تقویت جایگاه روسیه در معادلات

روسیه به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان در تلاش است تا با افزایش تولید و صادرات، سهم بیشتری از بازار در حال رشد آسیا را به خود اختصاص دهد؛ در این میان توسعه میدانهای دست نخورده و بکر این کشور در آبهای قطب شمال، نقشی اساسی در دستیابی به این هدف ایفا می کند. این حوزه که شامل دریاهای Bering، Chukchi، Laptev، Pechora، Kara، Barents و دریای شرق سیبری است، در مجموع بیش از ٤٠٠ میلیون تن ذخیره نفتی و هشت تریلیون مترمکعب ذخیره گازی را در خود جای داده و در حال حاضر مشتمل بر ٢٥ میدان نفتی و ٨٣ حلقه چاه است. نشریه اکتشاف و تولید نفت و گاز در گزارشی با عنوان "اکتشافات نفتی روسیه در مناطق شمالی؛ استراتژی حفظ و تقویت جایگاه در معادلات بین المللی انرژی" اعلام کرده است: بر اساس گزارش سالانه شرکت بریتیش پترولیوم در سال ٢٠١٣، روسیه با ٩٣ میلیارد بشکه ذخیره نفتی از نظر مقدار ذخایر نفت خام در بین کشورهای جهان در جایگاه هفتم و از نظر تولید نفت با رقم ١٠,٧ میلیون بشکه در روز، پس از عربستان در جایگاه دوم دنیا قرار دارد. بر اساس این گزارش، افزایش عرضه نفت خام روسیه به پالایشگاههای داخلی این کشور در سالهای اخیر نشان می دهد روسیه به دنبال افزایش تولید داخلی فراورده های نفتی و کاهش صادرات نفت خام است و هرچند روسیه مصمم است سطح تولید کنونی نفت خام خود را در حدود ١٠ میلیون بشکه در روز حفظ کند، اما قدمت اکثر میدانهای این کشور و روند کاهشی نرخ برداشت از آنها سبب شده است دولت این کشور در فکر توسعه میدانهای جدید باشد؛ در این میان، میدانهای دریایی روسیه در قطب شمال و شرق این کشور، مناطق مناسبی برای جبران کاهش تولید نفت خام به شمار می روند. حجم عمده ذخایر نفت و گاز روسیه در مناطق شمالی، شمال غربی و در قطب شمال قرار گرفته است و از بین این مناطق، دریای Kara بیشترین ذخایر را در خود جای داده است و پس از آن دو دریای Barents و Pechora در جایگاه دوم قرار دارند. در حال حاضر نیز در مجموع ٢٢ میدان نفتی فعال در این سه منطقه، امکان دسترسی به حدود هشت میلیارد تن نفت یا گاز را فراهم کرده اند. البته با این وجود، تاکنون هیچ میدان نفتی در این مناطق به بهره برداری نرسیده است. نکته قابل توجه آن که در شرایط فعلی، بیشتر تلاش کشورهایی نظیر آمریکا، انگلیس، ژاپن و استرالیا، تحریم انرژی روسیه است بطوریکه آمریکا با ممنوعیت صادرات تجهیزات فنی مورد استفاده در تولید از میدانهای دریایی به روسیه، قصد تحت فشار قرار دادن دولت روسیه را دارد. این گزارش در پایان نتیجه گیری می کند: توسعه زیرساختهای نفتی بخش بالادستی روسیه در قطب شمال هرچند ممکن است در کوتاه مدت افزایش تولید نفت روسیه را به دنبال نداشته باشد، اما نشان دهنده برنامه ریزی بلندمدت برای حفظ سطح تولید فعلی این کشور است. به هر روی مدتهاست زیرساختهای صنعت نفت روسیه فرسوده شده اند و اجرای پروژه های توسعه ای و اکتشافی جدید از جمله فعالیتهای بالادستی در نواحی شمال روسیه از الزامات و اولویتهای دولت و صنعت نفت این کشور به شمار می رود. روسیه از این طریق، ضمن حفظ بازارهای سنتی خود، به بازارهای بسیار بزرگ و پرمصرف چین و هند نیز دسترسی پیدا می کند.