مناظره سوم تلویزیونی بین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در حالی به پایان رسید که گمانه‌زنی طیف‌های مختلف سیاسی درباره برنده این مناظره‌ها ادامه دارد. با این حال نقطه عطف این مناظره جایی بود که رئیس کل سابق بانک مرکزی فهرست ۱۱ ابربدهکار بانکی را به رئیس کل قوه قضائیه تحویل داد و از او خواست در صورتی که صلاح می‌داند، آن فهرست را برای مردم بخواند. هر چند رئیسی از خواندن این فهرست طفره رفت، اما ساعتی بعد این اسامی سر از فضای مجازی درآورد.
در مورد دیگر، محسن رضایی در واکنش به برنامه جنجالی خود مبنی بر پرداخت یارانه ۴۵۰ هزار تومانی به مردم، فقط به گفتن اینکه منابع برای این کار وجود دارد و نگران نباشید، اکتفا کرد.
علاوه بر این، در مناظره آخر طبق روال دو مناظره گذشته، ادعاهای مختلفی نیز از سوی نامزدها مطرح شد. اظهارنظرهایی که بیشتر در حوزه اقتصادی بود، اما در برخی از موارد مبنای واقعی نداشت یا با اظهارنظرهای سابق و عملکرد نامزدها همخوانی نداشت.
ایرناپلاس پیش از این نیز در گزارشی با عنوان «راستی‌آزمایی ادعاها و وعده‌های اقتصادی نامزدها»، ادعای نامزدها را راستی‌آزمایی کرده بود.
اکنون و در ادامه، جدول راستی‌آزمایی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری در مناظره سوم را ملاحظه می‌کنید.
| نامزد | ردیف | ادعا یا اظهار نظر | بررسی و ارزیابی |
| سید ابراهیم رئیسی | ۱ | من هر جا حرف زدم صادقانه بود. هیچ فیلتری در دوره من انجام نشده است. | در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۹، اپلیکیشن سیگنال فیلتر شده است. همین چند هفته پیش هم اپلیکیشن کلاب‌هاوس از سوی ارائه‌دهندگان خدمات اینترت از جمله اپراتورهای تلفن همراه فیلتر شد و هنگامی که هیأت دولت برای این کار آنها جریمه در نظر گرفت، دیوان عدالت اداری که زیرمجموعه قوه قضائیه به ریاست آقای رئیسی فعالیت می‌کند، اجرای مصوبه هیأت دولت را متوقف کرد و عملا بر فیلترینگ کلاب‌هاوس صحه گذاشت. |
| ۲ | مسئول طرح بنزین دولت بود. آن بخشی که در جلسه سران قوا مطرح شد، فقط محل هزینه‌کرد آن بود. |
بیانات رهبر انقلاب اسلامی درباره مسائل پیش‌آمده پس از اجرای طرح مدیریت مصرف سوخت، ۲۶ آبان ۱۳۹۸: وقتی یک چیزی مصوبه سران کشور است، آدم باید با چشم خوشبینی به آن نگاه کند... اگر سران سه قوه تصمیم بگیرند من حمایت می‌کنم؛ من این را گفته‌ام، حمایت هم می‌کنم. سران قوایند، نشسته‌اند با پشتوانه کارشناسی یک تصمیمی برای کشور گرفته‌اند، باید عمل بشود به آن تصمیم. این یک نکته... بالأخره وقتی یک تصمیمی گرفته شد از ناحیه سران سه قوه -[چون] بحث دولت نیست، بحث یک وزارتخانه نیست، سران سه قوه کشور نشسته‌اند یک تصمیمی گرفته‌اند- به یک پشتوانه کارشناسی هم متّکی است. |
|
| ۳ | مجری قانونی در این رابطه (میتینگ اهواز) ستاد ملی مقابله با کرونا است که از این ستاد اجازه گرفته شد و همچنین از ستاد کرونا استان هم اجازه گرفته شد. دوم اینکه دانشگاه علوم پزشکی اهواز هم پروتکلی برای این اجتماع نوشت. یعنی همه مقدمات برای این سفر انجام شد. |
جوابیه دبیرخانه ستاد ملی مقابله با کرونا: به رغم تأکیدات ستاد ملی کرونا و ستاد کرونا در استان خوزستان مبنی بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی در تبلیغات انتخاباتی، در تجمع انتخاباتی این نامزد انتخابات ریاست جمهوری دستورالعمل‌های مورد تأکید ستاد ملی مقابله با کرونا، رعایت نشده است. براساس اعلام ستاد مقابله با کرونا استان خوزستان، مجوز صادر شده برای ستاد انتخاباتی آقای رئیسی برای ساعت ۱۹ تا ۲۱ با حضور حداکثر ۴ هزار نفر با رعایت فاصله ۴ متری برای هر نفر در محل تجمع بوده که در ساعت ۱۹ به دلیل حضور تنها ۴۰۰ نفر در محل تجمع، این مراسم در زمان مقرر آغاز نمی‌شود. براساس اعلام ستاد مقابله با کرونا استان خوزستان، در نهایت با پیگیری عوامل استانی ستاد انتخاباتی این نامزد انتخابات، بیش از ۴ هزار نفر از ۲۸ شهرستان استان با اتوبوس به محل سخنرانی اعزام و تجمع انتخاباتی در ساعت ۲۲ آغاز می‌شود و آنچه در این تجمع انتخاباتی برگزار شده، بر خلاف همه دستورالعمل‌ها و مجوزها بوده و پروتکل‌های بهداشتی مقرر شده از سوی ستاد ملی کرونا رعایت نشده است. |
|
| ۴ | از رئیس قبلی بانک مرکزی پرسیدند که منافع برجام چیست، پاسخ داد هیچ! حداقل به مواضع خودتان پایبند باشید. |
سخنان رئیس کل وقت بانک مرکزی در مصاحبه با خبرگزاری فارس، ۱۴ تیر ۱۳۹۹: من تصور می‌کردم آنجا (آمریکا) مرکز فعالیت دشمن است و در آنجا من باید طلبکارانه صحبت کنم؛ به همین دلیل خیلی محکم آن حرف را زدم. بعد که برگشتم به ایران دیدم از این عبارت برداشت درستی نشده است.واقعیت این است که من فکر می‌کنم برجام آثار مثبت زیادی داشته و همچنان دارد. الأن دیگر (این آثار) دیده نمی‌شود. آن زمان بود. من گفتم تقریباً هیچ. بالأخره اتفاق‌هایی افتاده بود. مثلاً ماهی ۷۰۰ میلیون دلار که در اوایل در طول ۷ ماه وصول شد، از محل منابع مسدود شده حاصل از فروش نفت که در فضای اقتصادی آن روز کشور نقش مثبتی داشت توانست مورد استفاده قرار گیرد. |
|
| ۵ | موضوع تعارض منافع که در سایر بخش‌ها هم هست و باید تعارض منافع را منتفی کنیم و به حداقل برسانیم. مثلاً مسئول بخش مسکن یا مدارس، خودش پیمانکار یا صاحب مدرسه است. | در کنار نکاتی که آقای رئیسی اشاره کرده، یک مصداق بارز دیگر تعارض منافع در کشور، این است که مقام‌های قضایی که مثلاً به تخلفات انتخاباتی و کرونایی ستاد آقای رئیسی در تجمع اهواز رسیدگی کنند، منصوب خود وی هستند! چون آقای رئیسی هنوز هم از سمت خود استعفا نداده است. | |
| ۶ | ما بارها از بانک مرکزی خواستیم لیست ارزهای صادراتی را به ما بدهد. ۲۵ میلیارد دلار ارز بوده که ما هرچه پیگیری کردیم ۷ میلیارد دلار را بیشتر اعلام نکردند. | برابر اطلاعیه بانک مرکزی یکم مردادماه ۱۳۹۹ و پیرو مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی قوای سه‌گانه، بازگشت ارز صادراتی به قوه قضائیه محول شده است. در این اطلاعیه آمده است: «بانک مرکزی در مرحله اول اطلاعات مربوط به ۲۵۰ نفر شخص حقیقی و حقوقی را، که بخشی از مجموع ۲۷ میلیارد دلار ارز صادراتی را برنگردانده‌اند، به مرجع محترم قضایی ارسال کرده و حتی بعد از شکایت نیز به منظور مساعدت، جلسات متعدد برای برگشت ارز حاصل از صادرات با آنها برگزار کرده، اما متأسفانه کماکان از برگشت ارز اجتناب کرده‌اند.» |
|
| امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی | ۷ | مردم یک سال هست از کار و زندگی مانده‌اند... ۶۰ درصد از مشاغل ما به صورت روزمزد هست و ما به آنها می‌گوییم کار نکنید. | همین نامزد در مناظره دوم گفته بود: «خیلی جاها واکسیناسیون را هم شروع نکرده‌اند، اما دولت‌های قاطعی داشتند.» بالأخره باید کدام یک را باور کرد؟ حمایت از دولت‌های قاطع یا نقد قرنطینه‌های مقطعی و تعطیلی کسب‌وکارها؟ این نامزد طرفدار کدام راهکار است. افزون بر این آقای قاضی‌زاده هاشمی به‌عنوان نماینده قوه مقننه عضو ستاد ملی مبارزه با کروناست و در جلسات این ستاد شرکت می‌کند و در تصمیم‌گیری‌ها دخیل است. |
| ۸ | یک سری شوراها درست شده عده‌ای پشت آن پنهان می‌شوند. |
از آنجایی که این بحث پیرامون بحث بنزین مطرح شده و اشاره آن به شورای هماهنگی اقتصادی است، گزیده سخنان رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با سایت رهبر انقلاب اسلامی در این زمینه نقل می‌شود: «رهبر انقلاب، در هشتم اردیبهشت‌ماه (۱۳۹۷)، در جلسه‌ای محرمانه با مسئولان سه قوه، بر ضرورت تشکیل این اتاق جنگ اقتصادی تأکید کرده بودند. در آن جلسه، رهبر انقلاب مطرح کردند که رئیس‌جمهور و قوه مجریه، مسئول شورای هماهنگی اقتصادی قوا هستند، به همین دلیل دبیر آن از سوی رئیس‌جمهور انتخاب شده و جایگاه دبیرخانه آن نیز در معاونت اقتصادی ریاست جمهوری قرار گرفت.همچنین رهبر انقلاب در اولین جلسه این شورا تأکید کردند که اگر در این جلسات به حمایت بنده نیازی است، تأیید مصوبه‌های مورد توافق جلسه‌های قوا توسط رهبری صورت می‌گیرد و ایشان نیز به عنوان پشتیبان از این مصوبه‌ها برای اجرایی شدن حمایت می‌کنند. رهبر انقلاب در پیام خود به رئیس‌جمهور تأکید کردند که هرجا مصوبه‌ای در این شورا به تصویب رسید، دیگر معطل موافقت ایشان نشده و کارها را سریع‌تر آغاز کنند.» |
|
| ۹ | در مساله مرغ، ما ۲.۵ برابر ظرفیت مصرف داخلی، توان تولید داریم. | تولید مرغ بدون واردات نهاده‌های دامی ممکن نیست. برای واردات نهاده‌ها باید ارز تخصیص داده شود و بدون رفع تحریم، تخصیص ارز به سختی امکانپذیر است. رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی کشور پیش از این گفته بود: کشور ایران از نظر آب دارای محدودیت است و نمی‌توانیم دو محصول آب‌بر مثل ذرت و سویا را کشت کنیم. به گفته بخش زراعت وزارت جهاد ۱۵ تا ۲۰ درصد از سویا در داخل تولید می‌شود و ۸۰ درصد نهاده‌های دامی را باید وارد کرد. |
|
| ۱۰ | کرونا را با واکسیناسیون تا ۲۲ بهمن حل می‌کنیم. | این وعده آقای قاضی‌زاده هاشمی جزو برنامه‌های قطعی دولت روحانی است. با ورود تدریجی واکسن‌های سفارش داده شده از روسیه، چین و سبد کووکس و همچنین ورود واکسن‌های داخلی به چرخه واکسیناسیون عمومی از تیر ماه، عملاً در کشور روزانه ۵۰۰ هزار تزریق انجام خواهد شد که به گفته مسئولان وزارت بهداشت، این عدد تا یک میلیون هم قابل ارتقاست. | |
| علیرضا زاکانی | ۱۱ | تورم در سال ۱۳۹۰، ۱۹ درصد و در سال ۱۳۹۹، ۳۹ درصد بود | این نامزد برای فریب مردم، تورم را در سال ۱۳۹۰ مطرح کرده است. در حالی که تورمی که دولت تحویل گرفته، در مرداد سال ۱۳۹۲، ۳۶.۲ درصد بوده؛ ضمن آنکه دولت یازدهم و دوازدهم، با اقدامات خود از دی‌ماه ۱۳۹۳ تا دی‌ماه ۱۳۹۷، تورم را زیر ۲۰ درصد آورد و حتی تورم در بهمن سال ۱۳۹۵ به ۶.۹ درصد رسید. |
| ۱۲ | در ادعایی (خطاب به همتی) : نامه رسمی شما موجود است که در ۳۱ شهریور سال ۱۳۹۸ درخواست کردید قیمت بنزین لیتری ۵۰۰۰ تومان و قیمت نفت گاز (گازوئیل) لیتری ۱۰۰۰ تومان شود تا دولت کسری بودجه‌اش را جبران کند. | در نامه منتشر شده مشخص شده که همتی چنین درخواستی ندارد؛ بلکه در مقام مقایسه دو روش است: روش استفاده از منابع بانک مرکزی و روش افزایش قیمت بنزین و نفت گاز. وی در این نامه گفته که تورم حاصل از افزایش قیمت بنزین حدود ۱۷ درصد اما تورم ناشی از استفاده از منابع بانک مرکزی ۲۵ درصد است. در عین حال گفته بود که با این روش این امکان وجود دارد که به مردم ۹۵ هزار تومان یارانه بیشتر داده شود. |
|
| ۱۳ |
کارت سوخت را برداشتند و ۱۵۰ هزار میلیارد تومان یعنی سه برابر مسکن مهر ضرر زدند. |
مبنای این محاسبه، افزایش مصرف بنزین در سال‌هایی است که کارت سوخت برداشته شده است؛ آن هم در حالی که نسبت میان کارت سوخت و نظام سهمیه‌بندی با کنترل میزان مصرف، نسبت ثابت شده و قطعی نیست. به علاوه، میزان مصرف از ۷۰ میلیون لیتر روزانه در سال ۱۳۹۴ به ۹۰ میلیون لیتر روزانه در سال ۱۳۹۷رسید، اما نباید این موضوع را فقط متوجه حذف کارت سوخت و سهمیه‌بندی دانست؛ بلکه باید توجه کرد که در سه سال از این دوره چهار ساله یعنی در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ قیمت بنزین در کشور ثابت بوده است. در عین حال، منتقدان به افزایش میزان مصرف بنزین در کشور، یک نکته را در نظر نمی‌گیرند و آن هم میزان افزایش شمار خودروها در این سال‌هاست. جمعیت کشور در سال ۱۳۹۰، حدود ۷۵ میلیون نفر بوده و تعداد کل خودروهای شخصی در این سال، ۱۰ میلیون و ۷۴۲ هزار دستگاه؛ بنابراین ضریب مالکیت خودروی شخصی در کشور یک دستگاه به ازای هر هفت نفر بوده است اما در سال ۱۳۹۷، تعداد خودروهای شخصی کشور، نسبت به سال ۱۳۹۰، هفت میلیون دستگاه افزایش پیدا کرده و ضریب نفوذ خودروی شخصی به یک دستگاه برای هر ۵ نفر رسیده است. |
|
| سعید جلیلی | ۱۴ | ما با عراق ۱۲ میلیارد دلار مراوده داریم. ۱۰ میلیارد دلار آن توسط بخش خصوصی و تنها ۲ میلیارد آن توسط بخش دولتی است که مشکل دارد. | کل حجم صادرات و واردات ایران در سال ۱۳۹۹ با عراق ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار و در سال پیش از آن ۹ میلیارد دلار بوده است. ضمناً به گفته عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و عراق، از علل کاهش میزان تجارت ایران و عراق در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال قبل از آن، کاهش معنادار تعداد صادرکنندگان با توجه به تعهد ارزی و مشکلات بازگشت ارز و کاهش ارزش دلاری کالای صادراتی با توجه به هزینه‌های تحریم بوده است. |
| ۱۵ | با قاطعیت عرض می‌کنم امضای کنوانسیون‌ها از جمله FATF هیچ فایده‌ای برای کشور ندارد و حاضرم در این زمینه مناظره کنم. |
مضرات قرار گرفتن نام ایران در کنار کره شمالی در فهرست سیاه FATF : * خودداری بانک‌های جهانی برای گشایش اعتبار LC برای تجار ایرانی * از دید سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) که به نوعی عمده‌ترین سازمان بین‌المللی تصمیم‌گیرنده اقتصادی در جهان است، اقتصاد ایران در درجه ۷ که بدترین رتبه ریسک‌پذیری به شمار می‌رود، قرار گرفته است. یعنی سرمایه‌گذاران در سراسر جهان برای همکاری با طرف ایرانی باید متحمل شدیدترین ریسک‌ها شوند. * در این شرایط هزینه کالا برای خریدار ایرانی حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد افزایش می‌یابد. |
|
| ۱۶ | به عنوان کسی که ۳۳ سال در سیاست خارجی کار کردم، می‌گویم که امکان تعامل گسترده با جهان وجود دارد به ویژه در حوزه اقتصاد. | در ۶ سال مسئولیت سعید جلیلی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، شورای امنیت سازمان ملل ۶ قطعنامه علیه برنامه هسته‌ای ایران تصویب کرد که ۳ قطعنامه از اسفند ۱۳۸۶ تا خرداد ۱۳۸۹ در زمان ریاست جلیلی بر گروه مذاکره هسته‌ای تصویب شد. | |
| ۱۷ | ۲۷ درصد جمعیت کشور در روستاها ساکن هستند، باید زمینه‌ای ایجاد کنیم که روستاها جهش پیدا کنند. | امروز ۹۴ درصد روستاها به شبکه اطلاعات کشور متصل هستند. این در حالی است که تا پیش از آغاز به کار دولت تدبیر و امید این میزان کمتر از ۲۰ درصد بود. سهم روستاها در سبد اشتغال کشور به ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. در حال حاضر ۹۵ درصد روستاها به شبکه فناوری اطلاعات و ارتباطات متصل هستند و ۷۶ درصد نیز از شبکه آبرسانی بهره‌مندند. |
