آیا ایران باید از اوپک خارج شود؟

با پایان نشست ۱۶۸ اوپک، تحلیل های ضد اوپک در رسانه های داخلی و حتی خارجی شدت گرفت تا با توجه به کاهش تاثیرگذاری اوپک، بار دیگر پیشنهاد خروج ایران از اوپک از برخی رسانه ها مطرح شود. اما آیا ایران باید از اوپک خارج شود؟ به گزارش نکونیوز، تاثیرگذاری اوپک در بازارهای جهانی نفت کاهش یافته است. پیش از آغاز دهه ۱۹۸۰ میلادی، کشورهای تولیدکننده نفت در قالب اوپک، مهمترین تعیین کننده بازار نفت بودند اما در دهه ۱۹۸۰ به مرور زمان با کاهش قیمت نفت و از دهه ۱۹۹۰ با افزایش میزان تولید نفت توسط کشورهای غیر عضو اوپک، نقش تعیین کننده در بازار جهانی نفت از کشورهای عضو اوپک به کشورهای غیر عضو، شرکتهای چند ملیتی و همچنین بازارهای جهانی که اختیار آن در دست کشورهای صنعتی بود انتقال یافت تا تاثیرگذاری اوپک در سایه اختلافات موجود در این نهاد کاهش یابد. طی سالهای اخیر اختلافات در اوپک به حدی بالا گرفته که نه تنها تعیین دبیرکل اوپک که به اجماع اعضا نیاز دارد به یک ماموریت غیرممکن تبدیل شده است، بلکه حتی تصمیم گیری های مقطعی در نشست های عادی اوپک نیز عملا در بن بست اختلافات اعضا گرفتار می شود و همین امر، میزان تاثیرگذاری اوپک را روز به روز کاهش داده است. بطوریکه رسانه های جهان که اخبار برگزاری نشست اوپک را از چند روز قبل از برگزاری آن دنبال می کنند،؛ عملا پس از پایان نشست اوپک، خبر تازه ای برای مخابره ندارند چرا که مدتهاست تصمیم مهمی در نشست های اوپک اتخاذ نشده است. در این میان برخی در داخل ایران، پیشنهاد خروج ایران از اوپک را با این استدلال که تاثیرگذاری اوپک کاهش یافته و به همین دلیل ماندن در آن نمی تواند منافع کشور را در بازارهای جهانی نفت تامین کند مطرح کرده اند و با توجه به اختلاف اخیر ایران با رییس اوپک پس از درخواست او از ایران برای خودداری از افزایش تولید پس از لغو تحریمها که با مخالفت وزیر نفت ایران مواجه شد، این ایده را با قوت بیشتری مطرح می کنند. اما به نظر می رسد استدلال خروج ایران از اوپک در شرایط کنونی چندان به سود ایران نیست. چرا که از یک سو همچنان اوپک از نقش مهمی – ولو در سالهای اخیر نقش منفی - در بازار نفت برخوردار است و تاثیرگذاری آن را نمی توان انکار کرد و احتمال گذر از شرایط کنونی و افزایش وفاق بین اعضا با تغییر معادلات سیاسی و بین المللی وجود دارد. از سوی دیگر ایران هنوز از قدرت تولید بالایی برخوردار نیست که با خروج از اوپک، بتواند نقش مهمی در بازار جهانی نفت ایفا کند. هم اکنون اعضای موثر بازار جهانی نفت، سه کشور عربستان، آمریکا و روسیه هستند و آنچه به دو کشور روسیه و آمریکا در خارج از اوپک، قدرت مانور بیشتری داده، قدرت تولید توسط این دو کشور است. تا زمانی که ایران نتواند میزان تولید خود را به مرز ۵ میلیون بشکه در روز برساند، خروج از اوپک صرفا به معنای از دست دادن نفوذ ایران در اوپک به عنوان یک عضو قدیمی و تاثیرگذار سازمان کشورهای صادرکننده نفت، بدون به دست آوردن قدرت بیشتر در بازارهای جهانی نفت خواهد بود.