ایزوپروپیل الکل (IPA)

ایزو پروپیل الکل با نام انگلیسی Isopropyl Alcohol و با علامت اختصاری IPA که با نام ایزو پروپانول نیز شناخته می شود، یک ترکیب شیمیایی فرار، بی رنگ، قابل اشتعال، به صورت مایع، با بویی تند و دارای خاصیت ضد عفونی کنندگی می باشد. ایزو پروپیل الکل می تواند آزادانه با آب یا اتانول مخلوط شود. بخارات IPA از هوا سنگین تر بوده و به میزان بسیار کمی باعث تحریک چشم، بینی و گلو می شود.

ایزو پروپیل الکل در گرید ها (خلوص) مختلف (99، 88، 80 و 70 درصد) موجود می باشد. متداول ترین گرید، ایزو پروپیل الکل 99 درصد (بدون آب) و ایزو پروپیل الکل 70 درصد است که با 30 درصد آب دی یونیزه شده رقیق می شود.

ایزو پروپیل الکل اصولاً با ترکیب آب و پروپان در یک واکنش هیدراسیون یا با هیدروژنه کردن استون تولید می گردد. برای فرآیند هیدراسیون دو روش وجود دارد و در هر دو فرآیند ایزو پروپیل الکل باید از طریق فرآیند تقطیر، از آب و سایر محصولات جانبی جدا شود.

هیدراتاسیون غیر مستقیم

هیدراسیون غیر مستقیم به پروپن با اسید سولفوریک واکنش می دهد تا مخلوطی از استرهای سولفات تشکیل دهد. در این فرآیند می توان از پروپن با کیفیت پائین استفاده کرد.

هیدراسیون مستقیم

هیدراسیون مستقیم به پروپن و آب، در فاز گاز یا مایع، در فشار بالا در حضور کاتالیزورهای جامد یا اسیدی، واکنش نشان می دهد. این نوع فرآیند معمولاً به پروپیلن با خلوص بالاتری (بیش از 90 درصد) نیاز دارد.

ایزو پروپیل الکل با محتوای آب کم، محصولی بسیار آب دوست است. ایزو پروپیل الکل به دلیل نقطه ی جوش پائین در آب، اتانول، اتر و کلروفرم قابل حل می باشد. ایزو پروپیل الکل اتیل سلولز، پلی وینیل بوتیرال، بسیاری از روغن ها، آلکالوئیدها ، صمغ ها و رزین های طبیعی را در خود حل می کند. اگرچه ایزو پروپیل الکل می تواند اکثر حلال های آلی و ترکیبات غیر قطبی را در خود حل کند، اما در محلول های حاوی نمک هیچ نوع حلالیتی ندارد.

موارد استفاده:

ایزو پروپیل الکل در ساخت طیف گسترده ای از مواد شیمیایی صنعتی و خانگی مانند استون و مشتقات آن کاربرد داشته و به عنوان حلال نیز مورد استفاده قرار می گیرد.IPA  یک ماده رایج در تولید مواد شیمیایی مانند ضد عفونی کننده ها و مواد شوینده می باشد. ایزو پروپیل الکل با درجه خلوص بالا برای تمیز کردن لوازم نیمه هادی و ال سی دی ها استفاده می شود.

IPA در صنعت چاپ کاربرد بسیار بالایی دارد و همچنین در ساخت محصولات آرایشی، محصولات مراقبت از پوست و مو، داروها، عطرها، فرمولاسیون لاک الکل، محلول های رنگ، ضد یخ، صابون و شیشه پاک کن مورد استفاده قرار می گیرد.

شرایط نگهداری:

ایزو پروپیل الکل باید به دور از گرما، شعله یا جرقه نگهداری شود. IPA را در فضای بسته و در مکانی با تهویه مناسب، و با تجهیزات الکتریکی و روشنایی ضد انفجاری نگهداری کرده، به طوری که هیچ گونه تماسی با عوامل اکسید کننده قوی نداشته باشد.

تقطیر ایزو پروپیل الکل بر روی منیزیم باعث تشکیل پراکسید می گردد، که مقادیر بالای آن ممکن است منجر به وقوع انفجار گردد. ایزو پروپیل الکل ماده ای تحریک کننده برای پوست می باشد، در نتیجه پوشیدن دستکش محافظ توصیه می گردد.

سوالات متداول

1. ایزوپروپیل الکل چیست و چه کاربردهایی دارد؟

• پاسخ: ایزوپروپیل الکل یا الکل ایزوپروپیل یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی (CH₃)₂CHOH است. این ماده به دلیل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی قوی، به عنوان یک ضدعفونی‌کننده عمومی، حلال برای انواع رزین‌ها، روغن‌ها، و آلکالوئیدها، و همچنین به عنوان واسطه در سنتزهای شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صنایع الکترونیک نیز برای تمیز کردن قطعات الکترونیکی کاربرد فراوانی دارد.

2. خلوص ایزوپروپیل الکلتان چقدر است؟

• پاسخ: خلوص ایزوپروپیل الکل ما معمولاً حداقل 99.8 درصد است. اما بسته به نیاز مشتری، می‌توانیم خلوص‌های بالاتر را نیز ارائه دهیم.

3. ایزوپروپیل الکل برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

• پاسخ: کاربردهای ایزوپروپیل الکل بسیار گسترده است. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن عبارتند از:
  • ضدعفونی کردن پوست و سطوح
  • تمیز کردن قطعات الکترونیکی
  • حلال برای انواع رزین‌ها، روغن‌ها و آلکالوئیدها
  • واسطه در سنتزهای شیمیایی
  • تولید محصولات آرایشی و بهداشتی

4. آیا ایزوپروپیل الکل قابل اشتعال است؟

• پاسخ: بله، ایزوپروپیل الکل یک ماده قابل اشتعال است. بنابراین باید دور از حرارت، جرقه و شعله نگهداری شود.

5. آیا ایزوپروپیل الکل سمی است؟

• پاسخ: بلعیدن ایزوپروپیل الکل سمی است و می‌تواند باعث مسمومیت شود. همچنین تماس طولانی مدت با پوست می‌تواند باعث تحریک و خشکی پوست شود. بنابراین هنگام کار با این ماده باید از دستکش و عینک ایمنی استفاده کرد.

6. آیا ایزوپروپیل الکل برای ضدعفونی کردن سطوح بیمارستانی مناسب است؟

• پاسخ: بله، ایزوپروپیل الکل به دلیل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی قوی، برای ضدعفونی کردن سطوح بیمارستانی، تجهیزات پزشکی و ابزارآلات جراحی بسیار مناسب است.

7. تفاوت ایزوپروپیل الکل با اتانول چیست؟

• پاسخ: هر دو ایزوپروپیل الکل و اتانول الکل هستند اما ساختار شیمیایی متفاوتی دارند. ایزوپروپیل الکل کمی قوی‌تر از اتانول است و سرعت تبخیر بالاتری دارد. همچنین ایزوپروپیل الکل بیشتر به عنوان حلال و ضدعفونی‌کننده استفاده می‌شود در حالی که اتانول بیشتر در تولید نوشیدنی‌های الکلی و به عنوان حلال استفاده می‌شود.

8. بسته‌بندی ایزوپروپیل الکل به چه صورت است؟

• پاسخ: ایزوپروپیل الکل در بشکه های 160 کیلوگرمی بسته‌بندی شده است.

9. آیا امکان خرید نمونه برای آزمایش وجود دارد؟

• پاسخ: بله، برای ارزیابی کیفیت محصول، امکان ارسال نمونه‌ وجود دارد.