در این هفته 77 گرید از 117 گرید عرضه شده با رقابت قیمتی معامله شدند، رقابت های قیمتی بین 1 درصد تا 84 درصد بوده است، بیشترین رقابت قیمتی و به میزان 84 درصدی برای کالای PET بطری گرید 825 بوده است، که نسبت به هفته گذشته افزایش رقابت شدیدی داشته است.

مقدمه

در دومین هفته از اسفند ماه 1397، تالار معاملات پتروشیمی شرکت بورس کالای ایران، شاهد رقابت های قیمتی بسیار نامعقول در مورد بسیاری از گروه های کالایی بود که متاسفانه منطقی به نظر نمی رسد. در این هفته رقابت قیمتی برای گروه PET بطری بین 74 درصد تا 84 درصد بوده است که بسیار نامعقول بوده و تحت تاثیر قیمت 27 هزار تومانی بازار آزاد رخ داده است. به نظر می رسد باید بورس کالای ایران به مقابله با این نوسانات بپردازد و سایر نهاد های ناظر نیز پیگیر خرداران غیرواقعی این محصول شوند تا تنها مصرف کنندگان واقعی بتوانند این محصول را خریداری نمایند. این در حالی است که وضعیت گروه های دیگری همچون پلی پروپیلن های نساجی و شیمیایی هم چندان بهتر از گروه PET نبوده و نیاز به نظارت بیشتری دارد.

بدین ترتیب در دومین هفته از اسفند ماه 1397 حجم عرضه ها با افزایش اندک و  932 تنی به 96 هزار و 387 تن رسیده است، این حجم از عرضه برای یک هفته به ظاهر مناسب است، ولی متاسفانه همانطور که مشاهده می شود؛ رقابت های قیمتی برای بیش از 60 گرید بازار بیش از ده درصد بوده است. لازم به ذکر است، که این میزان حجم عرضه ها از شنبه تا سه شنبه بوده و شامل عرضه های محصولات غیر بهین یابی هم هست.

 تقاضا نیز با 12.656 تن کاهش به 160.281 تن رسیده است، در نهایت حجم معاملات هم در این هفته افزایش یک هزار و 970  تنی  را تجربه کرده است.  

در این هفته 77 گرید از 117 گرید عرضه شده با رقابت قیمتی معامله شدند، رقابت های قیمتی بین 1 درصد تا 84 درصد بوده است، بیشترین رقابت قیمتی و به میزان 84 درصدی برای کالای PET بطری گرید 825 بوده است، که نسبت به هفته گذشته افزایش رقابت شدیدی داشته است.

نمودار مقایسه ای عرضه، تقاضا و حجم معاملات هفته جاری با هفته گذشته

افزایش اندک حجم عرضه ها در دومین هفته از اسفند ماه

حجم عرضه ها در هفته جاری نسبت به هفته اول اسفند ماه افزایش اندکی داشته و مقدار  932 تن افزایش را تجربه کرد. که متاسفانه اوضاع گروه های کالایی بسیاری  ملتهب است. بعد از دستگیری بسیاری از دلالان بازار پتروشیمی فعالیت بسیاری از آن ها متوقف شد و در نتیجه بازار آزاد با کمبود شدید مواد اولیه مواجه شد و بسیاری از مصرف کنندگان به دلایل مالیاتی تمایل به خرید غیر شفاف از بازار آزاد دارند در نتیجه قیمت ها در بازار آزاد افزایش زیادی یافته است و با وجه به افزایش حاشیه سود برخی از دلالان به صورت سرمایه گذار وارد بازار شده و با ایجاد تقاضا قیمت معاملات بورس کالا را افزایش می دهند.  

بیشترین افزایش عرضه به ترتیب برای گروه های پلی اتیلن سبک خطی و پلی اتیلن سنگین بادی و با 4.806 تن و 2.204 تن افزایش بوده است. پلی استایرن ها  نیز با 961 تن افزایش در رده بعدی قرار داشتند.

بیشترین کاهش عرضه در این هفته مربوط به گریدهای PVC و  پلی اتیلن سنگین تزریقی بوده است، که به ترتیب کاهش های عرضه 3.564 تنی و 1.624 تنی را تجربه کرده اند. گروه پلی پروپیلن شیمیایی نیز در این هفته 1269 تن کاهش را تجربه کرده تا در رده بعدی قرار گرفته باشد.

کاهش بیش از 12 هزار تنی تقاضا در دومین هفته از اسفند ماه 1397

حجم تقاضا در این هفته  کاهش را تجربه کرده است. به نظر می رسد دلایلی همچون کاهش سهمیه های ماهانه بهین یاب در مورد گروه هایی همچون پلی پروپیلن ها و PET های بطری در اثر خرید بخشی از سهمیه در هفته گذشته  تاثیر زیادی بر این کاهش تقاضا داشته است. ماهانه شدن سقف سهمیه ثبت سفارش گروه PVC نیز بر این کاهش حجم تقاضا تاثیر گذار بوده است. هر چند که باید ذکر کرد که این کاهش حجم تقاضا به نسبت به حجم کلی تقاضا بسیار ناچیز بوده و تنها برابر با هفت درصد کاهش بوده است.   

افزایش اندک و نزدیک به دو هزار تنی حجم معاملات

در هفته جاری حجم معاملات نسبت به هفته گذشته باز هم افزایش داشته و یک هزار و 970  تن افزایش را تجربه کرد و به 89 هزار و 587 تن رسیده است، که همچنان نشان از جذابیت بالای خرید از بورس کالای ایران دارد.

در این هفته بیشتر متقاضیان ترجیح داده بودند حجم موردنیاز و یا بالایی را خریداری کنند زیرا عملا آخرین هفته ای بود که خریداران می توانستند در مورد کالاهای با تحویل فوری محصولات موردنیاز خود را بارگیری و دریافت کند و به همین دلیل حجم خریدهای بالاتری را انجام دادند.

همانطور که پیشتر نیز ذکر شد در این هفته 77 گرید از 117 گرید عرضه شده با رقابت قیمتی معامله شده اند که بسیاری از رقابت های قیمتی بیش از اندازه نامعقول بوده اند و التهاب بسیار زیادی در بازار رخ داده است و به نظر می رسد قیمت های بازار آزاد به بازار معاملات بورس سیگنال داده اند و وقتی اختلاف قیمت های بازار و بورس افزایش یافته است رقابت های قیمتی بروس کالا هم افزایش یافته تا روند قیمتی بازار آزاد را دنبال کند.

به نظر می رسد نهادهای ناظر همچون بورس کالای ایران باید با اقداماتی همچون کنترل تقاضا از طریق شناسایی کدهای معاملاتی غیر واقعی و بازگرداندن سقف ثبت سفارش تا حد سهمیه های ماهانه و یا سه ماهه بهین یاب به بهبود اوضاع معاملات کمک کنند. از طرف دیگر دستگیری بازاری ها در گذشته موجب کمبود شدید مواد اولیه در بازار آزاد شده بود که همین عامل موجب حفظ اختلاف های قیمتی بورس و بازار در حد بالای 1500 تومان به ازای هر کیلو گرم شده بود و در نتیجه بسیاری از کدها با استفاده از امتیاز نبودن محدودیت سقف سهمیه بهین یاب تناژ های بسیاری را با قیمت بالا خریداری می کنند تا از این حاشیه سود به وجود آمده بهره مند شوند.

در این هفته بورس کالای ایران محدودیت ثبت سفارش تا سقف سهمیه ماهانه بهین یاب را بار دیگر اجرایی کرده بود و در نتیجه تا حدی از بحرانی تر شدن اوضاع این گروه در آینده جلوگیری خواهد کرد ولی در مورد سایر گروه ها نیز این قبیل  اقدامات می تواند موثر واقع شود. به نظر می رسد بازار کشش این همه مواد اولیه عرضه شده را نداشته باشد ولی در بازار مشاهده می شود با این سطح از قیمت ها باز هم تقاضای مصرفی وجود دارد که کمی عجیب به نظر می رسد. امید است نهاد های ناظر به زودی تصمیمات بسیار خوبی را برای جلوگیری از بحرانی تر شدن اوضاع انجام دهند.