خانههای خالی در بازار اجاره سرریز میشود
مقامات وزارت راه و شهرسازی معتقدند با امکانات امروز ۷۰ تا ۸۰ درصد خانههای خالی به راحتی قابل شناسایی است.
این روزها بودجه ۹۹ روی میز کمیسیون تلفیق قرار دارد؛ بودجهای که از آن بهعنوان کموابستهترین بودجه به نفت سخن میگویند و قرار است درآمدهای دیگری برای گذران دخل و خرج کشور ایجاد شود. مالیات، یکی از منابعی است که اتکای بودجه سال آینده به آن اضافه شده و بنا به اعداد و ارقامی که در جداول بودجه مشاهده میشود، درآمد مالیاتی با ۲۳ درصد رشد نسبت به بودجه ۹۸، به ۱۷۵ هزار میلیارد تومان تغییر کرده است.
بنا به گفته مقامات سازمان برنامه و بودجه، برای این رشد درآمدهای مالیاتی، برنامه دولت افزایش نرخهای مالیاتی نیست، بلکه کاهش معافیتهای مالیاتی و ایجاد پایههای جدید مالیاتی میتواند به رشد درآمدهای مالیاتی کمک کند.
یکی از بخشهایی که به نظر میرسد برای سال آینده روی آن تمرکز خواهد شد، مالیات بر خانههای خالی است. در حال حاضر مهمترین دلیل رشد قیمتها در بازار اجاره و مسکن، فشار تقاضا عنوان میشود. براساس آمار در تهران ۵۰۰ هزار و در کل کشور ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی خالی وجود دارد.
بر همین اساس، در جریان بررسی لایحه بودجه در هفته پایانی دیماه، نماینده مجلس، این مالیات را به لایحه افزوده و اضافه کردند؛ این در شرایطی است که با وجود قانون مصوب، ۴ سال است که از خانههای خالی و احتکار مالیاتی دریافت نمیشود.
قانون مالیات از خانههای خالی از سال ۹۴ تاکنون به اجرا نرسیده است، چون اجرای آن براساس قانون منوط به راهاندازی سامانه شناسایی خانههای خالی تحت عنوان سامانه اطلاعات املاک و اسکان است که قرار بود با همکاری وزارت راه وشهرسازی و سازمان امور مالیاتی راهاندازی شود که این سامانه تا امروز ایجاد نشده است.
براساس ماده ۵۴ قانون مالیاتهای مستقیم، واحدهای مسکونی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور (موضوع تبصره ۷ ماده ۱۶۹ مکرر این قانون) به عنوان واحد خالی شناسایی میشوند، از سال دوم به بعد مشمول مالیات معادل مالیات بر اجاره خواهند شد.
حالا نیز طبق مصوبه اخیر کمیسیون تلفیق بودجه، دریافت مالیات از خانههای خالی الزامی شده است. محتوای مصوبه کمیسیون تلفیق در این باره، دقیقا همان محتوایی است که برای دریافت این نوع مالیات در سال ۹۴ و در جریان تصویب قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم مصوب شد.
مطابق با این ماده قانونی که وارد بودجه ۹۹ شده است، در سال آینده از همه خانههای خالی مالیاتی معادل ۳ درصد اجارهبهای سالانه روز آن ملک دریافت میشود.
چراغ سبزی که مجلس برای دریافت مالیات از خانههای خالی نشان داد
تحلیلها حاکی از آن است که هماکنون مجلس قصد دارد با تصویب این الحاقیه، یک فشار کاری مضاعف به دولت و متولیان راهاندازی سامانه شناسایی خانههای خالی وارد کند تا این سامانه تا پایان سال راهاندازی و از سال بعد برای اجرای این قانون مالیاتی مورد استفاده قرار بگیرد.
این در حالی است که دو سال قبل وزارت اقتصاد در یک پژوهش آسیبشناسانه درباره قانون مالیات خانههای خالی به صراحت به تشریح موانع، مشکلات و بیاثر بودن فرمول دریافت این مالیات پرداخت و پیشنهاد اصلاح این مالیات را مطرح کرد، اما هماکنون همان قانون با همان مشکلات و نواقص در الحاقیه لایحه بودجه ۹۹ گنجانده شده است.
در این شرایط، رییس کمیسیون عمران مجلس گفته است؛ مجلس در لایحه بودجه سال ۹۹ برای ساماندهی خانههای خالی از ظرفیت شهرداریها استفاده می کند. به اینگونه که شهرداریها با ایجاد زیرساختهای لازم برای شناسایی خانههای خالی، سهمی از درآمدهای حاصل از اخذ مالیات از این حوزه را دریافت میکنند.
بنا به اظهارات محمدرضا رضاییکوچی، با این اقدام شهرداریها برای شناسایی خانههای خالی و اخذ مالیات از آنها انگیزه مضاعفی پیدا خواهند کرد و مسیر برای ساماندهی این حوزه هموارتر خواهد شد.
نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس نیز عنوان کرده است؛ وزارت راه و شهرسازی باید با اعمال قوانین مالیاتی، از سوءاستفاده برخی مالکان جلوگیری کند، این رویکرد موجب کاهش میزان تعداد خانههای خالی در کشور میشود.
ابوالفضل موسویبیوکی با اشاره به برنامهریزی وزارت راه و شهرسازی برای ساماندهی خانههای خالی از سکنه، گفته است: براساس آمارها، در شرایط کنونی بیش از دو میلیون خانه خالی در کشور وجود دارد که شناسایی دقیق و ساماندهی آن میتواند بخشی از التهابات بازار مسکن را کنترل کند.
به اعتقاد او، یکی از ابزارهای اساسی برای شناسایی خانههای خالی در کشور، راهاندازی سامانه املاک و مسکن است. خوشبختانه اخیرا وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده که این سامانه تا پایان سال جاری طراحی و عملیاتی میشود و پس از آن به سازمان امور مالیاتی واگذار میشود.
وی تصریح کرده است: کشور سالانه به حدود ۹۰۰ هزار تا یک میلیون مسکن جدید نیاز دارد، حال با ساماندهی خانههای خالی میتوان بخشی از نیازهای عقب افتاده و نیازهای روز کشور به تامین مسکن را برطرف کرد.