با کاهش 69 درصدی واردات و نیز کاهش تولید برنج، قیمت به شدت بالا رفت و در شرایطی که قانون انتزاع کامل برنگشته و یا وزیری که آن را اجرا کند بر صندلی وزارت ننشسته، گرانی بی‌رحمانه می‌تازد.

برنج محصول استراتژیک که عجین شده با هزاران رنج است این روزها رکورددار گرانی در بازار است و قیمت‌های کیلویی 45 هزار تومان را نیز ثبت کرده است. اما آن طور که مسئولان می‌گویند این قیمت‌ها حباب زیادی دارد و آنچه دست کشاورز را می‌گیرد زیر 30 هزار تومان است که برای آن هزینه‌های زیادی کرده است، پس در این میان این تفاوت قیمت به جیب عده‌ای خاص می‌رود.

اما این قیمت‌های عجیب و غریب چگونه شکل می‌گیرد؟ سالانه بخشی از نیاز برنج کشور از طریق واردات تامین می‌شود که بین 600 هزار تن تا یک میلیون تن در سال متغیر است. به گواه آمار گمرک امسال میزان واردات 69 درصد نسبت به مشابه سال گذشته کاهش داشته است.

علاوه بر آن تولید داخلی سالانه معمولا دو میلیون تن است. امسال به دلیل خشکسالی که به استناد آمار وزارت نیرو بارندگی کاهش 50 درصدی داشته تولید برنج نیز کم شده است. اما چون فصل برداشت برنج تمام نشده هنوز آمار دقیقی از سوی وزارت جهاد کشاورزی درباره میزان تولید ارائه نشده است.

بنابراین با توجه به دو دلیل یاد شده عطشی در بازار برای برنج وجود دارد که فرصتی را برای دلالان ایجاد کرده تا قیمت‌ها را روز به روز افزایش دهند. نکته دوم در شرایطی که اختیارات قانون انتزاع که تصمیمات بازرگانی محصولات کشاورزی از جمله واردات را شامل می‌شد تازه از وزارت صمت به وزارت جهاد برگشته تصمیم‌گیرنده‌ای برای وارد کردن یا نکردن این محصول وجود ندارد.

نکته سوم آن است که تغییر و تحولات دولت که هنوز وزیر جدید معرفی نشده است تا در این باره تصمیم بگیرد نیز به این بلبشویی اضافه کرده است و ظاهرا وزیران دولت دوازدهم هم نمی‌خواهند خودشان را در آستان تحویل قدرت بیشتر درگیر موضوع کنند.

گرانی برنج از کجا شروع شد؟

همه چیز از 15 تیرماه شروع شد که معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت و دبیر ستاد تنظیم بازار در نامه‌ای به گمرک اعلام کرد که واردات برنج از ابتدای مرداد تا پایان آبان ماه ممنوع است و تنها به محموله‌های برنج وارداتی که تا قبل از 31 تیر ماه سال جاری وارد بنادر و گمرک کشور شده اند اجازه ترخیص داده شود.

این خبر در شرایطی که تولید امسال به اندازه سال گذشته نبود قیمت را در بازار افزایش داد به طوری که خریداران این محصول تقریبا روزانه و هفتگی افزایش قیمت‌ها را لمس می‌کردند، آرام آرام فروشندگان سفارش‌های خریداران را به تاخیر می‌انداختند و در نهایت قیمت را گران می‌کردند و یا از فروش منصرف می‌شدند تا اینکه قیمت به 45 هزار تومان هم رسید و بدیهی است که این افزایش قیمت‌ها به خاطر دلال‌بازی‌هایی بودکه بیشتر در پرتو عطش بازار صورت گرفت.

قیمت برنج حباب دارد

علی اکبری نایب‌رییس انجمن برنج گفته است فروش برنج 45هزارتومانی در تهران حباب و گران‌فروشی است و در صورتی که شرکتی هر کیلوگرم از این محصول را 45 هزار تومان به فروش می‌رساند باید از آن سؤال شود که مگر شالی را به چه‌قیمتی خریداری کرده است.

این مساله نشان می‌دهد تقاضا در بازار بود اما برنج به اندازه ای که بتواند این عطش بازار را بخواباند وجود نداشت زیرا از یک طرف واردات ممنوع شده بود و از سوی دیگر تولید کم.

درخواست گمرک برای تجدید نظر در ممنوعیت واردات برنج

گمرک جمهوری اسلامی ایران در 26 تیرماه یعنی 11 روز پس از نامه قبادی و در پاسخ به نامه وی اعلام کرد که درباره ممنوعیت واردات برنج تجدید نظر شود.

براساس نامه مهرداد جمال ارونقی معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران مبنی بر کاهش 69 درصدی واردات برنج به کشور و هم‌چنین ترکیب این موضوع با تامین ارز نیمایی برای این کالای اساسی ما شاهد کاهش عرضه در بازار هستیم. در این بین ممنوعیت واردات فصلی در چنین شرایطی موجب تشدید این مسئله و در نتیجه رشد بیشتر قیمت برنج در بازار شده است.

وی در این نامه تاکید کرد: در حاضر 8 تا 10 محموله برنج به مقصد کشور در حال بارگیری هستند که صاحبان کالا به دلیل محدودیت موجود و برای جلوگیری از رسوب کالاهای خود در گمرکات کشور اقدام به واردات نمی‌کنند که در نتیجه این موضوع ممکن است شاهد کمبود بیشتر در بازار باشیم.