دی متیل فورمامید (DMF)

دی متیل فورمامید با نام دیگر دی متیل فرم آمید و با نام انگلیسی Dimethylformamide شناخته شده و با علامت اختصاری (DMF)  نمایش داده می شود. دی متیل فورمامید مایعی شفاف، بی رنگ، نم گیر و با بوی ملایم آمین است. خواص حلال دی متیل فورمامید به دلیل ثابت دی الکتریک بالا، ماهیت بی پروتونی حلال، نوسانات پایین و دامنه وسیع مایع در آن، به شکل ویژه ایی جذاب است. DMF اغلب در واکنشهای شیمیایی و همچنین کاربردهای دیگر، که به قدرت حلالیت بالایی نیاز دارد، مورد استفاده قرار می گیرد. دی متیل فورمامید به عنوان یک حلال جهانی شناخته شده است.

استفاده اولیه از دی متیل فورمامید به عنوان یک حلال با میزان تبخیر کم است. DMF در تولید الیاف اکریلیک و پلاستیک استفاده می شود. همچنین دی متیل فورمامید برای مصارف دارویی، در ساخت و تولید سموم دفع آفات و در ساخت چسب، چرم مصنوعی، الیاف، فیلم و روکش های سطح نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

حلالیت بالای پلی آکریلونیتریل در دی متیل فورمامید، همراه با قابلیت حل پذیری خوب دی متیل فورمامید در آب، DMF  را به عنوان حلالی مناسب برای تولید الیاف اکریلیک تبدیل می کند. همچنین چرخش الاستومرهای پلی یورتان از محلول های بر پایه دی متیل فورمامید انجام می شود.

کاربرد مهم دیگر، استفاده از دی متیل فورمامید به عنوان حلال برای پوشش های بر پایه پلی یورتان بر روی پارچه های چرمی و چرم مصنوعی است.

پلیمرهایی مانند پلی وینیل کلرید، کوپلیمرهای وینیل کلرید - وینیل استات و برخی از پلی آمیدها نیز به راحتی در دی متیل فورمامید حل می شوند. DMF همچنین در فرمولاسیون های بر پایه اپوکسی هم مورد استفاده قرار می گیرد.

صنعت داروسازی از دی متیل فورمامید به دلیل وجود پارامترهای استثنایی حلالیت، به عنوان حلال واکنش و تبلور استفاده می کند.

در صنعت پتروشیمی برای تصفیه استیلن از اتیلن و بوتادین از جریانهای C4، از دی متیل فورمامید استفاده می شود. همچنین برای جداسازی هیدروکربن های آروماتیک از آلیفاتیک، که به راحتی با DMF حل می شود، نیز از دی متیل فورمامید استفاده می شود. این نوع از هیدروکربن های آلیفاتیک در تولید روغن های روانکاری مورد استفاده قرار می گیرد.

با توجه به حلالیت بالای دی اکسید سدیم در دی متیل فورمامید، جریانات احتراق اگزوز از سوختهای حاوی گوگرد بالا را می توان با بازیابی دی اکسید کربن تصفیه کرد.

این حلال به عنوان پاک کننده مورد استفاده قرار می گیرد، به عنوان مثال برای تمیز کردن قطعات لحیم شده. دی متیل فورمامیدهمچنین به عنوان پاک کننده رنگ های صنعتی نیز استفاده می گردد.

حلالیت بالای مواد معدنی همچنین منجر به کاربرد DMF در تولید خازنهای ولتاژ بالا می شود.

دی متیل فورمامید همچنین به عنوان ناقل جوهر و رنگ، در صنعت چاپ و رنگ آمیزی فیبر نیز کاربرد دارد.

دی متیل فورمامید به طور گسترده ای به عنوان حلال، واکنش گر و کاتالیزور در شیمی آلی مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد.

موارد استفاده:

• فرآیندهای کشاورزی شیمیایی
• الیاف
• سیال انتقال حرارت (HTF) – پردازش دارویی
• پردازش روغن یا گاز
• پردازش پلیمر
• حلال های فرآوری شده
• پالایش
• منسوجات

موارد ایمنی و شرایط نگهداری:

دی متیل فورمامید دارای سمیت کم بوده و باعث تحریک جزئی پوست و غشاهای مخاطی می گردد.

از DMF باید در مکان های عاری از منابع احتراق استفاده شود و مقادیر بیشتر از یک لیتر باید در محفظه های فلزی کاملاً در بسته و به دور از مواد اکسید کننده ذخیره سازی گردد.