همزمان با توسعه فازهای پارس جنوبی درحالی ایران در تولید خوراک اصلی مورد نیاز صنایع پتروشیمی از عربستان سبقت می‌گیرد که بعد از سال‌ها تراز تولید و مصرف اتیلن در صنعت پتروشیمی مثبت شد.

همزمان با توسعه و بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی در پنج سال گذشته تاکنون، ظرفیت تولید اتان به عنوان خوراک استراتژیک صنایع پتروشیمی با افزایشی قابل توجه همراه شد.

وزارت نفت شهریور سال جاری با انتشار گزارش عملکردی درباره جهش تولید و عرضه اتان اعلام کرد: مقدار اتان مصرفی صنایع پتروشیمی به دنبال راه‌اندازی فازهای جدید پارس‌جنوبی روندی افزایشی داشت؛ به‌طوری که از ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار  تن در سال  ۹۲ به ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تن تا پایان سال ۹۶ افزایش یافت و افزایش حدود 77 درصدی را تجربه می‌کند.

در شرایط فعلی ظرفیت تولید اتان در پالایشگاه های پارس جنوبی به حدود 6 میلیون تن در سال رسید که با احتساب تولید اتان در دو مجتمع پتروشیمی پارس و بندرامام این ظرفیت به حدود هشت میلیون و 100 هزار تن در سال افزایش می‌یابد.

علاوه بر این روند ساخت طرح‌های تولید اتان در صنعت گاز نشان می‌دهد با توجه به پیشرفت ساخت بین 65 تا 100 درصدی پروژه‌هایی همچون فاز اول پتروشیمی بوشهر با ظرفیت تولید سالانه 850 هزار تن اتان، پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس با ظرفیت سالانه 1.5 میلیون تن، پالایشگاه پارسیان سپهر با ظرفیت 1.3 میلیون تن و طرح اتان ریکاوری پالایشگاه فاز 12 پارس جنوبی یا همان پتروپالایش کنگان دست کم از محل راه اندازی و بهره برداری این پروژه ها در طول سال 98 و 99 بالغ بر پنج میلیون و 350 هزار تن دیگر به ظرفیت تولید خوراک اتان پتروشیمی‌ها افزوده خواهد شد.

براساس اعلام شرکت ملی نفت تا پایان سال 97 چهار طرح جدید پارس جنوبی شامل طرح توسعه فازهای 13، 22، 23 و 24 این میدان مشترک گازی با ظرفیت تولید سالانه دو میلیون تن اتان در مدار بهره‌برداری قرار می‌گیرد و از طرح‌هایی همچون فاز 14 پارس جنوبی، پالایشگاه گاز یادآوران (ان جی ال 3200) با ظرفیت تولید سالانه 1.7 میلیون تن اتان، ان جی ال 3100 دهلران با ظرفیت تولید سالانه 1.3 میلیون تن اتان به عنوان دیگر طرح‌های افزایش تولید این محصول استراتژیک گازی تا پیش از سال 1400 هستند.

با این اوصاف،ظرفیت تولید خوراک اتان پتروشیمی‌ها از 8.1 میلیون تن فعلی تا سال 1400 به مرز 20 میلیون تن در سال می‌رسد که با این ظرفیت سازی علاوه بر سبقت از عربستان در تولید و تامین خوراک اتان صنایع پتروشیمی، این ظرفیت قابل قبولی برای تامین نیاز صنایع پتروشیمی اتان محور شده که قطعا خیال سرمایه گذاران بخش خصوصی و خارجی صنعت پتروشیمی برای تامین خوراک پایدار در بلندمدت را راحت خواهد کرد.

تراز تولید و مصرف اتیلن ایران مثبت شد

همسو با اجرای برنامه های صنعت نفت به منظور افزایش ظرفیت تولید خوراک اتان صنایع پتروشیمی، هم اکنون دو اقدام کوتاه و میان مدت به منظور تکمیل حلقه اول زنجیره ارزش اتان با تولید اتیلن و سپس تکمیل سایر زنجیره های ارزش محصولات اولفینی در دستور کار شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان سازمان حاکمیتی صنعت پتروشیمی قرار گرفت.

در حال حاضر با راه اندازی واحدهایی در پتروشیمی شازند، تبریز، بندرامام، مارون، امیرکبیر، پلیمر آریا ساسول، جم، مروارید و کاویان ظرفیت تولید سالانه اتیلن به حدود 7 میلیون و 300 هزار تن رسیده که با افزایش تولید اتان عملا دوره عرضه قطره چکانی خوراک به پتروشیمی‌ها به پایان رسیده است.

 در این بین، شرکت ملی صنایع پتروشیمی به منظور بهینه از خوراک اتان تولیدی پارس جنوبی و کارخانه های ان جی ال، مجوزهایی برای ساخت 6 طرح جدید تولید اتیلن شامل فاز دوم پتروشیمی بوشهر، فاز دوم توسعه پتروشیمی ایلام، پتروشیمی کیان، گچساران، فیروزآباد و اولفین هفدهم (دهلران) صادر کرده که از این طرح‌ها پتروشیمی ایلام و پتروشیمی گچساران تا سال آینده در مدار بهره برداری قرار می گیرند.

علاوه بر این مجوزهایی هم به منظور افزایش ظرفیت تولید اتیلن در صنایع پتروشیمی مستقر در عسلویه شامل کاویان، مروارید، جم و پلیمر آریا ساسول صادر کرده که با انجام اقداماتی از جمله تغییر آرایش کوره ها و امثال آن ظرفیت تولید اتیلن در این پتروشیمی‌ها بین 10 تا 30 درصد در مدت زمان کوتاهی افزایش می یابد.

علی محمد بساق‌زاده با اشاره به صدور مجوزهایی برای چهار شرکت پتروشیمی کاویان، مروارید، جم و پلیمر آریا ساسول به منظور افزایش تا سقف 30 درصدی ظرفیت تولید اتیلن گفته است: قرار است آریاساسول 10 درصد افزایش تولید اتیلن را تا سال آینده و 20 درصد باقی را در دو سال آینده انجام دهد. پتروشیمی مروارید هم برای انجام مهندسی افزایش 30 درصدی تولید اتیلن برنامه ریزی کرده که تا پایان سال آینده یا اوایل سال 99 افزایش تولید در این مجتمع پتروشیمی قابل دسترس است.

وی با اشاره به برنامه افزایش 10 درصدی تولید در پتروشیمی کاویان تاکید دارد: پتروشیمی جم هم افزایشی حدود 20 درصدی را در دستور کار قرار داده است. بنابراین تا پروژه‌های زنجیره پتروشیمی به سرویس می‌آیند، این پروژه ها ‌می‌توانند بک آپ آنها بوده و از مازاد اتیلن استفاده کنند ضمن آنکه تسریع در راه اندازی فاز دوم پتروشیمی ایلام با هدف تولید سالانه یک میلیون تن اتیلن در برنامه است.

پیش‌بینی می‌شود در صورت تحقق برنامه‌های کوتاه و میان مدت افزایش ظرفیت تولید اتیلن، تولید این محصول مادر که می‌تواند تکمیل کننده زنجیره‌های ارزش محصول‌های مختلف پلیمری باشد با افزایشی حدود دو برابری به بیش از 13 میلیون تن در سال افزایش یابد تا تراز تولید و مصرف اتیلن هم در صنعت پتروشیمی مثبت باشد.