تلاش‌های آمریکا برای تشکیل ائتلافی از کشورهای خاورمیانه موسوم به «ناتوی عربی» در راستای مقابله با جمهوری اسلامی ایران، به واسطه شکاف میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اعلام خروج مصر از این ائتلاف، از همان ابتدا با دیواری سخت برخورد کرد.

 اواخر روز پنج شنبه هفته گذشته (22 فروردین) خبرگزاری «رویترز» به نقل از چهار منبع آگاه گزارش داد مصر از طرح راهبردی آمریکا برای تشکیل یک ائتلاف موسوم به ناتوی عربی جهت مهار ایران کنار کشیده است. 
مصر بزرگ‌ترین ارتش را در میان کشور‌های عربی دارد و ناظران معتقدند کنار کشیدن این کشور شکست سختی برای ائتلاف به ویژه عربستان سعودی است. نشریه «المجد» مصر در این زمینه آورد عقب نشینی مصر بیانگر این موضوع است که ائتلاف پیش از آنکه تشکیل شود در نتیجه اختلاف نظر کشورهای عضو درباره مشخص کردن دشمن مشترک با چالش هایی جدی روبرو است. این موضوع سبب شده است که ناتو عربی مرده به دنیا آید. 

** خروج مصر؛ ضربه ای کمرشکن به ائتلاف ضدایرانی 
خبرگزاری «المرکزیه» لبنان در گزارشی با عنوان «ناکامی تازه ناتو عربی؛ آیا این ضربه ای کمر شکن است؟» نوشت: ناتو عربی در آستانه برگزاری نشست مقدماتی خود در ریاض در روز یکشنبه (25 فروردین) شکست دیگری خورد. درز اخباری مبنی بر عقب نشینی مصر از ناتو عربی، ائتلاف سازان را در شرایط آشفته ای قرار داده است. عقب نشینی مصر از طرح ناتو عربی در شرایطی که دولت های عضو این ائتلاف نگران شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آینده هستند وضعیت را در شرایط ناگواری قرار داده است. این کشورها نگران هستند که جانشین ترامپ طرح تشکیل ناتو را به طور کلی کنار گذارد و در میانه راه از آنان چشم پوشی کند. این موضوع سبب نتایج معکوسی برای اعضای این ائتلاف می شود و آنها را در برابر ایران در جایگاه ضعیفتری قرار می دهد. 
به نوشته المرکزیه، عقب نشینی مصر از این ائتلاف به دلیل تحولات سودان است زیرا مصر برخلاف دیگر کشورهای عربی از کودتا در سودان حمایت می کند. اولویت قاهره رویارویی با تهران نیست. مصر روی تحولات سیاسی شمال آفریقا به ویژه لیبی و سودان که می توانند امنیت ملی مصر را تهدید کنند تمرکز کرده است. مصر در شرایطی که حیات خلوتش شاهد تحولات نظامی و سیاسی خطرناک است در دیگر مناطق دور دست از کشور خود تلاش نظامی نخواهد کرد. 
نشریه «المجد» مصر، در گزارشی آورد: عقب نشینی مصر از ناتو عربی، پرده ها را از این ائتلاف کنار زد و شکننده بودن این ائتلاف را در شرایط کنونی نشان داد. می توان گفت ناتو عربی بدون مصر هیچ معنا و مفهومی ندارد زیرا دیگر کشورهای عضو ناتو عربی در مجموع فاقد سازوکار لازم به ویژه در سطح نظامی برای ائتلاف سازی هستند و نبود مصر ایده تشکیل ناتو عربی را از بین خواهد برد. در آغازِ سخن ها درباره تشکیل ناتو عربی شور و اشتیاق بسیاری در این زمینه وجود داشت. اما با سپری شدن زمان تصویر این ناتو پیش از آنکه شکل گیرد از هم فروپاشید و با غیبت مصر در نشست های مربوط به تشکیل ناتو دیگری شور و اشتیاقی در این زمینه باقی نمانده است. مسوولیت و بار اصلی این ائتلاف قرار بود بر عهده مصر گذاشته شود و اکنون با عقب نشینی مصر از آن، دیگر این ائتلاف معنا و مفهومی ندارد. 
روزنامه «رای الیوم» در گزارشی به قلم «عبدالباری عطوان» نوشت: «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر به تازگی دو سیلی محکم به آمریکا زد. نخستین سیلی او هنگامی بود که او تصمیم عقب نشینی از ائتلاف امنیتی - اقتصادی کشورهای خاورمیانه موسوم ائتلاف ناتو عربی سنی را گرفت. دومین سیلی را هم او با تصمیم خود برای خرید جنگنده سوخو 35 از روسیه به عنوان جایگزین جنگندهای اف 16 و اف 35 آمریکا به این کشور زد. 
به نوشته این تحلیلگر فلسطینی، خروج مصر از ناتوی عربی اگر واقعا اجرایی شود، تصمیم راهبردی شجاعانه ای است که قاهره را از بندگی آمریکا و کشورهای حاشیه خلیج فارس نجات خواهد و استقلال و عزت آن را بازخواهد گرداند. شاید این تصمیم مقدمه ای برای تغییر سیاست های قاهره در همکاری با دولت اشغالگر اسرائیل در سینا باشد که خواسته بسیاری از مردم جهان عرب و ما است. اگر این تصمیم دولت مصر با رویکرد بازِ سیاسی و احترام به حقوق بشر و دوری کردن از سیاست های سرکوبگرانه نسبت به تشکل های سیاسی مختلف مصری همراه باشد با استقبال بسیاری از مردم منطقه روبرو خواهد شد. 

** موانع فراروی تشکیل ناتو عربی 
به نوشته صفحه عربی تارنمای خبرگزاری «اسپوتنیک» روسیه، با وجود همکاری آمریکا و شماری از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برای مهار ایران بازهم به دلیل وجود اختلاف ها درباره مسائل منطقه ماموریت تشکیل ائتلاف کامل در این زمینه آسان نخواهد بود. در این زمینه «محمود الردیسات» سرهنگ بازنشسته ارتش اردن به اسپوتنیک گفت ایده تشکیل ناتو عربی به طور کلی واقعیت ندارد. زیرا در جهان عرب و میان کشورهای عربی اهداف مشخصی وجود ندارد که بتوانند بر سر آن از طریق ائتلاف نظامی به توافق برسند. بلکه بر عکس، جهان عرب شاهد تنش های داخلی و تناقض هایی در منافع است و هر یک از کشورها به ویژه درباره مسائل منطقه ای مانند تحولات سوریه، لیبی، یمن، عراق و مساله فلسطین به دنبال رسیدن به اهداف خود است. همچنین دولت قطر با عربستان، امارات، بحرین و مصر اختلاف هایی دارد و «محمد بن عبدالرحمن» وزیر امور خارجه قطر گفته است در صورتی بحران دیپلماتیک میان کشورهای عربی حاشیه خلیج (فارس) حل نشود طرح آمریکا برای ائتلاف سازی در خاورمیانه محکوم به شکست است. 
این تحلیلگر اردنی افزود: آمریکا برای ائتلاف سازی تلاش می کند و ما معتقدیم که برای این ائتلاف سازی باید مشکلات اصلی حل شود. نمی توان به ائتلافی دل بست که کشورهای آن همواره با یکدیگر اختلاف دارند. تنها عربستان و امارات و بحرین از حماسه و شور و اشتیاق دولت آمریکا برای تشکیل ناتو عربی حمایت می کنند، اما کشورهای قطر، کویت و عمان دارای روابط خوبی با ایران هستند. مصر و اردن هم از نفوذ ایران نگران نیستند و اولویت سیاست خارجی خود را بر روی تنش عربی - اسرائیل متمرکز کرده اند. 
در این زمینه «خلیل الحلو» کارشناس مسائل نظامی به خبرگزاری المرکزیه لبنان گفت راهبرد آمریکا برای رویارویی با ایران تحقق نخواهد یافت. تلاش های آمریکا در شرایطی است که کشورهای عربی در داخل با چالش هایی روبرو هستند. اختلاف میان کشورهای عربی مانعی در برابر ائتلاف سازی سیاسی میان این کشورها علیه ایران است. ائتلاف نظامی نیاز به راهبردی یکسانی برای منطقه دارد و این راهبرد میان همپیمانان منطقه ای واشنگتن فراهم نیست. 
به نوشته شبکه خبری «الجزیره» قطر، وجود برخی اختلاف ها میان کشورهای عربی سبب شده که تشکیل ناتو عربی ناممکن شود. نخستین این اختلافات مربوط به مشخص کردن منبع تهدید است. سه کشور عربستان، امارات و بحرین ایران را خطر اساسی برای منطقه می دانند این در حالی است که دیگر کشورها چنین دیدگاهی درباره ایران ندارند. 
به نوشته شبکه خبری الجزیره، «جورجیو کاویرو» پژوهشگر مسائل کشورهای حاشیه خلیج فارس معتقد است محاصره قطر از سوی عربستان و متحدان آن امکان تشکیل ائتلاف منطقه ای را پیچیده ساخته است. همچنین «فلورانس جوب» پژوهشگر امور نظامی در دانشکده عالی جنگ در آمریکا معتقد است که در مسیر تشکیل ناتو عربی دو چالش وجود دارد. چالش نخست کاهش سطح اعتماد میان اعضای آن است و چالش دوم ماهیت چالش های نظامی کشورهای عربی است که در اصل از وجود تهدیدهای نظامی مستقیم ناشی نمی شود، بلکه چالش واقعی آنها گروه های داخلی خارج از کنترل دولت های مرکزی هستند.