روغن دی بی پی (DBP)

دی بوتیل فتالات با نام انگلیسی Dibuthyl Phthalate و با علامت اختصاری DBP شناخته می شود. دی بوتیل فتالات مایعی روغنی، شفاف، بی رنگ، بدون بو و با طعمی تلخ است. نمونه های تجاری DBP اغلب زرد رنگ می باشد. دی بوتیل فتالات با اکثر حلالهای آلی و روغنها انحلال پذیر است اما در آب تقریباً انحلال پذیر نمی باشد.

دی بوتیل فتالات از طریق واکنش -nبوتانول با آنیدرید فتالیک تولید می شود. DBP با سایر نرم کننده های مونومر که معمولاً در پی وی سی استفاده می شود سازگار بوده و اغلب در ترکیب با این نرم کننده ها به عنوان ماده کمکی ژل ساز استفاده می شود، چرا که به دلیل فراریت بالا به تنهایی قابل استفاده نمی باشد.

دی بوتیل فتالات یک استر است که مانند سایر استرها، با اسیدها واکنش می دهد تا گرما را همراه با الکل و اسید آزاد کند. DBP پلیمریزه نمی شود.

موارد استفاده

دی بوتیل فتالات (DBP) ترکیبی آلی است که به دلیل سمیت کم و دامنه وسیع مایع، معمولاً به عنوان نرم کننده مورد استفاده قرار می گیرد. کاربرد اولیه از دی بوتیل فتالات به عنوان نرم کننده در امولسیون های پلی وینیل استات است.

همانطور که در بالا ذکر شد، DBP در ترکیب با سایر نرم کننده ها در کاربردهای پی وی سی برای افزایش انعطاف پذیری و کارایی مورد استفاده قرار می گیرد. دی بوتیل فتالات همچنین در فایبرگلاس و لاستیک نیز یافت می شود.

DBP نرم کننده مهمی است که اجازه می دهد تا پلاستیک های عمده مهندسی مانند PVC مورد استفاده قرار گیرد. این پی وی سی اصلاح شده به طور گسترده ای در لوله کشی برای حمل فاضلاب و سایر مواد خورنده استفاده می شود.

دی بوتیل فتالات در تولید لوازم مختلف، استفاده های متعددی دارد به عنوان مثال، در تولید پرده های دوش، بارانی، بسته بندی مواد غذایی و لوازم داخلی اتومبیل.

DBP در تولید مواد دفع کننده حشرات و به عنوان حلال در روغن عطر و رزین ها استفاده می شود. از دی بوتیل فتالات می توان به عنوان نرم کننده در لاک های نیتروسلولزی، الاستومرها، مواد منفجره، لاک ناخن و پیشران های جامد موشک استفاده کرد. از دیگر موارد استفاده از DBP می توان به فیکساتور (تثبیت کننده) عطر، نرم کننده پارچه و منسوجات، مواد افزودنی شیشه های ایمنی، جوهر چاپ و چسب اشاره کرد.

دی بوتیل فتالات همچنین در تعدادی از فرآیندهای شیمیایی، به عنوان ماده واسطه برای تولید مواد شیمیایی دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

موارد ایمنی

خطر اصلی DBP تهدید برای محیط زیست است. برای جلوگیری از گسترش دی بوتیل فتالات به محیط زیست باید اقدامات فوری انجام گیرد. از آنجا که دی بوتیل فتالات مایع است، می تواند به راحتی در خاک نفوذ کرده و آبهای زیرزمینی و جریانهای آب مجاور را آلوده نماید. DBP قابل اشتعال بوده اگرچه به سختی شعله ور می شود.

حمل و نقل و شرایط نگهداری

دی بوتیل فتالات باید در محفظه های در بسته و در مکانی خشک و خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود. دمای مطلوب ذخیره سازی DBP بین 2 تا 8 درجه سانتی گراد است. از قرار گرفتن دی بوتیل فتالات در معرض اکسیدکننده ها و بازهای قوی خودداری نمائید زیرا این امر ممکن است باعث واکنش گرمازای شدیدی شود.

DBP توانایی تولید بارهای الکترواستاتیک را دارد. پس از باز شدن، محفظه های دی بوتیل فتالات را به دقت بسته و برای جلوگیری از نشت DBP، محفظه ها را در حالت عمودی نگهداری نمائید. ماندگاری دی بوتیل فتالات یک سال پس از تاریخ تولید می باشد.

پرسش و پاسخ در مورد روغن دی بی پی (DBP)

 ۱. روغن دی بی پی (DBP) چیست؟

پاسخ: دی بوتیل فتالات (DBP) مایعی روغنی، شفاف، بی‌رنگ و بدون بو است که به‌عنوان نرم‌کننده در صنایع مختلف، به‌ویژه در تولید PVC و محصولات پلاستیکی استفاده می‌شود.

۲. روغن DBP چگونه تولید می‌شود؟

پاسخ: DBP از طریق واکنش ن بوتانول با آنیدرید فتالیک تولید می‌شود.

۳. کاربردهای اصلی روغن DBP چیست؟

پاسخ: DBP به‌عنوان نرم‌کننده در امولسیون‌های پلی وینیل استات، فایبرگلاس، لاستیک، و همچنین در تولید پرده‌های دوش، بسته‌بندی مواد غذایی، و لوازم داخلی اتومبیل استفاده می‌شود.

۴. مزایای استفاده از روغن DBP چیست؟

پاسخ: DBP به دلیل سمیت کم و قابلیت انحلال در اکثر حلال‌های آلی، به‌عنوان نرم‌کننده مؤثر در PVC و سایر محصولات پلاستیکی شناخته می‌شود و انعطاف‌پذیری و کارایی این محصولات را افزایش می‌دهد.

۵. آیا روغن DBP سمی است؟

پاسخ: DBP دارای خطرات زیست‌محیطی است و می‌تواند به‌آسانی به خاک و آب‌های زیرزمینی نفوذ کند. بنابراین، استفاده و نگهداری آن باید با احتیاط انجام شود.

۶. شرایط نگهداری روغن DBP چگونه است؟

پاسخ: روغن DBP باید در محفظه‌های دربسته و در دمای بین ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. همچنین باید از قرار گرفتن آن در معرض اکسیدکننده‌ها و بازهای قوی خودداری کرد.

۷. آیا روغن DBP در آب حل می‌شود؟

پاسخ: خیر، دی بوتیل فتالات تقریباً در آب حل نمی‌شود و با اکثر حلال‌های آلی سازگار است.

۸. آیا روغن DBP قابل اشتعال است؟

پاسخ: بله، DBP قابل اشتعال است، اگرچه به‌سختی شعله‌ور می‌شود. باید از نگهداری آن در مکان‌های گرم و در معرض شعله جلوگیری کرد.

۹. چه اقداماتی برای حمل و نقل روغن DBP باید انجام شود؟

پاسخ: در هنگام حمل و نقل DBP، باید از تجهیزات ایمنی استفاده شود و محفظه‌ها باید به‌دقت بسته و در حالت عمودی نگهداری شوند تا از نشت جلوگیری شود.

۱۰. ماندگاری روغن DBP چقدر است؟

پاسخ: ماندگاری دی بوتیل فتالات یک سال پس از تاریخ تولید است، بنابراین باید از استفاده از آن پس از تاریخ انقضا خودداری شود.