مدت ها بود که نرخ های پایه محصولات پتروشیمی با تکیه بر افزایش نرخ ارز نیمایی روندی صعودی را در پیش داشت و همین موضوع، صنایع پایین دستی را با مشکلاتی فراوان رو به رو کرد.

اما اکنون در شرایطی که انتظارات تورمی از بازار خارج شده است و شاهد آن هستیم که دلار نیمایی روندی نزولی را به خود گرفته است، اهرمی دیگر برای افزایش قیمت ها در دست دفتر توسعه صنایع پایین دستی خودنمایی می کند.

این اهرم چیزی نیست جز میانگین قیمت های منطقه محصولات پتروشیمی که از آنها برای نرخ گذاری استفاده می شود و در فرمول موجود، ۹۵ درصد نرخ فوب خلیج فارس در دلار نیمایی ضرب می شود.

در نتیجه افزایش بیشتر قیمت های پایه در حالی رخ داده است که میانگین ماهانه دلار نیمایی برای محاسبه قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی طی این هفته با 1.708 ریال کاهش به 258.438 ریال در تاریخ یکشنبه 9 آذر رسید که نشان از کاهشی بیش از 0.65 درصد دارد.

در این میان باید به این نکته نیز اشاره کرد که با وجود این که بخش عمده ای از تاثیر قیمت های جهانی بر قیمت های پایه به بازار انرژی و بازار محصولات پایین دستی مربوط می شود؛ با این حال همچنان در مقابل این موضوع که باید نحوه قیمت گذاری شفاف شود، مقاومت هایی صورت می گیرد.

پیش تر بارها فعالان صنایع تکمیلی درخواست کرده اند که دفتر توسعه صنایع پایین دستی نمایندگانی را از این صنایع برای تعیین قیمت در نظر بگیرد؛ اما هنوز چنین موضوعی محقق نشده است.

این در حالی است که برخی از فعالان صنعت پلیمر بر این باورند که امکان ایجاد اختلال در تعیین قیمت ها به نفع صنایع بالادستی وجود دارد؛ چرا که تعیین کننده قیمت می تواند باری مثال بالاترین قیمت منطقه را در نظر بگیرد، یا با صادرات یک محموله بسیار کوچک، نرخ صادراتی را افزایش دهد و یا این که تاثیر قیمت های بالا را در مناطق مختلف افزایش دهد.

با وجود همه این مسائل، هنوز درفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی متقاعد نشده است که در راستای ایجاد شفافیت در فرایند قیمت گذاری محصولات پتروشیمی اقدام کند.

این مساله نیز روز به روز فاصله صنایع پایین دستی را از صنایع بالادستی بیشتر می کند و در شرایطی که تلاش بر سودآوری پتروشمی ها است، شاهد تعطیلی و افت فعالیت در صنایع تکمیلی خواهیم شد که این روند نه با تکمیل زنجیره ارزش و نه با جهش تولید و ایجاد اشتغال هم خوانی ندارد.