با اعلام انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس اشغالی و به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، ترامپ بار دیگر بی توجهی آشکار خود به قوانین الملل را نشان داده است موضوعی که حقوقدانان جهان عرب آن را نقض آشکار قطعنامه ها و قوانین بین المللی به شمار می آورند.

تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، یک اجماع جهانی درباره غیر قانونی بودن الحاق قدس شرقی به سرزمین های زیر کنترل رژیم صهیونیستی وجود دارد که شامل قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل نیز می شود دولت آمریکا با این حرکت و تصمیم، تعهدات قانونی خود را در به رسمیت نشناختن و کمک نکردن به یک وضع غیرقانونی نقض و کنوانسیون های ژنو را زیرپا گذاشت. 
از زمان اعلام تصمیم ترامپ و انعکاس این خبر در رسانه ها افزون بر انتقاد رهبران سیاسی جهان، سازمان و گروه های مختلف از این اقدام ترامپ، بسیاری حقوقدانان هم تصمیم ترامپ را در تضاد آشکار با قوانین بین الملل عنوان کرده اند. 
این گزارش در بردارنده برجسته ترین محور تحلیل هایی است که در رسانه های عربی درباره نادیده گرفتن مقررات نهادینه شده بین المللی درباره قدس اشغالی منتشر شده است. 

** ترامپ و نادیده گرفتن حقوق بین الملل 
روزنامه های «العربی الجدید» چاپ لندن، شبکه خبری «روسیا الیوم»، تارنمای «عرب 48» فلسطین با اشاره به تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس، دیدگاه حقوقدانان را در این زمینه بررسی کردند و این تصمیم را مخالف قوانین بین المللی به شمار آوردند. 
به نوشته روزنامه العربی الجدید، تصمیم دولت آمریکا مخالف با توافقنامه اوسلو و دیگر معاهدات میان کشورهای عربی و رژیم اسرائیل است. 
آمریکا با به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل جهت آسان سازی حاکمیت این رژیم در شرق قدس اشغالی تلاش می کند. تصمیم دولت آمریکا با حقوق قانونی مردم فلسطین در تضاد است. این موضوع سبب می شود مردم فلسطین نتوانند با برپایی کشوری مستقل با مرکزیت قدس سرنوشت خود را رقم زنند. 
«محمد شلالده» استاد حقوق دانشگاه قدس در این زمینه به روزنامه العربی الجدید گفت همه اقدامات رژیم اسرائیل به عنوان رژیم اشغالگر در قدس باطل است و بر پایه توافقنامه لاهه و توافق چهارم ژنو در سال 1949 این تصمیم هیچ ترتیب اثری ندارد. رژیم اشغالگر نمی تواند هیچ یک از حقوق و آثار مردم فلسطین در حق حاکمیت را از بین برد و حق انتقال حاکمیت قدس به این رژیم داده نشده است. 
این کارشناس افزود: آمریکا در قطعنامه های سازمان ملل در این زمینه نقش داشته است و به برخی از این قطعنامه ها رای مثبت داده و از حق وتو استفاده نکرده است. قوانین بین الملل تغییر نخواهد کرد و از قطعنامه های شورای امنیت چشم پوشی نخواهد شد. واشنگتن نمی تواند قوانین بین الملل و قطعنامه های شورای امنیت را تغییر دهد. واشنگتن در برخی از توافقنامه های بین الملل مانند توافق رم، پرتوکل الحاقی ژنو در سال 1977، توافق نامه سال 1899 لاهه، توافقنامه چهارم ژنو و پرتوکل الحاقی نخست سال 1977 طرف مهمی نبود. 
به نوشته العربی الجدید، شلالده معتقد است تصمیم آمریکا مخالف با قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل متحد و شورای امنیت درباره سرزمین های اشغال شده و از جمله قدس است. این تصمیم مخالف با توافقنامه اسلو است که میان سازمان آزادی بخش فلسطین و اسرائیل منعقد شده است. 
تصمیم آمریکا در واقع به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل است و این تصمیم، تلاشی برای تقویت قوانین رژیم اسرائیل است که قدس را به عنوان پایتخت همیشگی رژیم اسرائیل می داند. 
تصمیم آمریکا مخالف با منشورهای سازمان ملل و قوانین بین الملل است که به اشغال سرزمین دیگر کشورها از راه قدرت و استفاده از قدرت در روابط بین الملل مخالف است. تصمیم آمریکا مخالف با قطعنامه ای است که در 29 نوامبر سال 1947 درباره تقسیم سرزمین ها و بر پایی دو دولت یهودی و فلسطینی تصویب شده است. در این قطعنامه به قدس وضعیت ویژه ای در زیر قیمومیت سازمان ملل داده شده است. 
به نوشته شبکه خبری روسیا الیوم، «حناعیسی» استاد حقوق بین الملل گفت: انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس به مفهوم اعتراف به قرار دادن قدس در زیر کنترل رژیم اسرائیل است و این با قطعنامه های شورای امنیت و رای دادگاه لاهه در تضاد است. 
تصمیم ترامپ با قطعنامه شماره 478 که در سال 1980 میلادی تصویب شده در تضاد است. به موجب آن قطعنامه قرار شد کشورهایی که در قدس هیات های دیپلماتیک دارند این هیات ها را از این شهر خارج سازند. 
به نوشته شبکه روسیا الیوم، «فادی شراکة» کارشناس حقوق بین الملل، انتقال سفارت آمریکا به قدس را حمله به سرزمین های اشغال شده و تقویت روند شهرک سازی و اشغال سرزمین های فلسطین به شمار آورد. 
او تاکید کرد بر پایه قوانین سازمان ملل انتقال سفارت تنها باید با موافقت دولت فلسطین صورت گیرد. اما آمریکا این موضوع را نادیده گرفته است و با فلسطینی ها درباره این موضوع مشورت نکرده و فقط به مشورت به اسرائیلی های بسنده کرده است. 
به نوشته تارنمای عرب 48، نهادهای حقوقی و جامعه مدنی، تصمیم ترامپ برای انتقال پایتخت رژیم اسرائیل از تل آویو به قدس را مخالفت آشکار با قوانین بین المللی می دانند. 
در بیانیه ای که به امضای ده ها نهاد عربی رسیده است اظهارات و اقدامات رئیس جمهوری آمریکا به منزله نقش او در دو جنایت بین المللی است. نخست جنایت حمله به کشور فلسطین که او تلاش می کند از الحاق سرزمین های فلسطین به سرزمین اشغال شده فلسطین حمایت کند. دوم اینکه او در جنایت شهرک سازی در کرانه باختری و شهر قدس نقش دارد. 
تصمیم ترامپ با قطعنامه های شورای امنیت در تعارض است. برجسته ترین این قطعنامه ها، قطعنامه شماره 476، 478 است که در سال 1980 به تصویب رسیده است. این اقدام ترامپ با بسیاری قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل درباره حقوق مردم فلسطین در قدس هم مخالف است که برجسته ترین آنها قطعنامه شماره 303 و 2253 است. 
همچنین این تصمیم به منزله نادیده گرفتن آشکار رای مشورتی دادگاه بین الملل درباره دیوار حائل است که در آن آمده است همه سرزمین هایی که رژیم اسرائیل در سال 1967 کنترل آنها را بر عهده گرفت سرزمین های اشغال شده به شمار می روند. همچنین این تصمیم ترامپ با تعدادی از قطعنامه هایی که سازمان یونسکو تصویب کرده که در آنها بر حقوق مردم فلسطین درباره قدس و مقدسات آن تاکیده شده در تعارض است. 
اقدام رئیس جمهوری آمریکا به منزله درخواست پیاده کردن قانون جنگل و زیر پاگذاشتن همه سیستم قوانین بین الملل و مشروعیت بخشیدن به سیاست جنایت های رژیم اسرائیل است که به تاریخ، شرایط کنونی، آینده و کرامت مردمان لطمه وارد می کند. 
در این زمینه «انیس قاسم» کارشناس حقوق بین الملل گفت سازمان ملل با همه دستگاه های آن از جمله مجمع عمومی، شورای امنیت، شورای اقتصادی و اجتماعی، یونسکو، دیوان دادگستری بین المللی در تصمیم ها و قطعنامه ها با قدس شرقی به عنوان سرزمین اشغال شده برخورد کرده اند و رژیم اسرائیل را اشغالگر به شمار آورده اند. دولت های آمریکا هم در تدوین و تصویب برخی از این قطعنامه ها نقش داشتند و برخی دیگر را وتو کردند. 
انیس قاسم گفت: سیاست آمریکا از سال 1967 ثابت بوده است و با قدس شرقی به عنوان سرزمینی اشغال شده برخورد می کرد و این موضوع در همه بیانیه های رسمی روسای جمهوری آمریکا و وزیران امور خارجه این کشور و نمایندگان این کشور در سازمان ملل آشکار است. از این رو، تصمیم ترامپ نه تنها قوانین و قطعنامه های سازمان ملل را نادیده می گیرد، بلکه او اصول سیاست خارجی آمریکا را هم در این زمینه زیر پا گذاشته است. 

**سازوکارهای لازم برای رویارویی با تصمیم پوچ ترامپ 
نشریه «التحریر» مصر و روزنامه العربی الجدید با اشاره به پوچ و باطل بودن تصمیم ترامپ و پیامدهای آن، راهکار لازم برای رویارویی با این تصمیم را مورد توجه قرار دادند. 
به نوشته نشریه التحریر، «عبدالعاطی شتیوی» استاد حقوق بین الملل گفت: شهر قدس در سال 1967 به دست رژیم اسرائیل اشغال شد و از آن زمان تاکنون در زیر اشغال این رژیم است. 
برپایه قوانین بین الملل مقامات رژیم اشغالگر باید به قوانین مهم و آشکاری پایبند باشد. آنها باید از آثار تاریخی و دینی قدس محافظت کنند و برای تغییر مکان های اشغال شده تصمیم های اداری و قضایی نگیرند و آثار دینی، فرهنگی و تاریخی این شهر را ویران نسازند و از مردمی که در سرزمین های اشغال شده به سر می برند، محافظت کنند. عمل به این مسائل برپایه تصمیم های سازمان ملل مجمع و عمومی آن و توافق نامه های ژنو در سال 1949 لازم است. 
این استاد حقوق بین الملل اظهار کرد: تصمیم آمریکا برای انتقال سفارت این کشور از تل آویو به قدس به سال 1995 بر می گردد. در این سال کنگره آمریکا، قانونی را برای انتقال سفارت آمریکا به قدس صادر کرد. این قانون از سال 1995 تاکنون به حالت تعلق در آمد و روسای جمهوری آمریکا هر 6 ماه یکبار این قانون را تعلیق می کردند تا اینکه دونالد ترامپ تصمیم گرفت این قانون را اجرایی سازد. 
وی افزود: در صورتی که رئیس جمهوری آمریکا تصمیم انتقال سفارت آمریکا به قدس را عملی سازد این به منزله به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل است و این موضوع سبب می شود دیگر کشورهای جهان هم از آمریکا تبعیت کنند. در این صورت آمریکا با نادیده گرفتن قوانین بین المللی و مشروعیت بخشی به رژیم اشغالگر نقش میانجیگری و شریک در روند صلح بازی را از دست می دهد. 
این استاد حقوق بین الملل تصریح کرد: برای رویارویی با تصمیم ترامپ باید اتحادیه عرب و سازمان کنفرانس اسلامی سکوت را کنار گذارند. آنها برای جلوگیری از اجرایی شدن این تصمیم با استفاده از همه ابزارهای فشار به مسوولیت حقوقی، قانونی و تاریخی خود عمل کند. این دو سازمان دارای سازوکارهای حقوق بین الملل هستند. برجسته ترین گام حقوقی در این زمینه درخواست از شورای امنیت برای برگزاری نشستی فوق العاده برای بررسی این موضوع است که به طور مستقیم صلح و امنیت بین اللمل را تهدید می کند. 
این استاد گفت: در صورت شکست در شورای امنیت به دلیل استفاده آمریکا از حق وتو باید این موضوع را از سوی مجمع عمومی پیگیری کرد. در این صورت مجمع عمومی سازمان ملل از دادگاه بین المللی درباره مسوولت آمریکا درباره نادیده گرفتن قوانین و هدف های سازمان ملل نظر مشورتی می خواهد. 
به نوشته روزنامه العربی الجدید، «رزق شقیر» کارشناس حقوق بین الملل هم معتقد است تصمیم ترامپ درباره اعتراف قدس به عنوان پایتخت رژیم اشغالگر و انتقال سفارت آمریکا به این شهر هیچ تاثیردرباره اوضاع حقوقی این شهر در جهان ندارد. تصمیم آمریکا اشتباه و مخالف با حقوق بین الملل و مجمع عمومی سازمان ملل و شورای امنیت است. 
همه این نهاد تاکید کرده اند که از نظر حقوقی به قدس به عنوانی سرزمینی اشغال شده می نگرند و تدابیر اتخاذ شده از سوی رژیم اسرائیل در این شهر به ویژه پس از ملحق کردن آن پس از سال 1967 به سرزمین های اشغال شده از نظر حقوقی باطل و مخالف قوانین بین الملل است.

منبع ایرنا