دکتر برمک قنبرپور، نماینده انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در اجلاس INC-4 گفت:«باید حتما صبر کنیم تا اجلاس پنجم در کشور کره جنوبی برگزار شود و و بعد از آن می توان گفت که آیا مسیری که این اجلاس در حال طی کردن است مثبت بوده یا به نوعی در مسیری قرار گرفته که به نفع منافع ملی کشور ما نیست. در حال حاضر نمی توان قضاوت کرد به دلیل این که ما هم اکنون در اجلاس چهارم در حال شنیدن نظرات مختلف در خصوص پیش نویس اولیه هستیم و باید دید در اجلاس پنجم چه رخ خواهد داد و خروجی نهایی این اجلاس چه خواهد بود.»

روند مذاکرات در اجلاس INC-4 ظن این را به وجود می آورد که  قصدی مبنی بر تغییر کلی روند تولید پلیمر ها از منابع فسیلی به منابع غیر فسیلی با بهانه محیط زیستی در میان است و بنیان گذاران این سند توقف تولید، عرضه، فروش و صادرات محصولات پلاستیکی تولید شده با مواد پلیمری بر پایه فسیلی را خواستارند. موضوعی که منافع ملی و اقتصاد کشور ما و کشور های حاضر در گروه همفکر ما را با مخاطرات زیادی مواجه خواهد ساخت.

با  توجه به تاثیر این سند در تجارت داخلی و خارجی صنعت پلیمر و ایجاد ممنوعیت ها و محدودیت هایی در تولید، که بدون شک آثار ملی بر جا خواهد گذاشت، انجمن ملی صنایع پلیمر ایران اقدام به اعزام نمایندگانی به اجلاس INC-4 در اتاوا نموده است تا با افزایش قدرت چانه زنی در سطح بین المللی از تصویب قوانینی ضد منافع ملی و بومی کشورمان دفاع  کند.

دکتر برمک قنبرپور، نماینده انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در اجلاس INC-4 است که در ادامه به گفت و گو با او نشسته ایم تا دلایل اهمیت سند الزام آور مقابله با آلودگی پلاستیک ها را جویا شویم.

اجلاس  INC-4 چرا مهم است؟ چه تاثیری بر تجارت جهانی دارد؟ تا چه میزان بر تجارت  کشور ما ( داخلی و خارجی) تاثیر خواهد داشت؟

اجلاس INC یک اجلاس مذاکرات بین دولی سازمان ملل متحد است که بر مبنای درخواست انجمن محیط زیست سازمان ملل تشکیل شد. دوره اول این مذاکرات در کشور اروگوئه بود، دوره دوم آن نیز در پاریس و دوره سوم آن در کشور کنیا برگزار شد، در حال حاضر هم دوره چهارم آن در کشور کانادا در حال برگزاری است. دوره پنجم آن هم که در واقع دوره نهایی این اجلاس خواهد بود در کشور کره جنوبی برگزار خواهد شد و در آنجا قرار است لایحه مقابله با آلودگی پلاستیکی نهایی شود. خروجی دوره سوم این اجلاس که در کنیا برگزار شد نسخه صفر پیش نویس سند مقابله با آلودگی پلاستیک‌ها بود که مبنای مذاکراتINC-4 در کانادا است.

این اجلاس برای کشور ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که تاثیر بسیار مهمی بر روند تولید، مصرف، صادرات و واردات کشور دارد. در واقع تمام شاخص های کسب و کار صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع تکمیلی پتروشیمی را تحت تاثیر قرار می دهد. از آنجایی که اقتصاد کشور ما نیز به نوعی وابسته به صنایع نفت،گاز، صنایع پتروشیمی و صنایع تکمیلی پتروشیمی است، پس طبیعتا تاثیر بسیار مهمی بر اقتصاد ما خواهد گذاشت.

آیا لایحه مقابله با آلودگی پلاستیک ها در مسیر درستی قرار دارد و راهگشا خواهد بود؟

واقعیت این است که در حال حاضر نمی توان پاسخ درستی به این سوال داد. اما از آن جایی که اکثر قریب به اتفاق کشورها در این اجلاس حضور دارند و طبیعتا نظرات مختلف از تمامی افرادی که اعزام شده اند شنیده خواهد شد، این اتفاق خوبی است چرا که طبیعتا از بین تضارب آرا و شنیدن نظرات مختلف، می توان به یک نتیجه درست رسید. به همین دلیل هم می توان گفت که  این اجلاس به سمت جلو در حال حرکت است.

البته تفاوت بسیار زیادی بین اولویت ها و الزامات کشورها وجود دارد و رسیدن به یک بیانیه واحد که نظرات تمامی شرکت کنندگان و کشورها در آن تامین شود کار را کمی سخت می کند. اما برای قضاوت کردن کمی زود است و نمی توانیم بگوئیم مسیر این اجلاس درست است یا خیر.

بنابراین من فکر می کنم که باید حتما صبر کنیم تا اجلاس پنجم در کشور کره جنوبی برگزار شود و و بعد از آن می توان گفت که آیا مسیری که این اجلاس در حال طی کردن است مثبت بوده یا به نوعی در مسیری قرار گرفته که به نفع منافع ملی کشور ما نیست.

در حال حاضر نمی توان قضاوت کرد به دلیل این که ما هم اکنون در اجلاس چهارم در حال شنیدن نظرات مختلف در خصوص پیش نویس اولیه هستیم و باید دید در اجلاس پنجم چه رخ خواهد داد و خروجی نهایی این اجلاس چه خواهد بود.

به نظر شما ایران می تواند به همراه کشور هایی که موضع مشترک دارند، روند اجلاس را تغییر داده و در جهت منافع ملی کشورمان هدایت نماید؟

تا کنون ایران نقش مهمی را ایفا کرده است به این دلیل که بسیار فعالانه در این اجلاس شرکت کرده و به بهترین نحو ممکن توانسته نظراتش را در رابطه با منافع ملی کشورمان بیان کند.

بنابر آنچه که گفته شد اینکه بگوئیم ایران می تواند روند اجلاس را تغییر دهد، شاید تعبیر درستی نباشد به این دلیل که ما هنوز نمی توانیم قضاوت کنیم و بگوییم که این روند اجلاس به چه ترتیبی خواهد بود، اما مهم این است که ما بتوانیم الزامات خودمان را بیان کنیم و نهایتا بتوانیم روند اجلاس را تا حدی به سمتی ببریم که منافع کشور ما نیز در این اجلاس دیده شود.

اگر این لایحه به تصویب برسد آیا کشور ما برای اجرای آن آماده است؟ زیر ساخت های لازم را برای اجرا داریم؟

باید این بحث را اینطور عنوان کنیم که یکی از مسائلی که ایران و بسیاری دیگر از کشورها بر آن تاکید دارند، این است که اگر به هر شکل و هر نوعی سند مقابله با آلودگی پلاستیک ها نهایی شود، باید رویکرد حرکت کشورها برای برآورده سازی الزامات سند به صورت تدریجی اتفاق بیفتد.

یعنی به یک شکلی باشد که کشورها فرصت کافی را داشته باشند برای اینکه بتوانند الزامات تعهدآور و داوطلبانه این سند را برآورده سازند. قطعا اینکه در یک زمان کوتاه تمامی کشورها بتوانند تمامی این الزامات را برآورده سازند امکان پذیر نخواهد بود. باید به کشور ها فرصت داده شود و شرایطی فراهم شود تا حرکت کشورها به سمت برآورده سازی الزامات این سند را تسهیل نماید.

این شرایط می تواند هم در زمینه آموزش باشد و هم بحث زیرساخت ها و منابع را در بر بگیرد. از سوی دیگر مسائل مالی مربوط به این سند نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرد. این موارد می تواند یک رویکرد کلی و مشترک بین کشور ها به وجود بیاورد و راه را برای رسیدن به اجرای سند الزام آور مقابله با آلودگی پلاستیک ها هموار سازد.

بدیهی است که بشر نمی تواند پلاستیک را از زندگی خود حذف کند و این مسئله خیلی دور از ذهن است. نگاه اجمالی به پیرامون مان نشان می دهد که پلاستیک نقش مهمی را در زندگی بشر ایفا می کند و تصور زندگی بدون پلاستیک به این معناست که خیلی از اقلام ضروری از زندگی بشر حذف شود که این کار قابلیت اجرایی شدن ندارد. اما مهم این است که ما بتوانیم پسماندهای پلاستیکی مان را به نوعی مدیریت نماییم. این مسئله صرفا به پلاستیک ها ختم نمی شود بلکه باید به طور کلی بازیافت پسماند را مدیریت نمود.

این در شرایطی است که امروزه در دنیا چیزی کمتر از ده درصد پلاستیک ها بازیافت می شوند. در حالی که پتانسیل بازیافت در خصوص پسماندهای پلاستیکی بسیار بالا است. حدود پنجاه درصد پلاستیک ها در خاک دفن می شوند. حدود بیست درصد از آنها سوزانده می شوند و حدود بیست درصد از آنها نیز در طبیعت رها می شوند. بنابراین بیش از نود درصد پلاستیک هایی که تولید شده و به مصرف می رسند پتانسیل بازیافت دارند.

توجه به اقتصاد چرخشی بسیار مهم است اما باید شرایطی فراهم شود که جمع آوری پلاستیک ها و انتقال آن ها به سایت های بازیافت و همینطور بازیافت پلاستیک ها تسهیل شود. بدین ترتیب می توان خطرات محیط زیستی پلاستیک ها را نیز تعدیل کرد و به حداقل رساند.