وقوع زمین لرزه های زنجیره ای در ایران در یک ماه و نیم اخیر این شایعه را در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی و حقیقی دامن زده است که این زلزله ها با استفاده از امواج ' هارپ ' با اهداف سیاسی و غیرسیاسی رخ داده است .

گمانه زنی برای ارتباط دادن امواج هارپ با زمین لرزه های اخیر در حالی با گذشت زمان پررنگ تر می شود که متخصصان زمین شناسی و فناوری های مبتنی بر ساخت امواج این گمانه زنی ها را بی اساس دانسته و معتقدند که زمین لرزه های رخ داده طبیعی بوده و امواج هارپ قادر به ایجاد چنین زمین لرزه هایی نیست .
یک متخصص زلزله شناسی و استاد دانشگاه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : با توجه به قدرت نفوذ امواج هارپ ، زمین لرزه های اخیر ایران نمی تواند ناشی از این امواج باشد.
دکتر حمیدرضا توکلی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در بابل افزود : عمق کانونی زلزله های اخیر رخ داده در ایران حدود 15 تا 25 کیلومتر گزارش شده است ، در حالی که امواج هارپ توانایی نفوذ در چنین عمقی از زمین را ندارد تا بتواند در گسل های موجود لغزش ایجاد کند.
وی وقوع زمین لرزه های اخیر در ایران را با توجه به ویژگی های زمین شناسی طبیعی دانست و تاکید کرد : عده ای در فضای بعد از زلزله اخیر با اهداف مختلف به شایعاتی دامن می زنند که فاقد مبانی علمی است .
** هارپ ؛ بازمانده ای از جنگ سرد
اگر چه گمانه زنی در باره قابلیت نابودگری امواج هارپ با اعلام همگانی وجود این فناوری در دهه 90 میلادی همزاد است ، ولی شایعه پراکنی پیرامون نقش آن در ایجاد زلزله ، با زمین لرزه بزرگ ' هائیتی ' در سال 2010 گره خورده است .
زلزله هفت ریشتری هائیتی بر اساس آمارهای رسمی آن کشور بیش از 300 هزار قربانی داشت و از سوی سازمان ملل فاجعه بارترین حادثه در طول حیات این سازمان ارزیابی شد.
شاید ' هوگوچاوز ' رئیس جمهوری ونزوئلا که سه سال بعد از زلزله هائیتی به دلیل سرطان فوت کرد ، نخستین کسی بود که این تئوری را مطرح کرد که آمریکا با استفاده از امواج هارپ زمین لرزه هائیتی را ایجاد کرد و بعد از آن هم پس از هر زلزله ای در هر نقطه از دنیا طرفداران تئوری توطئه رد پای هارپ را پیگیری کردند .
' هارپ ' که برگرفته از حرف اول کلمات تشکیل دهنده عبارت انگلیسی ' High Frequency Active Auroral Research Program '
به معنای ' برنامه پژوهشی یونوسفر فعال با فرکانس بالا ' است ، اگر چه در سال ۱۹۹۳ برای بررسی و پژوهش در باره لایه یونوسفر با استفاده از امواج رادیویی تاسیس شد ، ولی سابقه آن به جنگ سرد میان آمریکا و شوروی بر می گردد.
آمریکا در دوران جنگ سرد پروژه هارپ را برای ردیابی زیردریائی های مجهز به سلاح اتمی شوروی ساخت . آمریکائی ها بر این تصور بودند که ارسال امواج هارپ در زیر دریا دیگر زیردریائی های اتمی شوروی نمی توانند از دید زیردریائی های آنان پنهان بمانند و به این ترتیب آنان قادر خواهند بود با وارد کردن ' ضربه اول ' به دشمن ، توان مقابله و پیش دستی را از آنها سلب کنند.
اگر چه فروپاشی شوروی کاربرد نظامی هارپ را در اعماق اقیانوس ها دفن کرد ، ولی کاربردهای علمی - تخیلی آن در عالم سینما و واقعیت از ساخت فیلم های مختلف هالیودی در باره پرتوهای مرگ و کنترل ذهن گرفته تا نصب مجموعه آنتن‌های آلومینیومی در 23 هزار متر مربع از مساحت آلاسکا ادامه یافت . 
** سناریو سازی تخیلی از زلزله ازگله 
زمین لرزه 21 آبان ماه امسال در منطقه ' ازگله ' استان کرمانشاه یک بار دیگر پای هارپ را به عنوان علت اصلی زلزله به این موضوع باز کرد و به یمن وجود شبکه های اجتماعی نقش آن را به زمین لرزه های کوچکتر مناطق دیگر کشور از جمله زمین لرزه کمتر از 6 ریشتری تهران و 3 و نیم ریشتری سوادکوه مازندران هم کشاند.
دکتر حمیدرضا توکلی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل است ، دانشگاهی که در سال های اخیر با جذب استادان بنام و تمرکز بر تحقیق و پژوهش در ارزیابی های علمی جهانی به یکی از پنج دانشگاه صنعتی برتر ایران تبدیل شده است .
توکلی دارای کارشناسی مهندسی عمران از دانشگاه علم و صنعت ایران ، کارشناسی ارشد مهندسی عمران گرایش مهندسی ژئوتکنیک از دانشگاه تربیت مدرس و دکترای مهندسی عمران گرایش مهندسی زلزله از پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله است .
مطالعات این عضو هیات علمی دانشگاه نوشیروانی بابل در زمینه رفتار مصالح خاکی و اثرات ساختگاهی متمرکز است و به همین دلیل از جمله معدود کارشناسانی است که صلاحیت اظهار نظر در باره ارتباط زلزله های اخیر ایران با هارپ را دارد.
توکلی که عنوان پژوهشگر و استاد نمونه سال ۹۳ دانشگاه نوشیروانی بابل را دارد و مجری پروژه های ریزپهنه بندی لرزه ای شهرستان بابل نیز بوده است ، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از این که موضوعات علمی توسط عده ای به ابزاری برای جذب مخاطب و پیگیری اهداف غیر علمی تبدیل می شوند گله کرد و گفت : کسانی که شایعاتی از این دست را پخش می کنند قطعا آگاهی دارند که این کارشان سبب ایجاد وحشت و هراس و تضعیف روحیه و همبستگی ملی می شود.
وی افزود : به طور قطع می گویم که ارتباط دادن زلزله های اخیر در ایران از جمله زلزله کرمانشاه ، کرمان ، تهران و غیر آن به هارپ شایعه ای بیش نیست.
توکلی با تاکید بر این که تکنولوژی هارپ توانایی ایجاد چنین زلزله هایی را ندارد ، توضیح داد : یکی از محورهایی که در این شایعات بر آن تاکید می شود این است که پس لرزه های متعدد را نشانه ای از طبیعی نبودن زمین لرزه می دانند در حالی که به لحاظ علمی پس لرزه بعد از زمین لرزه اصلی موضوعی طبیعی است و ادامه دار هم خواهد بود تا زمانی که آرامش به زمین بازگردد.
وی افزود : هیچ کس نمی تواند برای تعداد پس لرزه ها یا شدت زمین لرزه اصلی و پس لرزه ها آمار مشخص تعیین کند و بسته به جغرافیائی که زمین لرزه رخ داده و ساخت زمین شناسی منطقه و عوامل زمین شناسانه دیگر هم شدت زمین لرزه اصلی و تعداد پس لرزه ها متفاوت است .
این عضو هیات علمی دانشگاه نوشیروانی بابل گفت : این که اگر تا قبل از این در یک زمین لرزه ای بر فرض 150 پس لرزه ثبت شد به این معنا نیست که اگر تعداد پس لرزه ها در یک زمین لرزه دیگر بیشتر یا کمتر شد پس نتیجه گیری کنیم که طبیعی نبود و آن را به استفاده از تکنولوژی هارپ نسبت بدهیم . 
** گریز از واقعیت 
وی گفت : چنین شایعاتی فقط در کشورهایی مقبولیت عمومی دارد که می خواهند آسیب ها و خسارات وارده به علت زلزله را که ناشی از عدم رعایت اصول ایمنی سازه ها و عدم مدیریت صحیح بحران است ، به گردن دیگران بیندازند. 
توکلی افزود : به طور معمول در طی یک سال گذشته تاکنون چنین تعدادی از زلزله ها را در ایران شاهد بودیم ولی در دو سه ماه اخیر، تعداد زلزله ها افزایش یافت و آن هم به علت افزایش تنش های ناشی از حرکات صفحات تکتونیک اطراف ایران به خصوص صفحه تکتونیک شبه جزیره عربستان و هند که در پوسته سنگی ایران قرار دارد.
وی ادامه داد : این تنش ها در نقاط مختلف پوسته سنگی ایران از مقاومت سنگ پوسته بیشتر شده و دچار گسیختگی شده است که نتیجه آن آزاد شدن انرژی زیاد و ایجاد زلزله های اخیر بوده است. 
این استاد دانشگاه گفت : اگر زلزله های با شدت کم تا متوسط رخ دهد باید شکرگزار باشیم چرا که بالاخره انرژی ذخیره شده در پوسته سنگی فلات ایران باید آزاد شود و اگر پوسته زمین کشورمان زمان بیشتری برای ذخیره سازی انرژی داشته باشد زلزله شدیدتری را در آینده شاهد خواهیم بود.
وی افزود : از نگاه تخصصی باید گفت که وقوع زلزله هایی با بزرگی کم تا متوسط که باعث خسارت های جانی و مالی نشود مطلوب ماست چرا که با وقوع چنین زلزله هایی انرژی ذخیره شده در صفحه تکتونیک منطقه آزاد شده و لذا بنوعی احتمال ایجاد زلزله های شدید کاهش می یابد.
این متخصص زلزله شناسی با بیان اینکه نباید به شایعات دامن زد ، گفت : نباید بی جهت در مردم نگرانی ایجاد کنیم لذا تلاش کنیم که ایمنی سازه ها و مدیریت صحیح بحران در کشور به یک مطالبه عمومی و ملی تبدیل شود و سازه های مان را اصولی بسازیم تا در برابر زلزله های شدید مقاوم باشند .

منبع ایرنا