اورتو زائلین

اورتو زایلین با نام انگلیسی Ortho-Xylene و یا o-Xylene با علامت اختصاری OX شناخته می شود. اورتو زایلین مایعی شفاف، بی رنگ،  نسبتاً چرب و قابل اشتعال می باشد. اورتو زایلین بوی شیرینی دارد. چگالی OX  نسبت به آب کمتر است. اورتو زایلین در آب حل نمی شود و با بیشتر حلال های آلی انحلال پذیر است.

اورتو زایلین جزو ترکیبات آلی است که با عنوان o-Xylene ها شناخته می شوند. اورتو زایلین ها ترکیبات آروماتیکی هستند که حاوی یک جزء o-Xylene می باشد. اورتو زایلین ایزومر اصلی m-xylene و p-xylene است. این مخلوط زایلین نامیده می شود.

اورتو زایلین به صورت طبیعی در قطران زغال سنگ و گیاهان مختلف وجود داشته و همچنین در هنگام آتش سوزی جنگل ها نیز آزاد می گردد. OX در دود سیگار نیز موجود است. اورتو زایلین بیشتر از طریق شکست مولکولی مواد نفتی که توزیع ترکیبات آروماتیک از جمله ایزومرهای زایلین را فراهم می نمایند، تولید می شود.

موارد استفاده:

اورتو زایلین یک ماده شیمیایی مهم تجاری است که در تولید دی اکتیل فتالات (DOP) و انیدرید فتالیک  (PA) مورد استفاده قرار می گیرد، که ماده اولیه ی بسیاری از ترکیبات دارویی، داروها، ویتامین ها و مواد شیمیایی است. OX همچنین برای تولید رنگ، حشره کش ها، سوخت موتور و در ترکیبات بنزین استفاده می شود. اورتو زایلین در تولید رنگ بسیاری از لوازم خانگی، قطعات خارجی خودرو و محصولات نگهداری و محافظت از موتور خودرو نیز به کاربرده می شود.

مقادیر کمی از OX به عنوان حلال برای تولید باکتری کش ها، علف کش دانه سویا و مواد افزودنی روغن روان کاری مورد استفاده قرار می گیرد. کاربرد جدید اورتو زایلین در تولید پلیمر پلی اتیلن نفتالات (PEN) است که پلی استری با عملکرد بالاست و در تولید فیلم بسته بندی و بسته بندی های محکم از آن استفاده می شود.

موارد ایمنی:

بخارات اورتو زایلین تحریک کننده است. بخارات OX باعث سردرد و سرگیجه می شود. اورتو زایلین مایع، چشم و پوست را تحریک می کند. در صورت وارد شدن اورتو زایلین به داخل ریه ها امکان بروز سرفه شدید، تنگی نفس و آماس ریوی وجود دارد. OX در صورت مصرف خوراکی حالت تهوع، استفراغ، گرفتگی عضلات، سردرد و حتی حالت کما به همراه دارد. اورتو زایلین می تواند کشنده باشد. در تماس با اورتو زایلین امکان آسیب کلیوی و کبدی نیز وجود دارد.

شرایط نگهداری:

محفظه های نگهداری از اورتو زایلین را کاملاً در بسته، در مکانی خشک و با تهویه مناسب نگهداری نمائید. به منظور جلوگیری از نشت اورتو زایلین، محفظه های باز شده باید با دقت بسته بندی شود. OX را در دمای پایین و به دور از مواد اکسید کننده و اسیدها نگهداری نمائید.