبدا عمده وارداتی در سال ۹۵، از نظر ارزشی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با افت مواجه بوده است. جزییات آماری نشان می‌دهد واردات ایران از

۵ کشور «امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی، ترکیه، هند، سوییس» در مدت مذکور با افت روبه‌رو بوده که این می‌تواند اتفاق مثبتی در تجارت خارجی کشور باشد. در مقابل، واردات ایران در همین مدت، از ۵ کشور «چین، آلمان، فدراسیون روسیه، ایتالیا و برزیل» با رشد مواجه بوده است. این تحلیل حاکی از این است که مبادی وارداتی ایران در سال ۹۵ با چرخش از آسیا به سمت اروپا در حال تغییر بوده و تمایل تجار ایرانی به واردات از کشورهای اروپایی بیشتر بوده است. البته براساس آمارها، فرانسه که در فصل سوم سال ۹۵، جزو کشورهای عمده واردکننده کالا به ایران بوده، در پایان سال ۱۳۹۵جای خود را به برزیل داده است.

از سوی دیگر، جزییات صادرات ایران نشان می‌دهد، ۱۰کشور «چین، امارات‌متحده‌عربی، عراق، ترکیه، کره‌جنوبی، هند، افغانستان، ژاپن، پاکستان و تایوان» جزو بازارهای هدف ایران در سال گذشته بوده‌اند که تجار ایرانی تمایل بیشتری برای صادرات به این کشورها داشته‌اند. البته مطابق آمارها و در مقایسه با فصل سوم سال ۱۳۹۵، تایوان توانسته جای عمان را در وارد کردن کالا از ایران بگیرد. در مجموع تحلیل کارنامه تجارت خارجی ایران در سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد، ایران در حفظ بازارهای صادراتی‌اش، یک موفقیت نسبی را کسب کرده است، اما در عین حال باید این موضوع را نیز درنظر داشت که کفه تجارت ایران با برخی شرکایش، به سمت واردات و به نفع آن کشورها ازجمله چین سنگینی می‌کند.

۱۰ بازار صادراتی

همچنین براساس آمارها، ۱۰مقصد عمده صادراتی کشور در سال ۱۳۹۵، به ترتیب ۱۰کشور «چین، امارات‌متحده‌عربی، عراق، ترکیه و کره‌جنوبی، هند، افغانستان، ژاپن، پاکستان و تایوان» گزارش شده است. حجم کل صادرات ایران به این ۱۰مقصد صادراتی در مدت مذکور، ۳۵میلیارد و ۷۷۴میلیون دلار ثبت شده که سهم ارزشی آن از کل صادرات ایران، ۸۱درصد را شامل می‌شود. البته باتوجه به عدم ارائه آمار کارشناسی شده در سال ۱۳۹۴، در گزارش گمرک ایران، آمارهای سال ۹۴ آورده نشده است.

براساس آمار، ایران توانسته در مدت مذکور، ۸میلیارد و ۳۷۷میلیون دلار با سهم ارزشی بیش از ۱۹درصد، صادرات به چین انجام دهد. همچنین ایران در مدت مذکور، معادل ۷میلیارد و ۴۳۶میلیون دلار، صادرات به امارات‌متحده‌عربی داشته که سهم این کشور از سبد صادرات ایران، نزدیک به ۱۷درصد بوده است. ازسوی دیگر، باتوجه به اینکه عراق یکی از بازارهای هدف عمده ایران به‌شمار می‌رود، تجار ایرانی توانسته‌اند در سال گذشته، معادل ۶میلیارد و ۱۱۱میلیون دلار کالا به این کشور صادر کنند.

«ترکیه» که چهارمین مقصد صادراتی ایران است، باتوجه به نارآرامی‌ها که در این کشور حاکم بوده، همچنان در سال ۱۳۹۵ جزو شرکای عمده ایران بوده است، به‌طوری که در همین مدت، معادل ۳میلیارد و ۲۴۴میلیون دلار، صادرات از ایران به این کشور انجام شده است.

«کره‌جنوبی» پنجمین مقصد صادراتی ایران است که براساس آمار سازمان توسعه تجارت، حجم صادرات ایران به این کشور، ۲میلیارد و ۸۷۷میلیون دلار گزارش شده است. براساس آمار منتشر شده، «هند» که ششمین مقصد صادراتی ایران به‌شمار می‌رود، در همین مدت توانسته به میزان ۲میلیارد و ۷۸۸میلیون دلار صادرات به این کشور انجام دهد. سهم ارزشی این کشور در کل صادرات، ۶.۳۵درصد گزارش شده است.

«افغانستان» از دیگر بازارهای صادراتی مهم ایران به‌شمار می‌رود که میزان صادرات ایران به این کشور در سال ۱۳۹۵، معادل ۲میلیارد و ۴۵۷میلیون دلار گزارش شده و سهم آن از کل صادرات ایران در همین مدت، ۵.۵۹درصد عنوان شده است. البته در ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۵ شاهد افت صادرات به این کشور بودیم. دیگر مقصد صادراتی ایران، «ژاپن» به‌شمار می‌رود که حجم صادرات ایران تا پایان ۹۵ به این کشور، یک‌میلیارد و ۱۳۹میلیون دلار ثبت شده است. «پاکستان» نهمین شریک تجاری ایران به‌شمار می‌رود که در مدت مذکور، توانسته معادل ۷۹۵میلیون دلار کالا از ایران وارد کند. درنهایت رتبه دهم در سبد صادراتی ایران به کشور عمان می‌رسد که توانسته در سال گذشته معادل ۵۵۱میلیون دلار کالا از ایران وارد کند.

مبادی عمده وارداتی

از سوی دیگر، مطابق آمار سازمان توسعه تجارت، ۱۰کشور عمده وارد‌کننده کالا به ایران، به ترتیب «چین، امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی، ترکیه، آلمان، هند، فدراسیون روسیه، ایتالیا، برزیل و سوییس» شکل می‌دهند. میزان واردات کشور در این مدت از ۱۰مبدا وارداتی، از نظر ارزشی معادل ۳۳میلیارد و ۴۶میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۴، از نظر ارزشی با افت نزدیک به ۱.۵درصدی مواجه بوده است.

براساس آمارهای سال ۹۵، ایران معادل ۱۰میلیارد و ۷۵۳میلیون دلار کالا از چین وارد کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی با رشد ۲.۶۴ روبه‌رو بوده است. از این رو، آمارها گویای این است که کفه تجارت ایران با این کشور، به سمت واردات سنگینی می‌کند.

دومین کشور وارد‌کننده کالا به ایران، امارات‌متحده‌عربی است که در مدت مذکور، به میزان ۶میلیارد و ۴۰۷میلیون دلار به ایران صادرات انجام داده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت ۱۷.۵درصدی مواجه بوده است. آمارها نشان می‌دهد که تجار ایرانی توانسته‌اند، میزان تجارت با امارات‌متحده‌عربی، به نفع ایران به ثبت برسانند به‌طوری که میزان صادرات ایران به نسبت میزان واردات از این کشور، بیشتر گزارش شده است.

همچنین ایران در مدت مذکور، معادل ۳میلیارد و ۴۶۰میلیون دلار کالا از کره‌جنوبی وارد کرده که میزان واردات ایران از این کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته، هم از نظر ارزشی با افت روبه‌رو بوده است. براساس آمارها، میزان واردات ما از این کشور نسبت به صادرات بیشتر و به نفع کره‌جنوبی گزارش شده است. به‌طوری که سهم ارزشی واردات ایران از کره‌جنوبی از کل واردات کشور، نزدیک به ۸درصد گزارش شده است.

ترکیه چهارمین کشور صادر‌کننده کالا به ایران است که در مدت مذکور توانسته معادل ۲میلیارد و ۷۳۸میلیون دلار کالا به ایران صادر کند که صادرات این کشور  نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم از نظر ارزشی با افت روبه‌رو بوده است. این افت را البته می‌توان تا حدی به آشفتگی‌های سیاسی حاکم بر این کشور عنوان کرد.

پنجمین کشور عمده صادر‌کننده کالا به ایران، «آلمان» است که پس از برجام توانسته در لیست شرکای اصلی تجاری ایران قرار بگیرد. براساس آمار سال ۱۳۹۵، تجار ایرانی معادل ۲میلیارد و ۵۳۷میلیون دلار کالا از این کشور وارد کرده‌اند. مطابق آمارها، واردات ایران از آلمان نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با رشد نزدیک به ۴۰درصدی مواجه بوده است.

از دیگر کشورهای صادرکننده کالا به ایران می‌توان هند را نام برد که در مدت مذکور توانسته معادل یک‌میلیارد و ۹۵۵میلیون دلار به ایران صادرات داشته باشد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، با افت نزدیک به ۱۵درصدی مواجه بوده است.

از دیگر شرکای اصلی ما فدراسیون روسیه است که سهم آنها از سبد وارداتی ایران در سال ۱۳۹۵، یک‌میلیارد و ۵۷۳میلیون دلار گزارش شده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد را تجربه کرده است.

«ایتالیا» که در پایان فصل سوم سال ۱۳۹۵، جزو دهمین شریک تجاری ایران بود در پایان سال ۱۳۹۵ توانسته خود را به جایگاه هشتم در واردات به ایران برساند و جای فرانسه را بگیرد. مطابق آمارها، تجار ایرانی در سال گذشته به میزان یک‌میلیارد و ۲۲۷میلیون دلار کالا از این کشور وارد کرده‌اند، نسبت به سال ماقبل خود رشد نزدیک به ۳۵درصد را تجربه کرده‌اند. همچنین مطابق آمارها، میزان واردات ایران از برزیل در سال ۹۵، معادل یک‌میلیارد و ۲۰۸میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با رشد مواجه بوده است. ازسوی دیگر، سوییس نیز جزو دهمین مبادی وارداتی کشور به‌شمار می‌رود که در ۹۵، موفق شده معادل یک‌میلیارد و ۱۸۷میلیون دلار صادرات به ایران انجام دهد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با افت بیش از ۵۰درصد مواجه بوده است.