سیکلوهگزانون (ریتاردر) (CYC)

سیکلو هگزانون با نام انگلیسیCyclohexanone  و با علامت اختصاری CYC با نام های دیگری ازجمله کتوسیکلوهگزان، آنون، کتوهگزامتیلن نیز شناخته می شود. سیکلو هگزانون مایعی شفاف، بی رنگ یا به رنگ زرد روشن با تحریک پذیری قوی و نقطه جوش بالاست.

 CYC حلالی با میزان فراریت متوسط است که در آب به میزان اندکی حل پذیر بوده اما با حلالهای ارگانیک معمولی قابل مخلوط شدن می باشد. سیکلو هگزانون ماده اولیه فرایند سنتز است.

مولکول سیکلو هگزانون از یک مولکول حلقوی شش کربنی با یک گروه عاملی کتون تشکیل شده است. این مایع روغنی بی رنگ دارای بویی مشابه بوی استون است. سیکلو هگزانون خالص در نتیجه اکسیداسیون ممکن است زرد رنگ باشد. سالانه میلیاردها کیلوگرم سیکلو هگزانون، عمدتاً به عنوان ماده تشکیل دهنده ی نایلون تولید می گردد.

روش تولید:

سیکلوهگزانون با اکسیداسیون سیکلوهگزان در هوا و به طور معمول با استفاده از کاتالیزور کبالت تولید می شود. این فرآیند، سیکلوهگزانول را تشکیل می دهد و این مخلوط، با نام روغن الکل کتون، ماده ی اولیه تولید آدیپیک اسید است. این فرآیند اکسیداسیون شامل رادیکال ها و واسطه گری هیدروپراکسید است. در برخی موارد، سیکلوهگزانول خالص، که از طریق هیدراسیون سیکلوهگزان بدست می آید، پیش ماده می باشد.

از طرف دیگر، CYC می تواند با هیدروژناسیون جزئی فنل تولید شود. این فرآیند همچنین می تواند به گونه ایی تنظیم شود تا به تشکیل سیکلوهگزانول بیانجامد. سيكلو هگزانون با استفاده از روش آزمايشگاهي، از اكسيداسيون سیکلوهگزانول با اكسيد كروميك نیز قابل تهيه می باشد.

موارد استفاده:

سیکلو هگزانون یک ماده شیمیایی مهم صنعتی است زیرا یک ماده واسطه شیمیایی است که در تولید مولکولهای خاص مورد استفاده قرار می گیرد. در حقیقت، مصرف سیکلوهگزانون تقریباً به طور کامل با صنعت نایلون با مشتقات آن برای تولید آدیپیک اسید و کاپرولاکتام که مواد تشکیل دهنده ی نایلون هستند مرتبط می باشد. تا 70٪ از كاپرولاكتام مصرفی جهان بوسیله سیكلو هگزانون تولید می شود.

سایر مشتقات سیکلو هگزانون برای سنتز محصولات دارویی، رنگ ها، علف کش ها، سموم دفع آفات، نرم کننده ها، رنگ و پوشش، چسب، لاک الکل، گریس، موم و محصولات با پوشش چرمی مورد استفاده قرار می گیرد.

از سیکلوهزانون همچنین می توان به عنوان جوهر چاپ، لاک ناخن، رزین مصنوعی، فیبر مصنوعی، حلال و رقیق کننده لاستیک مصنوعی استفاده کرد.

حمل و نقل و شرایط نگهداری:

سیکلو هگزانون را می توان به وسیله بشکه و یا کامیون های تانکری حمل و نقل کرد. CYC باید در مکانی خشک و خنک و با تهویه مناسب و عاری از خطر احتراق نگهداری شود. محل نگهداری و استفاده از سیکلو هگزانون باید عاری از دود و جرقه باشد. برای حمل و نقل، سیکلو هگزانون در گروه سه بسته بندی و کلاس سه خطر قرار می گیرد. CYC ماده ای تحریک کننده و بسیار قابل اشتعال می باشد.