افزایش ۴ برابری سرمایه‌گذاری‌های خارجی با لغو تحریم‌ها
لغو تحریم‌های ایران در حالی یک سال از عمر آن می‌گذرد که بنا به گزارش‌ها و آمارهای رسیده در این مدت سرمایه‌گذاری‌های خارجی زیادی در حوزه‌های مختلف همچون نفت، انرژی، حمل‌ونقل و عمران انجام‌شده است.
در واقع تحریم چندساله ایران و جمعیت ۸۰ میلیونی آن، بازار بکری را برای بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کرده است و آن‌ها را در رقابتی تنگاتنگ قرار داده است. البته در این میان مشکلاتی از قبیل دونرخی بودن ارز و غیرقابل‌پیش‌بینی بودن شرایط اقتصاد کشورمان نیز تردیدهای در دل سرمایه‌گذاران به وجود آورده است. با همه این موارد بر اساس گفته رئیس انجمن سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایرانی و خارجی حجم سرمایه‌گذاری‌های خارجی در یک سال گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته است. بر اساس گفته حسین سلیمی، رئیس انجمن سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایرانی و خارجی در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی دولت(پاد)میزان سرمایه‌گذاری‌های خارجی بعد از لغو تحریم‌ها چهار برابر افزایش داشته است .
با توجه به لغو تحریم‌های هسته‌ای در یک سال گذشته، وضعیت سرمایه‌گذاری‌های خارجی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با لغو تحریم‌ها ارتباط با کشورهای اروپایی برقرارشده است. اروپا از شرکای دیرین تجاری با ایران است. در یک سال گذشته با لغو تحریم‌ها، خرید کالا از کشورهای اروپایی، واردات قطعات و ماشین‌آلات واحدهای تولیدی از بسیاری از کشورها تسهیل‌یافته است. از سویی دیگر ارتباطات بانکی هم که در سال‌های گذشته قطع‌شده بود برقرارشده است. البته نه در سطح بانک‌های بزرگ اما گشایش اعتبار و مبادلات ارزی برقرارشده است. در سال‌های گذشته با اعمال تحریم‌ها انتقال ارز از طرف صرافی‌ها و با هزینه بالا صورت می‌گرفت اما خوشبختانه این مسئله در حال حاضر با هزینه کم و سرعت‌بالا توسط بانک‌ها انجام می‌شود.
مورد دیگر سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در امسال است. سرمایه‌گذاری‌هایی که در سال جاری انجام‌شده است رقمی حدود ۴ برابر سال ۹۴ است. در حال حاضر تا این تاریخ که دهمین ماه از سال است ۱۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شده که مجوز هم دریافت کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود تا آخر سال نیز به رقمی حدود ۱۲ تا ۱۳ میلیارد دلار برسد. البته ۱۱ میلیارد دلار هنوز عملی نشده است؛ چراکه صدور مجوز زمان می‌خواهد تا بتوانیم آمار واقعی بدهیم. این آمارهایی بود که در سال‌های گذشته بی‌سابقه بوده است. قبل از برجام سالی دو سه میلیارد دلار بیشتر سرمایه‌گذاری نمی‌شد.
از مسئله مهم دیگر دراین‌باره ورود هواپیماهای تازه‌نفس به ناوگان هوایی کشور بعد از نزدیک به چهار دهه است که با ورود اولین ایرباس از ۱۰۰ ایرباس فرانسه عملی شد. البته هواپیماهای دیگری ازجمله بوئینگ نیز قرار است که به ناوگان هوایی کشور بپیوندد.
به محدودیت‌هایمان در نقل‌وانتقال ارزی اشاره کردید؟ این محدودیت‌ها چه تأثیری در میزان سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های خارجی داشته است؟
۳۰ میلیارد دلار خریدی که در یک سال انجام دادیم از طریق بانکی بوده است بنابراین آنچه مخالفان دولت می‌گویند درست نیست نمی‌توان گفت که گشایشی درزمینهٔ بانکی صورت نگرفته است. البته بانک‌های بزرگی همچون دویچه بانک و سایر بانک‌ها بزرگ که در سال‌های گذشته به دلیل برقراری ارتباط با کشورهای مورد تحریم جریمه شدند در حال حاضر احتیاط می‌کنند بااین‌وجود قطعاً تا دو سه ماه آینده این موانع نیز کمتر می‌شود.
برخی از تجار و سرمایه‌گذاران نگرانی‌هایی از جانب آینده روابط ایران و امریکا دارند. جایگاه امریکا در روابط تجاری با ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تحریم احتمالی و واکنش بد ترامپ به برجام به‌صورت حتم منافع امریکا را نیز به خطر می‌اندازد. سابقه تجارت ایران با جهان نشان می‌دهد که بخش عمده تجارت ایران با کشورهای اروپایی است و در این میان آمریکا غیر از بوئینگ و مقداری صادرات گندم به ایران سهم دیگری از بازار کشورمان ندارد. بنابراین در این شرایط می‌بینیم که مبادلات کالایی زیادی با امریکا نداشتیم. در حال حاضر آلمان، فرانسه و ایتالیا جزء شرکای بزرگ ایران هستند و اکثر ماشین‌آلات صنعتی وارداتی به کشور اروپایی است. که در این میان ۵۰ درصد سهم آلمان و مابقی سهم ایتالیا، انگلیس و فرانسه است. یعنی حتی اگر ارتباط‌ها برقرار شود جز بوئینگ ارتباط تجاری با امریکا نخواهیم داشت.
اگر برجام اجرایی نمی‌شد چه آینده‌ای در انتظار کشورمان بود؟
برای پاسخ به این سؤال باید وضعیت دوران تحریم کشور را بررسی کرد. وقتی شخصی در حال غرق شدن است یک مدتی برای حفظ جان خود دست‌وپا می‌زند. اقتصاد نیز همین‌گونه است. مشکلات اقتصاد تدریجی دیده می‌شود. در دوره تحریم‌ها اقتصاد کشور دوران سختی را سپری کرد. ما در دوران تحریم‌ها رشد منفی ۵ درصد و بیکاری بالا را تجربه کردیم. که خوشبختانه در دو سه سال اخیر این روند هم در رشد اقتصادی و هم تا حدودی در نرخ بیکاری بهبود پیداکرده است. اگرچه کاهش نرخ بیکاری آن‌گونه که باید بهبود پیدا نکرده است. در سال گذشته به گفته مقام‌های مسئول حدود ۷۰۰ هزار شغل ایجادشده است، ولی بااین‌حال برای از بین بردن بحران بیکاری لازم است که سالیانه حداقل یک‌میلیون شغل ایجاد شود. لذا باید صبر کرد تا اقتصاد به‌صورت تدریجی درمان شود. بر اساس برنامه‌ها و اسناد بالادستی رشد ۸ درصدی برای ایران پیش‌بینی‌شده است که این رشد بدون حضور سرمایه‌گذاری خارجی امکان‌پذیر نیست. البته ذکر یک نکته را در اینجا ضروری می‌دانم و آن اینکه منظور از ورود سرمایه‌گذاران خارجی تنها برای تأمین منابع مالی نیست بلکه به خاطر نیاز به دانش و فنّاوری و ماشین‌آلات و مدیریت بین‌المللی است که بتوانند کالاها را صادر کنند. یعنی ارتباطات بین‌المللی برایمان مهم است.
برای رسیدن به این رشد اقتصادی لازم است که سرمایه‌گذاران را تشویق، تنش‌های سیاسی را کم و ثبات اقتصادی را برقرار کرد. باید شرایطی ایجاد شود تا سرمایه‌گذاران خارجی از بین کشورهای همسایه ایران را انتخاب کنند؛ چراکه در کشور امکانات زیادی ازجمله منابع غنی نفت و گازداریم. از سویی دیگر ثبات اقتصادی که در کشورمان نسبت به دیگر کشورهای منطقه دارد نیز از دیگر مزیت‌های سرمایه‌گذاری در کشور است. با ین حال برخی از موانع همچون دونرخی بودن ارز همچنان وجود دارد که باید آن‌ها را از سر راه برداشت؛ چراکه سرمایه‌گذار خارجی به سمتی می‌رود که قابل پیش‌بینی باشد.
منبع خبر: پایگاه اطلاع رسانی دولت
