سرنوشت خاشقچی در هاله ای از ابهام

سرنوشت خاشقچی در هاله ای از ابهام

درحالیکه هر روز بر دامنه اخبار و شایعات مربوط به ربوده شدن و احتمالا قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار سعودی در استانبول می گذرد ، همچنان سرنوشت وی در هاله ای از ابهام توسط رسانه های مهم خبری دنیا رصد می شود.

به نظر می رسد ترکیه در حالی یک هفته بعد از ربوده شدن خاشقچی اقدام به انتشار اطلاعات مهمی درباره این پرونده به خصوص ورود تیم 15 نفره سعودی و مکالمات صوتی داخل کنسولگری کرده است که از ابتدا همه این اطلاعات را در اختیار داشته است اما با اطلاع رسانی به شیوه قطره چکانی اهداف دیگری را دنبال می کند:

1-بدون تردید ربوده شدن تبعه یک کشور به ویژه اگر آن فرد یک روزنامه نگار حرفه ای شناخته شده باشد ضربه سختی به امنیت هر کشوری محسوب می شود و ترکیه هم از این قاعده مستثنی نیست . ورود شخص 'رجب طیب اردوغان' به موضوع هم این امر را به اثبات رساند.اما به نظر می رسد ترکیه قصد ندارد از این موضوع به عنوان تیر خلاص به روابط خود با دولت سعودی که دستکم از یک سال پیش و بر سر موضوع قطر تیره شده است ، استفاده کند و میلیاردها دلار سرمایه گذاری سعودی ها در این کشور را به مخاطره اندازد.
آنکارا در این خصوص شیوه اطلاع رسانی تدریجی اطلاعات را در دستور کار قرار داده و همزمان با این اطلاعات به دولت سعودی فشار وارد می آورد تا در خصوص این پرونده به یک نتیجه مشترک برای خروج از بحران برسد.
پیشتر 'مجتهد' افشاگر خاندان سعودی با اشاره به اطلاعاتی که بر اساس آن کارشناسان گمان می کردند خاشقچی ربوده و به ریاض برده شده است ، به نقل از مقامات ترکیه ای که اشاره ای به نام آنها نکرد ، فاش کرد که دولت ترکیه در پیام هایی به عربستان از آنها خواسته است در این خصوص همکاری کنند.
به نوشته وی ، 'محمد بن سلمان' که تصور نمی کرد ، آنکارا با انتشار اطلاعات بیشتری او و نظام سعودی را به چالش بکشد ابتدا با این درخواست موافقت نکرده بود اما بعد از آنکه فشارها از ناحیه ترکیه زیادتر از پیش بینی او شد با اعزام یک گروه عالی رتبه که گفته می شود ریاست آنرا شاهزاده 'خالد الفیصل' مشاور ملک سلمان که همزمان سمت امیری مکه و ریاست کمیته مرکزی حج را برعهده دارد ، موافقت کرده است .
پذیرش و اعزام این هیات به ترکیه ناشی از دریافت پیام آنکارا از سوی سعودی هاست لذا به نظر می رسد طی روزهای آینده باید منتظر اطلاعات بیشتری باشیم که این بار از سوی کمیته مشترک ترکیه و عربستان منتشر خواهد شد.
چانچه شرایط طوری پیش برود که ترکها انتظار دارند اولا : توانسته اند یک بحران را تبدیل به فرصت نمایند و در واقع از شکست دیپلماتیک پیش آمده ناشی از بحران امنیتی یک پیروزی بسازند و به افکار عمومی این نکته را القا کنند که موفق به کشف حقیقت شده اند و در این زمینه برای خود اعتبار کسب کنند.
ثانیا : دستیابی به یک نتیجه مشترک با عربستان می تواند علاوه بر اینکه روابط دو کشور را از بروز تنش بیشتر دور کند ، امتیازات زیادی در خصوص موضوع تنش با قطر نصیب ترکیه کند و به حل منازعه 16 ماهه میان قطر از یک سو و عربستان ، امارات و بحرین از سوی دیگر بیانجامد.
اینکه سرانجام این پرونده چه خواهد شد را باید منتظر ماند و دید که آیا عربستان و ترکیه به توافقی در این خصوص خواهند رسید که اگر چنین شود احتمالا روند افشاگری های ترکیه متوقف و کشته شدن خاشقچی به برخی گروههای مخالف که به داخل کنسولگری عربستان در استانبول نفوذ کرده بودند ، نسبت داده خواهد شد و ماجرا فیصله می یابد.

2- همزمان با طرح پرونده ربوده شدن جمال خاشقچی اخباری در خصوص توافق ترکیه و آمریکا در مورد آزادی «اندرو برونسون» کشیش آمریکایی منتشر گردید.
برونسون کشیش آمریکایی به اتهام همکاری با کودتاگران ترکیه، همدستی با گروه های تروریستی، همکاری با گروه گولن و پ.ک.ک و نیز جاسوسی به نفع آمریکا متهم شده بود و از نهم دسامبر 2016 (19 آذرماه 1395) در بازداشت موقت به سر می برد. در صورت اثبات اتهامات وارده به وی ، این کشیش احتمالا به 35 سال محکوم می شد.
اگر چه ممکن است در نگاه اول این مسئله بی ارتباط با ماجرای ربوده شدن خاشقچی به نظر بیاید اما نقطه وصل این دو ماجرا را شاید بتوان در فاش شدن آگاهی آمریکا از تله مقامات سعودی برای این روزنامه نگار مخالف دانست . دقیقا به همین دلیل بود که دولت ترکیه هم اسناد مورد ادعای خود که اثبات می کند مباحث رد و بدل شده میان خاشقچی و ماموران سعودی در داخل کنسولگری سعودی است را ابتدا برای آمریکا فرستاده است .
درست زمانی که چند روز پیش رسانه های ترکیه ای از توافق این کشور و آمریکا برای آزادی برونسون خبر دادند ، یک مقام دولت آمریکا گفت که واشنگتن یقین ندارد که ترکیه به این توافق پایبند باشد زیرا آنکارا چند ماه پیش در آستانه آزاد کردن برونسون قرار داشت اما منصرف شد.
ولی آنکارا این بار نشان داد که به این توافق پایبند است چرا که دادستان عصر جمعه دستور آزادی این کشیش آمریکایی را صادر کرد . چرا ؟ چون ترکیه موفق شده بود با گره زدن پرونده خاشقچی به این کشیش محبوس ، واشنگتن به عنوان متحد راهبردی عربستان را وادار به عقب نشینی از مواضع خود علیه ترکیه نماید. مواضعی که با اعمال تحریم ها و تعرفه های تجاری باعث کاهش بی سابقه ارزش لیر ترکیه در ماههای اخیر شده است .
جالب است که همزمان با دستور دادستان ترکیه برای آزادی کشیش آمریکایی ، لیر ترکیه هم رشد کرد.
در حقیقت دولت ترامپ که از یک سو تحت فشار شدید اعضای کنگره و مخالفین خود به ویژه روزنامه نگاران ( خاشقچی نویسنده واشنگتن پست بود ) برای تجدیدنظر در روابط با عربستان بر سر مسئله خاشقچی است و از سوی دیگر می بایست فشار کارخانجات ساخت سلاح برای ادامه روابط با عربستان را تحمل کند ، با تن دادن به شروط ترکیه مانع از سقوط سعودی ها خواهد شد و گاو سعودی را برای دوشیدن های بعدی همچنان زنده نگاه می دارد و مانع از ذبح شدن بی موقع آن خواهد شد.
فراموش نکنیم که ترامپ در واکنش به موضوع علیرغم ابراز نگرانی ، اینگونه گفته است : «آز آنچه رخ داده اصلا خوشحال نیستیم، حتی ذره‌ای. اما اینکه از ورود 110 میلیارد دلار به کشور جلوگیری کنیم، آن هم با علم به اینکه آن‌ها 4 یا 5 جایگزین خیلی خوب (برای تسلیحات آمریکایی) دارند، اصلا برای من قابل قبول نیست.»
***
اینکه تحلیل رفتار رسانه ای ترکیه برای دستیابی به اهداف سیاسی و اقتصادی خود چقدر درست خواهد بود و آیا این پرونده می تواند علاوه بر کاهش اختلافات ترکیه با آمریکا ، عربستان را همچنان برای سرمایه گذاری بیشتر در ترکیه و خرید سلاحهای بیشتر از کارخانجات ساخت سلاح آمریکا را سر پا نگاه دارد به رویدادها و اخباری بستگی دارد که طی روزهای آینده در خصوص پرونده روزنامه نگار سعودی ربوده شده شاهد خواهیم بود.

نظرات کاربران