مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی سفر محمدجواد ظریف به بالکان و اروپای شرقی را' نقطه عطفی' در روابط تهران با این کشورها دانست و گفت: باید برای بالکان استراتژی داشته باشیم. نباید همه اروپا را نباید به یک چشم ببینیم

محمدجواد ظریف روز گذشته (دوشنبه) عازم اروپای شرقی شد. وزیر امور خارجه در این دور از سفر به منطقه بالکان در 4 کشور توقف خواهد کرد و با مقامات کشورهای صربستان، بلغارستان، کرواسی و بوسنی دیدار و گفت و گو خواهد کرد.
یک هیات بلند پایه سیاسی و همچنین یک هیات اقتصادی متشکل از تعدادی از بنگاه ها و کارآفرینان اقتصادی از بخش های خصوصی و دولتی، ظریف را در این سفر همراهی می کنند. 
ظریف در این دور از سفر به اروپای شرقی علاوه بر دیدار و گفت وگو با همتایان خود و دیگر مقامات عالی رتبه صربستان، بلغارستان، کرواسی و بوسنی در همایش مشترک با تجار و بازرگانان ایرانی و کشورهای یاد شده شرکت و سخنرانی می کند.
«عبدالرضا فرجی راد» امروز - سه شنبه - در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، کشورهای حوزه بالکان و اروپای شرقی را برای جمهوری اسلامی ایران بسیار حائز اهمیت دانست و گفت: ایران همواره بهترین رابطه را با اروپای شرقی داشته و کمترین تنش ها را نیز با کشورهای حوزه بالکان داشته است.
مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی با بیان این که «روابط ایران تا کنون با اروپای شمالی هم روابط خوبی بوده است، اما در برخی موارد فشارهای حقوق بشری از سوی آنها وجود داشته است»، افزود: روابط تهران با اروپای غربی مانند مشکل سفارتخانه ها با انگلیس و یا برخی مسائلی که با فرانسوی ها داشتیم که هنوز هم ادامه دارد، گاهی دچار فراز و نشیب هایی بوده است؛ روابط ایران با آلمان بهتر از مناسبات با انگلیس و فرانسه است، اما مسائلی هم با آلمانی ها داریم که باید در جهت رفع این مشکلات یک دیپلماسی فعال تری داشته باشیم تا مسائل مرتفع شود.
مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی ایران اظهار داشت: محدودیت های روابط ما در شرق اروپا نسبت به جنوب اروپا خیلی کمتر است، اما امکاناتی که کشورهای اروپای شرقی به ما می دهند خیلی کمتر است.
سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان گفت: ما باید بپذیریم که روی منطقه بالکان مطالعه و سرمایه گذاری چندانی نکردیم، بعضی از کشورهای این منطقه مانند لهستان و چک واقعا صنعتی هستند؛ این کشورها می توانند و اتفاقا علاقه مند هم هستند بخشی از صنعت و تکنولوژی خود را به کشور ما منتقل کنند؛ مردم این کشورها شناخت نسبتا خوبی هم به ایران دارند و علاقه دارند با مردم ایران در اتباط باشند. 

**پس از برجام اولین قطاری گردشگری که وارد ایران شد از اروپای شرقی بود
فرجی راد افزود: پس از برجام، اولین قطار گردشگری که وارد ایران شد، از حوزه اروپای شرقی و از کشور مجارستان بود؛ این قطار از بوداپست حرکت کرد به تبریز آمد، سپس به اصفهان رفت و دوباره به اروپا بازگشت و گزارشات خوبی از این سفر توسط گردشگران اروپای شرقی منتشر شد.
فرجی راد با بیان این که «باید روی منطقه بالکان بیشتر کار کنیم» ، تاکید کرد: کشورهای اروپای شرقی در زمینه صنایع آی تی (IT) و صنعت کشاورزی به ویژه بهینه کردن بذر خوب کار کردند؛ ما می توانیم در این زمینه ها با آنها همکاری کنیم؛ باید با دیپلماسی فعال تری در حوزه های مختلف تجاری و اقتصادی، زمینه های جدیدی در همکاری با کشورهای این حوزه ایجاد کنیم. 

**سفر ظریف نقطه عطف روابط تهران با اروپای شرقی است
مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی ایران به سفرها و روابط ایران با کشورهای حوزه بالکان قبل از اعمال تحریم ها بر جمهوری اسلامی ایران اشاره و تاکید کرد: ما باید یک استراتژی برای این منطقه داشته باشیم و همه کشورهای اروپایی را به یک چشم نبینیم؛ برای اروپای شمالی مانند: نروژ، سوئد، فنلاند و دانمارک که ظرفیت بسیار بالایی دارد یک راهبرد ویژه و برای اروپای شرقی نیز یک استراتژی مجزا باید تدوین کنیم و بر اساس آن حرکت کنیم و از ذره ذره امکاناتی که در این کشور ها قرار دارد برای منافع ایران به ویژه در شرایطی که اکنون داریم استفاده کنیم. 
وی با اشاره به حضور یک هیات اقتصادی و تجاری در سفر وزیر امور خارجه به 4 کشور اروپای شرقی گفت: سفر آقای ظریف به بالکان و اروپای خارجی نقطه عطفی در روابط تهران با این کشورها است و امیدوارم این سفر ها به طور مستمر انجام شود و توسعه روابط به کشورهای بخش شمالی تر در این منطقه نیز گسترش یاید. 
فرجی راد گفت: کشورهای حوزه بالکان بیشتر از گذشته رشد کرده و توسعه پیداکرده اند، اما نیازهای آن ها هنوز برطرف نشده است و الان نیز آماده تر هستند با ما فعالیت اقتصادی انجام دهند؛ باید توجه داشته باشیم که استانداردهای زندگی در اروپای شرقی تغییر کرده، اما هنوز به اندازه کشورهای همسایه غربی خودشان نیست و تمایل دارند به سطح آنها برسند. 

**می توانیم گاز را به سمت بالکان بکشیم
مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به خط لوله گاز ایران به ترکیه، تصریح کرد: مساله انرژی یکی از مواردی است که ما باید در منطقه بالکان و اروپای شرقی روی آن کار کنیم، که البته یک مقدار در این قضیه (انرژی) کوتاهی هم شده است؛ ما می توانیم تولید گاز را بالا ببریم و گازی که وارد این لوله ها می شود را به سمت بالکان بکشیم. 
فرجی راد گفت: اگر خط لوله گاز را به منطقه بالکان و پس از آن به مناطق بالاتر (شمال) آن هم برسانیم، چون هر چه به شمال این منطقه برویم آب و هوا سردتر می شود و مصرف سوخت هم بیشتر می شود، به نفع ما خواهد بود.
وی با بیان این که کشورهایی مانند نروژ بخش عمده ای از گاز و نفت اروپای غربی را تامین می کنند، گفت: روس ها نیز از دوران قبل (زمان شوروی) انرژی مورد نیاز منطقه شرق اروپا را تامین می کردند و گاز و نفت به این منطقه صادر می کنند، چون کشور دیگری هم به عنوان تامین کننده انرژی در این منطقه نیست و از طرفی خود کشورهای شرق اروپا هم علاقه مند هستند که تنوع در تامین کننده انرژی داشته باشندف ما می توانیم در حوزه انرژی در این منطقه فعالیت خوبی داشته باشیم.

**استقلال کشورهای اروپای شرقی فروپاشی شوروی را تسریع کرد
سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان توضیح داد که « بالکان و اروپای شرقی منطقه بسیارمهی است و همه کارشناسان حوزه ژئوپولتیک از قدیم هم این منطقه را دارای اهمیت ویژه می دانستند؛ این منطقه در خط واسط بین شرق و غرب در جنگ سرد بوده و شوروی را در یک طرف و اروپای غربی را در یک طرف دیگر قرار می داده و حد واسط دو قدرت شرق و غرب بوده است.»
فرجی راد گفت: اروپای شمالی جزء اولین مناطقی بود که قبل از فرو پاشی شوروی (1991) خود را از قید اتحادیه جماهیر شوروی خارج کرد و شوروی زمانی که این کشورها استقلال خود را به دست آوردند ازهم فروپاشید و همین استقلال ها در این منطقه فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی را تسریع کرد.
مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی با بیان این که پیمان ورشو در مقابل در مقابل ناتو شکل گرفت افرود: اغلب کشورهای عضو ورشو همین کشور های اروپای شرقی و بالکان بودند.
فرجی راد با اشاره به این که «اقوام مختلفی در منطقه بالکان زندگی می کنند»، توضیح داد: جنگ جهانی اول روی این منطقه بسیار تاثیر گذاشت، کشورهای کوچک دور هم جمع شدند و کشوری به نام یوگسلاوی را شکل دادند و پس از فروپاشی شوروی اقوام کوچک که خواستند از هم جدا بشوند، جنگ نابرابر بالکان شکل گرفت.
به اعتقاد فرجی راد «هنوز هم منطقه بالکان آمادگی یک بحران را دارد؛ هنوز مسائل کوزوو حل نشده است، و در بوسنی که ترکیبی کروات ها و صرب ها و مسلمان ها است ، برخی از کینه ها وجود دارند که مانع کنار آمدن آنها می شود و احتمال دارد در آینده موجب بحران هایی شود اگر چه این مسائل زیاد جدی نیست، اما می تواند یک بحران مجدد شکل گیرد.»
** کشورهای بالکان توانستند با سرمایه گذاری اروپا و چین خود را بالا بکشند
مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی بیان کرد: پس از فروپاشی شوروی اکثر کشورهای منطقه بالکان توانستند با استفاده از سرمایه گذاری اروپایی و در سال های اخیر با سرمایه گذاری چینی ها توانستند خودشان را بالا بکشند.این افزایش سطح اقتصادی منجر شد تا به عضویت به اتحادیه اروپا در بیایند و پول واحد را پذیرفتند و مرزهای کشورهای اروپایی به روی شهروندان شرق اروپا باز شد و کارگران این منطقه توانستند به غرب اروپا بروند و پول های قابل توجهی را به کشورهای خود در شرق بفرستند.

**عضویت بالکانی ها دراتحادیه اروپا منجر به برگزیت شد
فرجی راد گفت:معتقدم یکی از دلایل برگزیت (خارج شدن انگلیس از اتحادیه اروپا) همین عضویت کشورهای اروپایی به ویژه کشورهای بالکان مانند: بلغارستان، رومانی و همچنین لهستان (در شمال آن) است؛ با عضویت در اتحادیه اروپا این کشورها صدها هزار کارگر را وارد بریتانیا کردند، آنها چون با مزد کمتری کار می کردند کار بیشتر و بهتری هم ارائه می دادند و به طور طبیعی در انگلیس مشکلات اشتغال ایجاد شد و چون به دلیل قوانین اتحادیه اروپا، انگلیس نمی توانست جلوی مهاجرت از شرق به غرب را بگیرد، منجر به برگزیت (BREXIT)شد.
وی اظهار داشت: در این دوران وضع زندگی مهاجران شرق اروپا به غرب خیلی بهبود یافت، البته بعضی از این کشورهای مانند یونان با بحران های اقتصادی مواجه شدند که آلمان ها 70 میلیارد یورو پول گذاشتند تا اقتصاد یونان را بهبود بخشند، اما آنچه که در یونان الان وضع را آرام کرده است سرمایه گذاری چینی ها در بندر (پیرایوس) که به عنوان مقر خود و پایگاهی برای پروژه «یک کمربند، یک جاده ابریشم» در آنجا ایجاد کرده اند که درآمدهای قابل توجهی از این طریق به یونان می رسد و در آینده نیز قطعا افزایش می یابد.

**غربی ها ازفعالیت اقتصادی چین در اروپای شرقی نگران هستند 
فرجی راد افزود: یکی از نگرانی های اروپا به ویژه آلمان و فرانسه گسترش فعالیت اقتصادی چین در بالکان و شرق اروپا است، واز این که این سرمایه گذاری با این وسعت و به سرعت پیش می رود؛ نگران هستند که چین این منطقه را کامل در اختیار بگیرد.
وی اشاره کرد: در کنفرانسی که چند ماه پیش در پاریس با سخنرانی «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه در در جمع سفیران فرانسه در پاریس برگزار شد؛ آقای «زیگمار گابریل» وزیر خارجه آلمان هم حضور داشت و یکی از مطالبی که او در جمع سفیران فرانسوی هشدار داد این بود که کشورهای اروپای شرقی مواظب باشند فضایی که آنها برای حضور چینی ها برای ورود به اروپا ایجاد کرده اند مشکلاتی برای اقتصاد اروپا ایجاد خواهد کرد.

**روابط مسکو و بالکان و اروپای شرقی در بهترین شرایط است 
سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان گفت: از زمان فروپاشی شوروی به این طرف روابط مسکو با اروپای شرقی و بالکان در بهترین مناسبات قرار دارد و ترجیح هم می دهد روابط سیاسی خود را توسعه داده و تعاملی در روابط خود با کشورهای شرق اروپا و بالکان بوجود آورد؛ اخیرا هم چک و مجارستان که دو کشور مهم شرق اروپا هستند روابط خود را مسکو بهبود بخشیدند به ویژه از زمانی که مهاجرین که از سوریه، افغانستان و ایران به اروپا رفته اند، به خصوص مجارستان، چک و اسلواکی با پذیرش مهاجرین مخالفت کردند و تقریبا پذیرش قوانین اتحادیه اروپا را زیر پا گذاشتند، نزدیکی خود را به شرق و روسیه بیشتر کرده اند.
فرجی راد گفت: البته کشورهای بالتیک ، لتونی، استونی و لیتوانی که هم عضو اتحادیه اروپا و هم عضو ناتو هستند نگران برخی از مسائل در شهرهای مرزی خود هستند که اکثرا روس تباراند و علاقه مند هستند بخشی از روسیه بشوند.
مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی گفت: در قسمت های جنوبی تر بالتیک در لهستان که معلوم نیست چرا تنش خود را با مسکو افزایش می دهد و به این تنش میان روسیه و غربی ها و تیره تر شدن روابط آنها با اروپای غربی دامن می زند؛ البته معتقدم که با افزایش این تنش ها به دنبال افزایش فشار کشورهای غربی و اعمال تحریم های بیشتر به روسیه هستند تا از فشار اسقرار سپر دفاع موشکی غربی ها که اکثر کارشناسان اعلام کرده اند برای مقابله با روسیه است، بکاهند.

منبع ایرنا