علم شیمی در کنار دو رشته ریاضی و فیزیک به عنوان علوم پایه تعریف شده است و آموزش آن همزمان با دو رشته یادشده در مقاطع تحصیلی مختلف انجام می ­پذیرد. شیمی یکی از علومی است که همواره در زندگی بشر دخالت کامل داشته و دارد و با توسعه فناوری و تمدن، دخالت آن در شئون مختلف زندگی نیز زیادتر می­ شود.
شیمی و مهندسی شیمی با فرهنگ و باورهای دینی ما نیز پیوندهای متعددی دارد. در قرن هشتم میلادی، جابر بن حیان که او را پدر علم شیمی نیز می‌نامند، از شاگردان امام جعفر صادق (ع) بوده است. تحقیقات او بر خلاف کیمیاگران یونانی و مصری که بیشتر تنها در ذهن خود به تفکر می‌پرداختند، در آزمایشگاه صورت می‌گرفت. محمد زکریای رازی نیز با به‌کارگیری آزمایشگاه مدرن و طراحی و توصیف بیش از بیست ابزار آزمایشگاهی که برخی از آن‌ها هم ‌اکنون نیز کاربرد دارند، بنیان مستحکم برای شیمی مدرن بنا کرد.
در ایران نیز، این رشته قدمتی دیرینه دارد. دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران با فارغ التحصیل نمودن اولین دانش آموخته خود در سال ۱۳۱۴ به عنوان اولین دانشکده مهندسی شیمی در ایران پا به عرصه فعالیت گذاشت. در سال ۱۳۱۳، دانشگاه تهران تأسیس شد و رشته مهندسی شیمی یکی از رشته‌های ارائه شده در دانشکده فنّی بود. در سال ۱۳۳۶، دانشگاه صنعتی امیرکبیر تأسیس شد و در رشته مهندسی شیمی و برای یک دوره چهار ساله به پذیرش دانشجو اقدام کرد. پس از این دو دانشگاه، دانشگاه شیراز و پس از آن در سال ۱۳۴۵ دانشگاه صنعتی شریف این رشته را راه اندازی کردند. در سال‌های بعد، دوره کارشناسی ارشد و در برخی دانشگاه‌ها دوره دکتری مهندسی شیمی نیز راه اندازی شد.
مهندسی شیمی شاخه­ای از علوم مهندسی است که با طراحی، ساخت و بهره برداری از فرآیندها و کارخانجات مرتبط با صنایع شیمیایی درگیر است. منظور از صنایع شیمیایی آن دسته از صنایع هستند که در آنها تغییری شیمیایی، فیزیکی یا بیولوژیک، مواد خام را به محصولات با ارزش صنعتی تبدیل می کنند.
مهندسی شیمی نوین، گستره‌ای فراتر از مهندسی فرایند را در بر می‌گیرد. هدف اصلی مهندسی شیمی استفاده از دانش فیزیک و ریاضیات در خلق مواد و محصولات بهتر برای دنیای امروز است. امروزه مهندسین شیمی علاوه بر فرایندهای تولید مواد اولیه پایه، بلکه در توسعه و تولید محصولات با ارزش و متنوع شرکت دارند. این محصولات شامل مواد ویژه و کارآمد برای صنایعی همچون تجهیزات پالایشگاهی، هوافضا، خودروسازی، پزشکی، صنایع الکترونیک، کاربردهای محیط زیست و صنایع نظامی است. به عنوان مثال‌هایی از این محصولات می‌توان به الیاف، منسوجات و چسب‌های بسیار قوی، مواد زیست‌ سازگار و داروهای جدید اشاره کرد. امروزه مهندسی شیمی ارتباطی تنگاتنگ با علوم زیست‌شناسی، مهندسی پزشکی و اغلب شاخه‌های مهندسی دارد.
تاریخچه کهن این حوزه از دانش و صنعت در کشور ما و گستردگی و تاثیر آن در صنایع مختلف مادر و کاربردی، وجود و فعالیت واحدهای تولیدی و بازرگانی در حوزه صنایع شیمیایی و آزمایشگاهی، برگزاری نمایشگاهی را با موضوع یادشده ضروری می­نمایاند. ایران به عنوان یکی از کشورهای دارنده صنایع متنوع و پیشرو در منطقه شناخته شده و دارای ظرفیتهای مختلفی در حوزه­های مختلف صنعتی است که از آن جمله می­توان به صنایع نفت، گاز و پتروشیمی؛ معدنی؛ دارویی؛ غذایی؛ پزشکی؛ نساجی؛ نظامی و ... اشاره کرد که در کلیه این حوزه ­ها، صنایع شیمیایی و آزمایشگاهی، نقش موثری را ایفا می­نماید.
در کلیه واحدهای صنعتی فوق­ الاشاره که به نحوی متاثر از صنایع فرایندی هستند، آزمایشگاههای شیمی به عنوان گذرگاه کنترل کیفیت و مرجع تایید یا عدم تایید محصولات به شمار می­آید.
از طرفی، این حوزه از دانش در اولویت­های سرمایه گذاری کشور قرار گرفته است. بنا به گزارشات منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، 322 اولویت سرمایه گذاری برای کشور در سال 1394 در حوزه ­های ذیل تعریف شده است:

• تجهیزات پزشکی (40 عنوان)
• کانی غیرفلزی (30 عنوان)
• صنایع شیمیایی (29 عنوان)
• فلزات و مصنوعات فلزی (26 عنوان)
• ماشین ­سازی و تجهیزات (25 عنوان)
• نساجی و پوشاک (23 عنوان)
• صنایع پلیمری (22 عنوان)
• برق و الکترونیک (21 عنوان)
• خودرو و نیرو محرکه (20 عنوان)
• پتروشیمی و پالایشگاه (19 عنوان)
• صنایع سلولزی (14 عنوان)
• صنایع دارویی (13 عنوان)
• تجارت (12 عنوان)
• صنایع غذایی (9 عنوان)
• فلزی و لوازم خانگی (8 عنوان)
• اکتشاف (6 عنوان)
• استخراج (4 عنوان)