با نزدیک شدن به سالروزعملیاتی شدن توافق هسته ای و همچنین تصمیم گیری ترامپ در قبال ماندن یا خروج از برجام، مقامات اتحادیه اروپا در سطوح عالی بر ضرورت پایبندی همه طرف ها به توافق هسته ای تاکید کردند.

مهلت بررسی برجام در کنگره اواخر آذرماه امسال به پایان رسید. این نهاد قانونگذاری اما بدون تصمیم گیری، موضوع بررسی برجام را بار دیگر به «دونالد ترامپ» رییس جمهوری ایالات متحده ارجاع داد تا در روزهای پیش رو نظر نهایی خود را در باره ماندن یا خروج از آن اعلام کند. 
این در حالی است که طی روزهای گذشته، اتحادیه اروپا توجهی ویژه به ضرورت پایبندی همه طرف ها به برجام داشته؛ موضوعی که در سخنان «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی و «یان کلود یونکر» رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نمایان است. این گزارش نگاهی دارد به مهمترین رخدادهای بین دوازدهم تا هجدهم دی ماه که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به برجام ارتباط می یابد. 

** موگرینی و تاکید بر اجرای همگانی برجام 
در یک سال گذشته که ترامپ بر مسند ریاست جمهوری آمریکا تکیه زده، بیشترین کارشکنی ها برای ناکام گذاشتن برجام انجام داده است. در مقابل دیگر اعضای 1+5 همواره بر اجرای این توافق بین المللی از سوی همه طرف ها تاکید می کنند. 
فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که نقشی پر رنگی در دستیابی به توافق هسته ای داشت، در گزارش پایانی سال 2017 نوشت: سال سختی بود اما مانند دیگر سال ها، سال 2017 هم لحظات خوبی داشت. دستاوردهایی که ما با تعهد فراوان، انرژی بالا و به با کار گروهی خوب به آنها رسیدیم. مانند همه سال های جدید، تلاش کرده‌ام که 12 مورد را که برای من از سال گذشته به سال جدید منتقل شده‌ام را در فهرستی قرار دهم.
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می گوید: پس از اینکه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا تصمیم گرفت که توافق هسته‌ای با ایران را در کنگره تائید نکند، زمان دشواری برای چند جانبه‌نگری ایجاد شد. در سپتامبر گذشته نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد نشستی برگزار کردیم که من ریاست نشستی را که در مذاکرات شرکت کرده بودند بر عهده داشتم. در آن برنامه من بار دیگر اعلام کردم که ایران توافق هسته‌ای را اجرا کرده است و این موضوع را 9 بار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تائید کرده است.اتحادیه اروپا به عنوان قدرتی چندجانبه و قابل اعتماد برای اجرای توافق هسته‌ای از جانب همه طرف‌ها تلاش می‌کند. 

** اجرای کامل برجام؛ مهمترین خواسته کمیسیون اروپا
به جز حمایت همیشگی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیگر مقامات اروپایی به طور معمول از هر فرصتی برای تاکید پایبندی به توافق هسته ای تاکید می کنند. یان کلود یونکر رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در گفت و گو با روزنامه «تاگس شاو» آلمان به مسئله توافق هسته‌ای در ایران پرداخت و در پاسخ به این پرسش که آیا ما باید در این باره مجددا مذاکره کنیم گفت: خیر، ما بر این باوریم که این توافق هسته‌ای همانطور که منعقد شده باید به طور کامل اجرایی شود. ما هیچ ضرورتی برای بازنگری مجدد درباره آن نمی بینیم.
یونکر در ادامه این گفت و گو به رویکرد سیاست خارجی آمریکا و اروپا پرداخته و گفت: یک نقطه زمانی وجود نداشته است که سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا و اروپا کاملا روی خطی موازی و هم جهت بوده باشد. همواره اختلافات و اصطکاک هایی وجود داشته است.شمار این اختلافات در عرصه سیاست خارجی بین اروپا و آمریکا در سال های گذشته و بویژه سال گذشته افزایش داشته است. 
تارنمای «بلومبرگ» هم در گزارشی به تغییر فضای شورای امنیت علیه آمریکا اشاره کرد و نوشت: نیکی هیلی سفیر آمریکا در سازمان ملل خواستار تشکیل نشست اضطراری شورای امنیت در روز جمعه درباره وقایع اخیر ایران شد، اما این جلسه آنگونه که او برنامه ریزی کرده بود، پیش نرفت. نمایندگان بسیاری از کشورها از جمله فرانسه و انگلیس که متحد آمریکا هستند، در این نشست از فرصت پیش آمده برای دفاع از برجام و تاکید بر تعهد کشورشان به این توافق هسته ای استفاده کردند.

** برجام، محور گفت وگوی تلفنی روسای جمهوری ایران و فرانسه
سفر وزیر امور خارجه فرانسه به ایران برای دومین بار به تعویق افتاد اما روسای جمهوری ایران و فرانسه به صورت تلفنی با یکدیگر در ارتباط با موضواعت مختلفی گفت وگو کردند. حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران شامگاه سه شنبه دوازدهم دی ماه ضمن تبریک سال نو میلادی به دولت و ملت فرانسه، اظهار امیدواری کرد تا در سال جدید شاهد تعمیق و تحکیم روابط و همکاری های دوستانه و همه جانبه ایران و فرانسه باشیم.
در ارتباط با توافق هسته ای بین ایران و 1+5، رییس جمهوری با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در برجام به تعهدات خود در چارچوب مقررات و همکاری با آژانس پایبند است، افزود «برجام توافقی بین المللی و به نفع همه بوده و همه باید برای پابرجا ماندن این توافق تلاش کنیم.». 
روحانی با اشاره به اینکه برنامه های موشکی و دفاعی ایران هرگز ناقض قطعنامه های بین المللی نیست، تاکید کرد: سلاح ما برای دفاع از کشورمان است و هرگز نسبت به دستیابی به آنچه باید برای دفاع از کشورمان داشته باشیم، تردید نخواهیم کرد.
«امانوئل مکرون» رییس جمهوری فرانسه نیز در این تماس تلفنی با اشاره به اینکه فرانسه نسبت به اجرای برجام کاملا پایبند بوده و آن را به نفع صلح و ثبات بین المللی می داند، بر ضرورت ادامه گفت وگوها و رایزنی ها برای ایجاد ثبات و آرامش در منطقه و پایان دادن به ناآرامی ها در یمن، سوریه و عراق تاکید کرد.

** هشدار به تداوم توطئه های آمریکایی
بخشی از استراتژی دولت جمهوریخواه ایالات متحده از زبان «مایک پنس» معاون ترامپ انعکاس یافت. وی با تکرار اتهام زنی های پیشین واشنگتن علیه تهران از بررسی های ترامپ رئیس جمهوری این کشور درباره برجام خبر داد.
معاون رئیس جمهوری آمریکا در این مصاحبه گفت: ما بر این باوریم که تحریم ها علیه ایران اثربخش بوده اند و لذا رئیس جمهوری و دولت آمریکا خود را کاملاً متعهد به ادامه آن ها می دانند. ما اکنون با همکاری کنگره در حال کار بر تحریم های جدید هسته‌ ای و موشکی علیه ایران هستیم. همچنین به دنبال قانونی هستیم که جایگزین توافق هسته‌ای باشد.
وی در ادامه ادعا کرد: واقعیت این است که توافق هسته‌ای ایران از پایه و اساس ناقص بوده است که ایرانی ها می توانند پس از محدودیت 10 ساله، برنامه تسلیحات هسته‌ای خود را توسعه دهند. دونالد ترامپ اواسط ماه جاری در حال بررسی تصمیمی است که باید درباره تعلیق تحریم های ایران بگیرد.
همچنین مایک پنس ناآرامی های اخیر کشور را بهانه ای برای بیان سخنان ضد ایرانی و به چالش کشیدن برجام قرار داد. در نقطه مقابل سخنان معاون رییس جمهوری آمریکا، سر مقاله روزنامه «لس آنجلس تایمز» قرار داشت که نوشت: ترامپ و دیگر سیاستمداران آمریکایی باید مراقب باشند پیرامون تغییر نظام در ایران و لو غیرمستقیم هم حرفی نزنند، زیرا آمریکا قادر نیست و تمایلی هم ندارد با اقدام نظامی از تغییر حکومت ایران حمایت کند.
علاوه بر آن، این روزنامه با پرداختن به موضوع برجام و زمزمه‌هایی در زمینه این‌ که ترامپ از برجام خارج خواهد شد، ادامه داد «ترامپ باید برابر وسوسه‌هایی که شلوغی‌های حال حاضر ایران برای او ایجاد می‌کند تا بدین بهانه به توافق هسته‌ای لطمه بزند، مقاومت کند.» این مقاله با انتقاد از توئیت‌های پی در پی ترامپ درباره توافق هسته‌ای با ایران و برداشتن گام‌های افراطی در قبال ناآرامی های ایران نوشت: به یقین چنین کاری، واکنشی غیر مسئولانه است. توافق هسته‌ای به امنیت کل جهان چه در قبل و چه در حال حاضر کمک کرده است.

منبع ایرنا